Inbouwspeakers zijn ontworpen om optimaal te presteren als ze in een muur gemonteerd worden. In de praktijk kan het woord ‘muur’ echter heel uiteenlopende materialen betekenen: voorzetwanden uit gips en karton, beton, baksteen, misschien zelfs hout. Komt daarbij dat muurdiktes variëren en structurele elementen (zoals houten balken voor de vloer) op verschillende manieren in de wand kunnen verankerd zijn. Al die zaken hebben potentieel een impact op de klank die je in je zetel te horen krijgt. Zoals wel meer fabrikanten plaatst Dali daarom achteraan de S-280 een afgesloten doos, waardoor de geluidsgolven die drivers altijd naar achter sturen niet meteen worden omgezet in muurtrillingen. De aard van inbouwspeakers maakt echter dat deze doos niet al te dik kan zijn en dus niet enorm kan bijdragen aan vibratiedemping. Bij losse speakers is een vibratieloze behuizing hét teken van een high-end product, cruciaal voor een goede weergave.
De boodschap die we meegeven is dit: als je met inbouwspeakers aan de slag gaat, moet je gaan voor een stevige verankering, liefst in een solide, inert materiaal. We moeten je wellicht niet vertellen dat dit zeker het geval is als je spreekt over een luidspreker van het formaat en gewicht van de S-280.
Omdat we de Phantom-speakers testen in vrijstaande staanders moeten we wel een kanttekening maken: onvermijdelijk kunnen we de S-280 niet testen op dezelfde manier als vloerstaanders.
Inbouwspeakers hebben natuurlijk ook hun pluspunten. Om te beginnen zijn ze onopvallend. Zelfs de gigantische S-280, die we al eerder ingebouwd zagen bij een bezoek aan de Dali-fabriek in Denemarken. De speakers komen met een grote metalen rooster die in het wit is uitgevoerd. Door de vele gaatjes lijkt het rooster wel eerder crème of eierschaalwit, waardoor ze niet helemaal verdwijnen in een spierwitte muur. Maar schilder de muur in een gelijkaardige tint en je krijgt een bijna naadloos resultaat. In een thuisbioscoop zouden wij overwegen om het rooster weg te laten, want met zijn twee 10-inch passieve woofers, dubbele 8-inch bass/midrange-drivers en de kenmerkende hybride dome- en linttweeters is de S-280 een machtige verschijning om links en rechts van je scherm te plaatsen. De iets compactere S-180 kan dan als centerspeaker optreden.
Zeker voor thuisbioscopen heeft een inbouwspeaker wel wat voordelen. Je maximaliseert het volume van je kamer, wat kan helpen bij het voorkomen van room modes of kamerresonanties met lage frequenties. Inbouwspeakers hebben bovendien geen last van problemen die ontstaan door lage frequenties die uit de achterkant van een speaker komen en terug naar de luisterpositie reflecteren.
Beproefde Dali-technologie
Onvermijdelijk wil je de S-280 situeren ten opzichte van Dali’s vrijstaande speakers. Het oorspronkelijke plan van Dali zou dat gemakkelijk hebben gemaakt. De Denen wilden immers de Phantom-reeks bouwen met bestaande drivers, maar uiteindelijk moest er toch een driver ontworpen worden die optimaal functioneerde in een behuizing van slechts 103 mm diep. Dali zegt zelf dat de Phantom midrange-driver ergens tussen de Opticon en de Rubicon zit, met een magneetsysteem op basis van SMC die dicht op het Rubicon-systeem zit. SMC is de ‘secret sauce’ van Dali, een duur materiaal met de ongewone eigenschap van wel heel magnetisch te zijn maar tegelijkertijd toch elektriciteit slecht te geleiden. Hierdoor is de magneet in SMC-speakers heel responsief en snel, en treedt er weinig vervorming door hystereris en hitteproductie door wervelstromen op.
Bij zijn hogere luidsprekerlijnen haalt Dali graag zijn hybride-tweeterconstructie boven. Het is een geslaagde poging om de voordelen van een dometweeter en een linttweeter te verenigen, door de S-280 gewoon met beiden uit te rusten. De dometweeter kan al vanaf circa 3 kHz zijn werk doen, met weinig gevaar voor break-up bij hogere volumes, terwijl de linttweeter vanaf 15 kHz mee komt spelen (de dometweeter blijft werken op die frequenties). Hoewel de linttweeter niet enorm veel audiodata moet weergeven, zorgt het wel een frisheid die de mooie midrange goed complementeert.
