Bendix JAN-CEA-5852

Deze bijzondere ervaring had ik in het Auditorium. Enkele dagen eerder waren er wat nieuwe producten binnengekomen waaronder een Audio Note M2 balanced voorversterker. Deze producten hadden een plekje op de meubels gevonden, echter hadden we, nieuwsgierig als we waren, nog niet de tijd gevonden om er naar te luisteren. Dus met drie man sterk de luisterruimte in om de trouwe M8 te vervangen door de M2. Uiteraard ook de kap eraf, omdat we graag weten waar we naar luisteren. De eerste klanken waren zeker niet slecht. In de Audio Note level 0, 1 en 2 componenten zitten echter altijd nieuwe productie buizen, dat kan dus beter. De Philips 6X5 ECG gelijkrichter ging er uit en een Bendix JAN-CEA-5852 kwam hiervoor in de plaats. Nou moet ik hier even een opmerking maken omdat deze buis geen equivalent is voor een 6X5 aangezien deze een veel hogere stroom vraagt dan een 6x5. Wij wisten echter dat de voeding dit aan kon en daarom was dit geen probleem. Bij de eerste klanken viel de mond bij alle drie aanwezigen van verbazing open. Er ontstond enorm veel meer rust en ruimte in het beeld dan bij de Philips het geval was. Dit is precies zo’n voorbeeld van wat een buis van een paar tientjes kan doen. De Bendix JAN-CEA-5852 is overigens een buis die speciaal is ontwikkeld voor de ruimtevaart en deed (of doet nog steeds, Voyager etc) dienst als een betrouwbare gelijkrichter. De buis is waarschijnlijk naar de maan geweest (Apollo missies) en weer terug. Qua bouw en ontwerp zou je er ook een letterlijk een spijker mee in de muur kunnen slaan. Kortom een fantastische upgrade voor een 6X5 gelijkrichter ALS de voeding het aankan EN je ze kan vinden. Zeer schaars helaas. Ben ze in al die jaren slechts 1x tegengekomen op het Internet waar toch vaak de nodige exoten de revue passeren.

ECC83 / 12AX7

Dit is een buis die heel veel gebruikt wordt in buizenversterkers waaronder in mijn eigen Audio Innovations 500, waar er 2 dienst doen in de phonotrap en 1 als line driver. Met dit type buis heb ik heel veel geëxperimenteerd. In een doos hier thuis liggen wel 20 merken en equivalenten. Ik zal er dan ook een paar bespreken die in mijn oren wel of juist geen bijzondere kwaliteiten hebben.

• General Electric 5751
  Voordeel van deze buis is dat hij goed verkrijgbaar en betaalbaar is. Deze buis is zeer geschikt uw set een trapje hoger te laten presteren. Ondanks dat deze buis slechts 70% gain heeft t.o.v. een echte ECC83 kan hij in de meeste gevallen uitstekend worden toegepast. De buis heeft een warm karakter. Plaatsing en detaillering zijn prima in orde. Door de iets lagere gain krijgt men vaak een beter regelbereik van de potmeter als de buis als driver buis wordt toegepast.
  
  
• Golden Dragon 12AX7A 
  Toen buizen weer in de mode kwamen kregen de Golden Dragon buizen veel aandacht. Helaas bleken ze niet zo betrouwbaar en vele type’s bleken geen lang leven te hebben. Net als veel andere Chinese buizen (niet allemaal) bleken de meeste slechts brandhout. Een uitzondering daarop is de bovenstaande A versie. Qua klank een zeer fraaie buis, gedetailleerd en open, met een fraaie klankkleur.

• Siemens ECC-83 
  Een graag en veel geziene gast in vele versterkers. Prima buis met een ver doorlopend hoog, die afhankelijk van de set en smaak (in mijn oren) soms wat te klinisch & audiofiel kan klinken.

• Raytheon 7025 
  Erg mooie buis met een volle klank. Nadruk ligt op het middengebied zonder het hoog in de steek te laten. Ook het laag is dik in orde. Lange levensduur.

• Telefunken ECC-83 Smooth Plate 
  Mijn absolute favoriet, evenals die van vele anderen. Heeft als nadeel dat ze door hun reputatie als “de beste 83” erg duur zijn. Prijzen van 70 dollar voor een goed metende, maar gebruikte, buis komen vaak voor op b.v. Ebay. Qua klank bezit deze buis een fluweelzacht hoog met net dat beetje smoothness er in. (dit heeft overigens niks met de smooth plate te maken, er zijn namelijk 2 versies). Ook het middengebied en de detaillering zijn prachtig. Opvallend is de enorme rust en ruimtelijkheid in het beeld, die geen enkele andere buis schijnt te kunnen overtreffen. Ik heb er velen verkocht ten tijde van het Audiotorium, veelal met “niet goed, geld terug” garantie. Nooit meer één van teruggezien. De andere versie is de zogenaamde Ribbed plate die qua klank iets minder, maar zeker niet slecht is. Bovendien is de ribbed versie stukken goedkoper.

• Electro Harmonics 12AX7 
  Electro Harmonics schrijft op hun website, “Forget about telefunken”. Mede door de prijs van deze buisjes, die relatief laag is, was mijn interesse dan ook meer dan getrokken. Totaal 5 van deze buisjes gekocht in een aanbieding. Wat een teleurstelling was dat! Qua ruimte kan deze buis best mee (maar haalt bij lange na de Telefunken niet). Het algehele beeld wat ze echter op mij nalaten is er een van verveling. De zaak klinkt niet. Ik mis leven, bijna alsof je naar transistoren zit te luisteren. Ook het hoog is totaal anders dan de Telefunken en mist dat ongrijpbare wat de Telefunken, en bijvoorbeeld ook een Western Electic 300B (op een andere manier), wel heeft. Een kennis van me is er echter blij mee en ook op het Internet staan genoeg positieve reactie’s over dit buisje. Ik hou het er maar op dat het aan mij ligt.
  
  Note: Meettechnisch waren de buisje (die nieuw waren) ook zeer slecht. Grote verschillen (soms meer dan 60%) tussen beide triode’s (kanten).