COLUMN

Writer`s block

Jan de Jeu | 21 juli 2003

Géén idee…

Jan de JeuVan jongs af aan ben ik een fervent lezer. Het schrijven is er pas later als vanzelf bijgekomen. In mijn boekenkast staan bundels met korte verhalen en columns en zelfs twee romans. Manuscripten uiteraard want ik heb ze nooit aan iemand laten lezen. Laat staan dat ik ooit geprobeerd heb om een geïnteresseerde uitgever te vinden. Dat was ook niet het doel. De beloning, het genieten, kreeg ik met name op het moment van het schrijven en tijdens het in een later stadium teruglezen van mijn hersenspinsels. Niet dat dit gevoel alleen voorbehouden was aan het schrijven en herlezen. Ook het stellen en vervolgens bereiken van zelfopgelegde doelen kon een zelfde mate van bevrediging oproepen. Bijvoorbeeld de opgave om binnen een bepaald aantal woorden een compleet verhaal te schrijven met als restrictie dat alle onderdelen - zoals inleiding, opbouw en afronding - een gelijke hoeveelheid aandacht zouden moeten krijgen.

Dat was de situatie gedurende een jarenlange periode die inmiddels echter alweer enige tijd achter me ligt. Het schrijven leidde vervolgens een sluimerend bestaan tot het met het recenseren van componenten en software voor Hifi.nl een nieuwe impuls kreeg. Het was op dat moment de ultieme combinatie van twee passies. Enthousiast zette ik me aan het beluisteren en vervolgens beschrijven van de opgedane indrukken. Ieder nieuw apparaat, en elke LP of CD, riep weer een reactie op die me stimuleerde tot het schrijven van een stuk waarin ik mijn bevindingen en de daaraan gekoppelde beleving inzichtelijk maakte. Ook nu is dat enthousiasme nog steeds onverminderd aanwezig. Hetzelfde geldt voor het bezoeken van winkels en shows in binnen- en buitenland.

Op een bepaald moment verschenen er op de site kort na elkaar een aantal columns van collega auteurs waarna ik besloot om ook eens een poging te wagen. Bij het schrijven van de eerste kwam het oude vertrouwde gevoel van vroeger weer boven en ik nam me voor om vaker een column te schrijven. Toen vervolgens de reacties van lezers binnenkwamen en bleek dat het merendeel van die respondenten mijn schrijfsels wel kon waarderen ging ik verwoed aan de slag waarna ik al snel een aantal exemplaren voor plaatsing aan kon bieden. JP Joos stelde voor dat ik een wekelijkse column zou gaan schrijven en ik ging direct akkoord met dit ambitieuze plan. Tenslotte had ik voldoende ideeën om uit te werken.

Aanvankelijk schreef ik twee en soms zelfs drie columns per week waardoor een aardige voorraad opgebouwd werd. Geleidelijk liep dat aantal wat terug waardoor de stapel artikelen niet groter werd, maar ook niet kleiner. Daarna volgde er af en toe een week waarin ik mezelf van de plicht ontsloeg om een nieuw item te bedenken en uit te werken. De hoeveelheid voor publicatie gereed liggend materiaal begon dus te slinken. Met het leeg raken van de plank ontstond de noodzaak om wekelijks iets te produceren. Voor het eerst kreeg het begrip deadline enig reliëf.

Een wekelijks terugkerend ritueel ontstond. Kort na plaatsing van de column zocht ik een onderwerp uit en bleef daar een aantal dagen op kauwen waarna ik de gedachten twee dagen voor het tijdstip waarop mijn bijdrage ingediend moest worden op de harde schijf zette. Dit ging goed tot ik niet langer onderwerpen van mijn lijstje kon pakken maar in plaats daarvan wekelijks een nieuwe variant moest gaan bedenken. Dat kostte extra tijd waardoor ik minder tijd overhield om het idee uit te werken. De tijdsdruk nam dus verder toe. Rondvragen onder mede auteurs leverde enkele bruikbare ideeën op maar ook die oplossing was slechts van tijdelijke aard. Het gevolg was dat het moment waarop ik wist waar de volgende column over zou gaan steeds later in de week kwam te liggen. Totdat ik op een gegeven moment maar twee dagen had voor het hele proces van bedenken, construeren en schrijven. Uiteindelijk raakte ik er aan gewend om onder die druk te presteren al was ik wel blij wanneer een collega schrijver een stuk had en ik eens een week over kon slaan.

Maar nooit werd ik geconfronteerd met de door mij gevreesde situatie waarin ik op het moment van het verstrijken van de deadline absoluut niet wist wat ik schrijven moest. Mijn angst is dat ik het ‘nooit’ uit de vorige zin binnen een paar uur zal moeten veranderen in ‘nooit eerder’ want vanavond moet ik mijn column indienen en ik kom niet verder dan een blanco Word document met daarop linksboven een knipperende niet van zijn plaats te branden cursor. Ik heb alles gedaan; mijn hersens gepijnigd, hulp van anderen ingeroepen, het nieuws afgestruind, de columntitels nog eens de revue laten passeren en in opperste vertwijfeling op muziek en audio sites gekeken…Komt het door de warmte? Ben ik aan vakantie toe? Is het misschien omdat ik alle onderwerpen inmiddels al wel eens behandeld heb?

Juist omdat ik nog steeds heel veel plezier beleef aan het recenseren van nieuwe apparatuur en software weet ik dat het schrijven an sich niet de kern van het probleem vormt. Ook nu merk ik dat ik door het beschrijven van de situatie waarin ik verkeer plezier kan hebben ondanks dat ik geconfronteerd wordt met een writers block. Maar wacht eens even… Wat zei ik zojuist? Precies, ik ben bezig met het beschrijven van iets en dat giet ik in de vorm van een column. Wat is dan eigenlijk het probleem zult u zich misschien afvragen. Of is dat voor u geen vraag meer en realiseert u zich wel degelijk wat mijn moeilijkheid is. Waarschijnlijk wel. Ik zei namelijk niet alleen dat ik toch aan het schrijven ben maar tevens dat ik last heb van een writers block. En dan bedoel ik dus niet zo’n situatie waarvan je als schrijver weet dat hij regelmatiger optreedt, weliswaar vervelend is, maar desalniettemin vanzelf weer over gaat. Ik heb het over een totale blokkade waarbij je als schrijver nog slechts één uitweg rest; juist dat probleem tot onderwerp van je schrijven maken. Waarbij je tevens weet dat dit je laatst overgebleven optie is. Eén die bovendien slechts éénmalig te gebruiken is. Maar goed, ik ben weer een week verder. En wat de volgende week aan inspiratie brengt? Misschien dat u iets kunt bedenken maar zelf heb ik vooralsnog géén idee…

Tips, ideeen? Mail ze naar Jan de Jeu


EDITORS' CHOICE