Beethovens enige opera, “Fidelio”, waaraan hij tien jaar heeft gesleuteld - het eerste concept was “Leonore” - is een dramatische ode aan heldenmoed, liefde en de rechten van de mens: vrij van onderdrukking, en het recht op vrije meningsuiting… actueler kan bijna niet, zou je zeggen.

Een moderne, geactualiseerde versie zou juist bij dit meesterwerk, misschien iets beter kunnen zijn dan “Parsifal” in krijtstreepoutfit of een “Don Giovanni” bij MacDonalds. Maar krampachtige modernismen die je tegenwoordig in de opera vaak ziet, gaan altijd mank met de gapende stijlbreuk tussen het visuele element en de vaak eeuwen oude muziek… De onderhavige Londense versie van Beethovens enige opera door the Glyndebourne Opera blijkt een “normale”, dus 18e-eeuws- “historische”, traditionele voorstelling, waarin regisseur Peter Hall de aspecten van liefde naast geweld, onderdrukking en rechteloosheid rechttoe - rechtaan verbeeldt, inclusief de Biedermeier-achtige ambiance in de eerste acte op de binnenplaats van de cipierswoning. De verliefdheid van Marzellina de cipiersdochter op Fidelio, vormt een zekere toegevoegde waarde aan het oorspronkelijke Franse drama van Bouilly in het libretto van Joseph von Sonnleithner, omdat het de spanning als aanloop tot de dramatische werking van Fidelio’s weerzien met de arme gevangene in Pizzarro’s isoleerkerker verhoogt. Anderzijds lijkt ‘t er ook wel een beetje met de haren bij bijgesleept.

Deze video (DVD nu) opname dateert uit 1979. Een nog jeugdig ogende Bernard Haitink, die de opera dirigeert, plaatst de dramatiek van de muziek met veel stijl- en theatergevoel steeds in een mooie en evenwichtige muzikale balans. Zodat orkest en het “Gevangenenkoor” prachtig in de stijlvolle mise-en scène van dit als “zangspel”, dus met gesproken dialogen, geconcipieerde muziekdrama zijn ingezet.

Het drama van Leonore die als een man, Fidelio vermomd, haar in een diepe kerker gevangen geliefde, Florestan, gaat bevrijden, biedt bij de hoofdrollen niet in alle opzichten een gelijkwaardig evenwicht. De titelrol van de sopraan Elisabeth Söderstrom is indrukwekkend. Elizabeth Gale, een lichte sopraan, zingt de rol van de wat “overacting” gespeelde Marzellina goed, maar haar Rocco, haar “vader”, de bariton Curt Appelgren, is vocaal soms wat zwak tegenover het orkest en veel te “sympathisch” voor die rol. Onze landgenoot, de tenor Anton de Ridder, zet indringend Florestan neer, ook vocaal overtuigend en niet te sterk aangezet. Pizarro, de strenge staatsveiligheidscontroleur, mist tirannieke allure. De feestelijke slotscène komt nogal ongeloofwaardig over, weinig imposant en nogal rommelig.

De cameraregie is doorgaans alert en to-the-point, terwijl de muzikale prestaties van het Londens Philharmonisch Orkest en de koren voortreffelijk zijn. De regie van Peter Hall schiet echter hier en daar te kort.


Aanvullende informatie:
“Fidelio”, opera in 2 akten, L. van Beethoven.
Glyndebourne Opera Londen, Londens Philh. Orkest.
Dirigent: Bernard Haitink; regie: Peter Hall.
Solisten o.a Elisabeth Söderstrom, Curt Appelgren, Anton de Ridder, Elisabeth Gale, Robert Allman. ArtHaus –dvd, D, F, Eng, Sp.
Opn. 1979.
Region code: 0.
PCM stereo. 120 min.