Om de verschillende aspect ratio’s en hun verhouding tot elkaar duidelijk in beeld te krijgen, volgen er hieronder enkele voorbeelden uit de western klassieker ‘Once Upon a Time in the West’ van Sergio Leone uit 1968. De film is opgenomen op 35mm film met een beoogd aspect ratio van 2.35:1. Het gebruik maken van het volledige panorama om een bepaalde sfeer in het beeld te scheppen, is een handelskenmerk van cineast Sergio Leone. Als geen ander weet hij gebruik te maken van extreme close-ups, prachtige panoramashots etc. om zijn beeldend verhaal kracht bij te zetten.
Aspect Ratio 1.33:1 Academy standard (4x3 televisie)
Aspect ratio 1.78:1 (16x9 breedbeeldtelevisie)
Aspect ratio 2.35:1 (CinemaScope, Panavision of Anamorphic Scope): het origineel.
U ziet duidelijk dat met een hogere aspect ratio het panoramashot behoorlijk vergroot wordt, waarmee de gehele beeldcompositie drastisch kan veranderen. Vooral wanneer er gekozen wordt om een film met 2.35:1 aspect ratio beeldvullend te krijgen op de 4x3 beeldbuis, heeft dit ingrijpende gevolgen en wordt de intentie en kracht van een bepaald shot haast volledig tenietgedaan. De eenzame en machteloze executie zoals die uitgevoerd wordt in het bovenstaande shot, is op geen enkel plaatje zo duidelijk als die met de originele aspect ratio. Gaandeweg het artikel zult u nog verschillende screen shots tegenkomen uit diverse films, waarbij ik vooral het originele formaat en het naar 1.33:1 aangepaste shot zal laten zien.
Het is een gegeven dat vrijwel alle films met een breder aspect ratio worden geschoten dan uw beeldbuis breed is. In het kort betekent dit dat u in uw thuissituatie altijd zwarte balken in het beeld zult blijven behouden wanneer de aspect ratio afwijkt in de breedte ten opzichte van uw 1.33:1 of 1.78:1 beeldbuis. Hoe groter de afwijking, hoe breder de zwarte balken zichtbaar zijn. Of dit echter ook als storend ervaren moet worden? Naar mijn mening niet, want het verlies aan beeldinformatie door het aanpassen van de aspect ratio naar de maat van uw weergavesysteem doet meer fout dan goed. Ook al benut u middels het aanpassen het volledige schermoppervlakte waarvoor u ook betaald heeft, het aanpassen van de aspect ratio gekozen door de cineast stelt u niet meer in staat ten volle te genieten van de visie die de maker voor ogen had. Stelt u zich eens voor dat iemand de Mona Lisa gaat versnijden, omdat deze anders niet in de omlijsting past!
Hierboven een screenshot uit een recente film van cineast Ridley Scott. Beide plaatjes laten duidelijk zien wat er gebeurt wanneer de originele aspect ratio van 2.35:1 bewaard blijft en zonder enige aanpassing getoond wordt op zowel een 4x3 (bovenste plaatje) alsook 16x9 televisietoestel (onderste plaatje). Doordat het originele beeld een bredere verhouding heeft dan beide weergevers, verschijnen bij beide televisietoestellen aan de boven- en onderkant van het scherm de beruchte zwarte balken. De breedbeeldtelevisie heeft door zijn bredere beeldverhouding logischerwijs minder brede zwarte balken dan de 4x3 televisietoestel.
