Yamaha is een bedrijf dat alles lijkt te kunnen vervaardigen. Muziekinstrumenten, audioapparatuur, mengtafels, conferentiesystemen, motoren en halfgeleiders. Voor de lezers van HIFI.NL is audio apparatuur wellicht het meest bekend. Yamaha heeft met audio de reputatie producten op de markt te brengen die heel lang een sterrenstatus behouden en veel gezocht zijn. Denk daarbij aan de piramidevormige B-6 eindversterker en de NS-10 en NS-1000 luidspreker.
Yamaha is nog altijd sterk in luidsprekers, getuige deze review van de NS-5000 of bijvoorbeeld deze met een paar NS-3000. Evenzo met elektronica, zodat een compleet Yamaha audiosysteem neergezet kon worden met als bron een GT-5000 platenspeler, daarbij een C-5000 voorversterker en een M-5000 eindversterker. Plaats van handeling is het AudioExpert-kasteel in Nederhemert waar Peter van Tuijl gastheer is en het systeem voor mij opstelde. In een geweldige ambiance in alle rust van muziek gaan genieten, wat een heerlijk vak heb ik gekozen.
De Yamaha bouwstenen
Het regelende hart van de Yamaha 5000 series is de C-5000 voorversterker. Een zeer complete en 100% analoge versterker met een ruime keuze aan ingangen. Maar liefst zes keer RCA en vier keer XLR. Waaronder een gebalanceerde phono ingang. De MM en MC phono ingang biedt voor MC elementen een instelbare impedantie van 10, 30, 100 en 300 Ohm. Instellingen zijn uiteraard mogelijk voor volume en balans, daarnaast voor de versterkingsfactor, de lage en hoge tonen. Voor de hoofdtelefoonuitgang is de gain separaat in te stellen. Uitgangen zijn er via RCA en XLR, naar keuze in en uit te schakelen.
Inwendig is de elektronica omgeven door een stijve constructie om trillingen tegen te gaan. Het verkoperde chassis is er op gericht alle brom te elimineren. De versterker is volledig gebalanceerd uitgevoerd, met een zwevende aarde en lage impedantie in de voedingen. Twee transformatoren in de voeding voor het linker- en het rechterkanaal, identieke signaalwegen op de printplaten, de C-5000 is daadwerkelijk dubbel mono. Staande op zijn speciaal voor de C-5000 serie ontworpen voeten meet de C-5000 435 x 142x 451mm en weegt ruim 19 kilo.
De M-5000 eindversterker heeft heel wat minder regelaars. Bronkeuze RCA of XLR, speakers A en/of B, meters uit, piek of VU en netspanning aan/uit. Onder de kap schuilen 100 Watt aan 8 Ohm versterkers die het vermogen verdubbelen aan 4 Ohm. Heeft de voortrap twee voedingstransformatoren, de M-5000 kan met één toe, maar wel vastgezet op een 3mm dikke koperen bodemplaat.
Verder is ook deze versterker perfect symmetrisch gebouwd in een verkoperd chassis. Het is een volwaardige klasse AB versterker met MOSFET’s in de uitgang. Wie denkt dat 2x100 Watt niet genoeg is, kan de versterker in mono schakelen voor 1x400 Watt power. Met bijna 27 kilo is de M-5000 geen lichtgewicht.
De GT-5000 platenspeler heeft als één van de weinige platenspelers gebalanceerde én RCA uitgangen. Ideaal voor MC elementen, het ruisniveau kan zo maar 6dB zakken door het gebalanceerd aansluiten. Yamaha zet op de speler een rechte, korte, statisch gebalanceerde arm met een effectieve lengte van 223mm. De GT-5000 arm kent geen dwarsdrukcompensatie. Niet nodig zegt Yamaha met deze arm. Het vijf kilo zware plateau wordt met een snaar aangedreven door een gestuurde synchrone wisselstroommotor.
De snelheid is bij te regelen voor wie met eigen muziekinstrument mee wil spelen met de plaat (toonhoogte). Yamaha claimt een unieke wijze om de snelheid van het plateau stabiel te houden, waarbij geen feedback naar de motorsturing nodig is. Daarmee wordt “onrust” in snelheid voorkomen. De zware en luxe uitgevoerde behuizing voorkomt doorgifte van mechanische trillingen naar het element. De ruim 26 kilo wegende GT-5000 meet 546 x 221 x 411 mm.
De NS-5000 luidsprekers hebben de voor Yamaha unieke en kermerkende conus en dome gemaakt uit Zylon. Zylon is een 100 procent synthetische fiber met een hoge treksterkte. De conus en dome worden geweven. Het materiaal is zo licht dat het dezelfde bewegingssnelheid houdt als beryllium, maar geen last heeft van de resonantiepiek die beryllium wel kent. Yamaha maakt met Zylon voor de NS-5000 een woofer met een diameter van 30cm, een midrange dome van 8cm en een dome tweeter van 3cm. Scheidingsfrequenties liggen op 750Hz en 4,5kHz. De nominale impedantie van het systeem is 6 Ohm en zakt maximaal tot 3,5 Ohm. Midrange en tweeter hebben elk een eigen ruimte, gedempt om resonanties en reflecties af te vangen.
De woofer heeft maar weinig dempingsmateriaal nodig, omdat Yamaha akoestische dempers toepast die veel effectiever werken voor specifieke frequentie gebieden. De kasten van de NS-5000 luidsprekers zijn na analyses op de juiste punten versterkt met braces. Afmetingen zijn 395 x 690 x 381 mm. Met een gewicht per stuk van 35 kilo mag je de NS-5000 tot de zwaargewichten rekenen. Yamaha heeft voor de NS-5000 eigen stands gemaakt die naadloos aansluiten op het totale concept.
Niet geheel onbelangrijk om te vermelden, is dat de garantie op Yamaha apparatuur twee jaar is, maar als u uw apparaat bij Yamaha registreert verandert die termijn naar vijf jaar.
Complete opstelling
Twee bronnen zijn in gebruik, voor Qobuz en Tidal digitale streaming van muziek staat een Auralic Altair G2.1 netwerkspeler/DAC ter beschikking, waar een schil van Roon overheen zit. Voor het draaien van platen gebruik ik uiteraard de Yamaha GT-5000, waarin een Sumiko Songbird Low element is gemonteerd.
Beide bronnen zijn gebalanceerd aangesloten op de aanwezige C-5000 voorversterker, die op zijn beurt gebalanceerd is aangesloten op één M-5000 eindversterker. Interlinks zijn AudioQuest McKenzie, Firebird en Yukon. Met Dragon Zero kabels zijn de NS-5000 luidsprekers aangesloten op de eindtrap. Verder zie ik een IsoTek Genesis EVO3 netfilter staan.
De ruimte schat ik op 9 bij 7 meter groot. Rondom veel ruwe stenen muren, kaal en daarmee ideaal voor muziek door hun onregelmatigheid. In de dikke muren van het Audioexpert Experience Castle zijn de hoeveelheid ramen beperkt. Weinig reflecties. Op de houten vloer ligt een groot tapijt tussen mij en de luidsprekers. De luisterafstand is een meter of vier, de luidsprekers staan 2,5 meter uit elkaar opgesteld.
Het hoge plafond bestaat uit planken en balken. Ondanks de grote ruimte zijn de lage tonen naar mijn smaak te sterk aangezet, gelukkig heeft de Yamaha C-5000 een toonregeling en door de bas iets af te zwakken verkrijg ik een voor mij prettige balans over het gehele frequentiegebied. Later besef ik dat met het vullen van de reflexpoort de bas ook aan te passen is. Met een aantal bekende tracks wen ik aan de ruimte en de akoestiek.
Modern klassiek
In een klassieke omgeving, al staat die vol met moderne designmeubelen, mag je best beginnen met het spelen van klassiek getinte muziek. Ik heb een schitterende opname gevonden die ook op Qobuz beschikbaar is. Christopher Tin componeerde de muziek, het Royal Philhamonic Orchestra voert het samen met de vocalisten van Voces8 uit. Terwijl “The lost birds” speelt bedenk ik dat de NS-5000 van Yamaha best een monitor genoemd mag worden, zolang men dat niet verward met een boekenplank model. De NS-5000 is echt een forse luidspreker, wat zijn voordelen heeft als je op realistische wijze een compleet orkest wil weergeven.
De Yamaha zet het orkest met groot gemak in de ruimte, doet vermoeden dat ik ongeveer halverwege een concertzaal een plekje heb gevonden. Blijft op gepaste afstand, waarbij en slag op een pauk haast voelbaar is en echt tot het orkest hoort. Heel fraai hoe de lage tonen dragend over de grond naar mij toe rollen, terwijl de violen daarboven staan. In track twee van dit mooie album komen de stemmen van Voces8 tot leven.
Het is een bijzondere mix van klassiek en pop, waar de zang een belangrijk onderdeel van is. Filmische muziek die vanzelf beelden oproept in mijn gedachten aan ruime vergezichten en dramatische liefdesgeschiedenissen. De weergave is beeldend wat dat betreft, of mijn geest heel levendig. De geschoolde klassieke zang laat op de NS-5000 stem voor stem vrij komen, van de bariton onder de heren tot de sopraan onder de dames. Muziek die wonderschoon is, maar eisen stelt aan een audiosysteem om ook daadwerkelijk fraai te blijven.
Valentina Lisitsa laat ik werken van Liszt spelen over het Yamaha True Sound 5000 systeem. Solo piano waarvan je mag verwachten dat pianobouwer Yamaha weet hoe het weergegeven moet worden. Ik word op mijn wenken bediend met de C-5000, M-5000 en NS-5000 die de vleugel groot weten neer te zetten. Met veel kracht in het fundament en sprankelend in de hoge noten. Het is knap dat in de ruimte de tonen niet teveel ik elkaar vloeien, waardoor het werk niets in waarde verliest. De luidsprekers brengen detailrijk onderscheid aan in alle tonen van hoog tot laag, doen weer eerder denken aan een vloerstaand model van een behoorlijke omvang dan aan een monitor. Het karakter van de klank doet mij trouwens meer denken aan de traditionele waarden van de Britse luidsprekerbouwers, dan aan het heldere beeld dat er vaak ontstaat bij Duitse of Franse systemen. Of de overmaat aan laag vanuit de USA waar huizen van hout zijn en waar het laag wordt geabsorbeerd. Generaliserend? Zeker want ik wil niemand te kort doen, alleen aangeven welk klankbeeld de boventoon voert.
Het is zeker een compliment aan de Yamaha-set, want onder de leiding van BBC research is veel fraais tot stand gekomen. Al luisterend raak ik steeds verder onder de indruk van hoe de luidsprekers een vleugel weten neer te zetten. Ook in heftige passages loopt de weergave niet dicht, blijft transparant ondanks de druk die ontstaat als de muziek daarom vraagt. Hoewel op de luisterpositie zelfs onder de hardste aanslagen het volume niveau niet boven de 80 decibel komt, is de weergave luid en staat fier overeind.
Snelle klappen
Iets heel anders, Jennifer Warnes met “First We Take Manhattan”. Wow! Wat een klappen worden mijn deel. Jennifer met haar felle stem heel vet losgemaakt van de band. Als je op zoek bent naar overtuigingskracht dan is dit een track die bij uitstek geschikt is. Snelle aanslagen op de drums, bas duidelijk deel uitmakend van het geheel, gitaar snijdend door de lucht.
Heel wat rustiger is “Famous blue raincoat” van dezelfde cd. Het is een geremasterde versie, gespeeld via Qobuz, daarmee harder qua klank dan hetgeen de oorspronkelijke cd ons bracht. Warnes is bijna levensecht, vol warmte en tevens vol verwijt voor het aangedane onrecht. Een lust om op deze manier naar haar te luisteren. Natuurlijk blijft het bij een impressie van het complete systeem. De ruimte is te weinig bekend, de invloed van de kabels en de stroomvoorziening op het Yamaha systeem idem, toch verkrijg je op eenvoudige wijze een goede indruk van wat Yamaha met het True Sound concept voor ogen heeft en hoe het merk weet te presteren met elektronica en weergevers. Denk in dat verband aan losmaken van muziek van de weergevers, overtuigend spelen, niet te groot afbeelden, eveneens niet te klein, of stemmen in het juiste formaat afbeelden. Het zijn allemaal zaken die minder met de akoestiek van doen hebben, juist sterk op de eigen weergavekwaliteit van de set leunen.
Norah Jones met “Come Away with Me” is heel wat zoeter dan Warnes. Jones stem is omfloerst, sexy en donker, verleidelijk genoeg om inderdaad met haar mee te gaan via dit systeem. Piano met van die heldere loopjes, bas vet aangezet en toch met voldoende definitie. Gitaar niet snerpend maar warm. Luistermuziek voor de late avond waarop je mee wordt gevoerd in de wereld van Jones. Zij kan op sommige systemen heel saai klinken, te lief, te omfloerst, echter niet vandaag in deze ruimte. Hier begrijp je beter wat de dame op heeft willen nemen. Raak je in haar wereld en blijkt ze verre van slaapverwekkend te zijn. Al zingt zij in een volgende track “Don’t know why”, ik weet heel goed “why” gezien de hoge kwaliteit welke uit de luidsprekers komt. Met een forse dynamiek in haar stemuithalen die moeiteloos worden gevolgd, zonder dat het systeem een krimp geeft. Evenmin van klank verandert door gebrek aan adem in voeding of stroomvoorziening. Een pianonoot is hard als hij hard moet zijn, teder als de pianiste die kant op gaat. Jones nog altijd verleidelijk en innemend. Een mooie track op een mooi systeem. Thuis ook weer eens uit de streamer trekken noteer ik voor mijzelf.
Heren en vinyl
Leuke tegenhanger voor Jones is Allan Taylor met “Colour the moon”. Taylor doet veel laag in de opname en dat kan de toonregeling van de C-5000 niet verhullen. Beetje overdreven warm op een groot systeem als een NS-5000. Taylor heeft kennelijk het idee dat thuis wordt gespeeld op een mini luidsprekers en dat echte systemen daar niet te vinden zijn. Een LS3/5A is meer geschikt voor zijn studiomix dan een NS-5000. “The Beat Hotel” van zijn andere werk is al veel beter in elkaar gezet. Nog altijd warm en drukkend, maar daarin maken gitaar en slagwerk de muziek een heel stuk vrolijker. Het is nu eenmaal zo, een systeem dat neutraal probeert te zijn, geeft recht voor zijn raap weer wat de technicus in de studio uitspookt.
Over ruimtelijkheid gesproken, waar dit stuk vaak voor wordt ingezet, valt niet te klagen. Diepte en vooral breedte zijn voldoende voorhanden. Wie thuis een beetje kan schuiven met de luisterstoel zal merken dat iets dichter naar de luidsprekers toe bewegen de energie in de lage tonen al doet afnemen ten gunste van de tonale balans. Goed opstellen is een kunst, de voorkeur van de luisteraar speelt daarin een belangrijke rol. Zelf zet ik liever een tandje minder laag neer dan ietsje teveel. Smaak, en over smaak enzovoort.
Een draaitafel maakt deel uit van het Yamaha True Sound 5000 systeem, dus maken we daar graag gebruik van. Patricia Barber’s “Nightclub” is een dankbaar stuk vinyl. Van kant drie speel ik “Autumn leaves”, “Summer Samba” en “A man & a women”. Barber is een dame die net als Taylor bas hoog weet op te schroeven. Toch is het met een draaitafel eerder indrukwekkend dan teveel. De bassist krijgt in de eerste track al meteen alle ruimte, slagwerk is nog maar heel zacht op de achtergrond te horen, piano van Barber overtuigend sterk aanwezig. Muziek swingt en raakt akelig dicht aan het bijwonen van een jazz concert in een kleine zaal. Vooral als zaalversterking nauwelijks nodig is en je kunt genieten van de echte klanken van instrumenten en stemmen.
Op de tweede track is haar zang heerlijk om naar te luisteren. Hoe wonderlijk dat op een dragend laag, toch zo helder stem, slagwerk en piano een weg naar de vrijheid vinden. Al snel tap je mee met je voet, beweegt je hoofd op de maat. Vinyl heeft zijn glans echt nog niet verloren al wordt de afstand tussen streamen, cd en vinyl steeds kleiner en is de opname veel meer bepalend voor het eindresultaat dan het medium.
Bezocht u wel eens een hifi show? Dan is de “Stimela (the coal train)” van Hugh Masekela geen onbekende. Ik vind de lp tussen andere in het AudioExpert kasteel en ga hem toch opzetten. Teveel gedraaid of niet, het is een fabuleuze opname van een groot musicus. Het fysieke medium is een beetje mishandeld en kraakt of knarst af en toe, het mag de pret niet drukken. Trompet groot en hard, Masekela heeft een geweldige stem, slagwerk is drukkend in de basdrum. Open, helder, mooi gebalanceerd in klank en super dynamisch.
Jammer dat we het nooit meer draaien, want net als met al de andere artiesten die teveel zijn gehoord op audiobeurzen was het overdaad schaadt. Terwijl de muziek meer dan de moeite waard is om te herontdekken. Zeker op een mooi systeem als datgene wat voor mij staat. Zonder beperking in dynamiek en met het vermogen een band als die van Masekela levensecht neer te zetten. Waarmee de NS-5000 een waardige, volwassen en tonaal veel betere opvolger is van de NS-1000M dan menig vintage liefhebber zal geloven.
True Sound
Yamaha weet als maker van muziekinstrumenten heel goed hoe een audio systeem behoort te spelen, wat daarvoor belangrijke punten zijn. Denk aan tonale balans, dynamiek en afbeelding. Kernelementen die bepalend zijn voor de weergavekwaliteit van een audiosysteem. Als één van de drie niet in orde is, dan valt een heel systeem om. Ongeacht de prijs, herkomst of merkbekendheid.
De tonale balans is uiteraard het eerste dat moet kloppen. Termen als warm, wollig, helder, detailrijk zijn er slechts om verschillen aan te duiden. Een goed systeem is van voor tot achter zo neutraal als mogelijk, voegt zo weinig mogelijk toe en laat nauwelijks iets weg. Is het hoog dan te helder of de bas te vet? Verwijt de opname en niet de afspeelapparatuur. Dynamiek is belangrijk, zeker in klassieke muziek en singer/songwriter. Je wilt mee in de crescendo van een orkest, naar voren buigen voor de piccolo solo. Zonder de juiste dynamiek is muziek plat en irritant. Een voorbeeld? Moderne pop die mee gaat in de loudness war van de afdeling marketing.
Tot slot de afbeelding. Waar staat wie, in hoeverre weet een systeem een geloofwaardige hoogte neer te zetten, instrumenten in de diepte te plaatsen en de zang naar voren te halen. Of een breed podium te herscheppen. Yamaha weet op de drie punten met het True Sound 5000 concept uitstekend te scoren.
Yamaha brengt een ode aan de artiest en laat hem of haar vrijuit spelen. Mogelijk is de NS-5000 luidspreker een maatje te groot, wees dan zo verstandig de GT-5000, C-5000 en M-5000 te behouden en kies voor de eveneens voortreffelijke NS-3000 luidsprekers een paar maten kleiner. Maar blijf bij Yamaha. Een bedrijf dat én de instrumenten maakt én de studio voorziet van apparatuur. Zij kunnen met hun kennis een hoge weergavekwaliteit bij u thuis aanbieden.
Yamaha 5000
Yamaha GT-5000 exclusief element | 8.799 euro
Yamaha C-5000 | 8.199 euro
Yamaha M-5000 | 8.199 euro
Yamaha NS-5000 inclusief stands | 19.500 euro
nl.yamaha.com | audioexpertcastle.com
Beoordeling als systeem: 4.5 / 5
