Door de plaatsing van de luidsprekers te optimaliseren wordt niet alleen de invloed van de kamer verminderd maar ook de stereo-afbeelding verbeterd. Voor een behoorlijke verbetering in de weergave hoeven de meeste luidsprekers niet eens meteen een heel eind van de achterwand te worden opgesteld tenzij het om grote paneel-weergevers gaat, in welk geval die afstand in ieder geval zo`n 50 á 60 cm. zal moeten zijn en liefst nog meer.
Maar wat mij het meest opvalt aan de gemiddelde opstelling van weergevers in (huis)kamers, is het feit dat ze zo vaak parallel aan de achterwand worden opgesteld, zonder enige mate van `Toe-In`, oftewel recht naar voren afstralend zoals in onderstaande afbeelding.
De meeste weergevers zijn ontworpen om min of meer op de midden-as van hun membraan of conus/dome te worden beluisterd, meestal met een plus/minus marge van zo`n 15 graden.
Met de units parallel aan de achterwand zal de luisteraar dus in feite onder een vrij scherpe hoek naar de units luisteren, waar bijna elke weergever flinke pieken en dalen in zijn afstraal-patroon vertoont. Van een goede toonbalans zal dan geen sprake zijn en ook de Stereo-afbeelding zal hier onder lijden want ook dit aspect is afhankelijk van de Toe-In hoek. Een algemeen misverstand is dat de stereobeeld-breedte altijd kleiner zou zijn wanneer de luidsprekers meer naar binnen zijn gedraaid.
Afhankelijk van de weergever in kwestie en de afstand tot de luisteraar zal deze hoek groter of kleiner moeten zijn, maar de kwaliteit én breedte van het uiteindelijke Stereobeeld zijn afhankelijk van de juiste mate van toe-in. De BBC LS 3/5a bijvoorbeeld, is ontworpen voor een opstelling waar de twee middenlijnen (vanuit het hart van de conus gezien) elkaar net voor de luisteraar kruisen en dat bij een zeer korte luisterafstand. Dat is een behoorlijk scherpe Toe-in, maar er zit een slimme denkwijze achter deze schijnbare waanzin. Een studio-monitor moet zo neutraal mogelijk klinken en ook liefst zo min mogelijk verstoring vanuit de akoestiek meekrijgen. Een scherpe Toe-in helpt daar bij, en zorgt ook voor een bijzonder goede coherentie en focus.
De meeste weergevers zullen minder scherp naar binnen moeten worden gedraaid, maar sommige fabrikanten gaan nog verder en adviseren zelfs een plaatsing van de weergevers ergens halverwege de diepte van een kamer(!). In een gemiddelde woonkamer zal een dergelijke opstelling ondenkbaar zijn en dus richten we ons in dit artikel op het optimaliseren van een luidspreker-opstelling in de buurt van een wand. Wanneer de juiste Toe-In hoek wordt gevonden, zal niet alleen de focus maar ook de ruimtelijke afbeelding van de weergave verbeteren. De afstand tot de achterwand moet eerst worden gekozen, en soms kan een decimeter grotere verwijdering van de achterwand al een enorm verschil betekenen omdat het in eerste instantie gaat om een minder directe akoestische koppeling tussen de luidspreker en deze wand (zie alinea "Vlak van minimale invloed").
Daarna kan de afstand tussen de weergevers worden gekozen (en eventueel de luister-afstand worden aangepast). Waterdichte vuistregels zijn er niet, want elke ruimte reageert anders op bepaalde weergevers, maar een goed uitgangspunt voor kleine ruimtes zou een `luister-driehoek` met een verhouding van 1 staat tot 1.2 zijn. Hierbij is 1 de afstand tussen de twee weergevers en 1.2 de afstand van elke weergever tot de luisteraar. In grotere -of langwerpige- ruimtes zou een verhouding van zo`n 1 staat tot 1.5 kunnen worden toegepast. Een heel grote luisterafstand lijkt mooi, maar geeft in werkelijkheid veel extra reflecties en akoestische vervorming. Een goed gekozen luisterdriehoek kan een natuurlijk klinkende en ruimtelijke weergave creeren, terwijl de luisteraar bijvoorbeeld slechts 2.5 meter van de weergevers zit. Experimenteren met de Toe-In vergt wat tijd maar zal ongetwijfeld lonen.
Zoek naar een positie waar de instrumenten stabiel worden afgebeeld en een goed hoorbare (onder-)scheiding van de andere instrumenten/zangers meekrijgen. Een goede `integratie` van de units in de luidsprekers (hoog, mid/laag, etc.) kan ook worden geoptimaliseerd met een uitgekiende opstelling. Ook zal de weergave beter loskomen van de weergevers zelf (niet direct uit de conussen of membranen lijken te komen). Een goede rol-maat of een laser-waterpas is dan een handig stuk gereedschap (door de laserstraal in lijn met de weergevers naar de luisterplek te richten, kan de Toe-In van beide kanalen gelijk worden gezet). N.B.: sommige weergevers, zoals die van NHT zijn ontworpen om met hun rug parallel aan de achterwand te staan. Er kan dan met de afstand tussen de weergevers worden geëxperimenteerd.
