KEF R5: slanke vloerstaande drieweg luidspreker

De R-productlijn van KEF heeft vijf leden, waaronder drie vloerstaande luidsprekers. De R5 is het kleinste model en is, net als de andere modellen, verkrijgbaar in hooglans witte, hoogglans zwarte en walnoothouten uitvoering. Voor een bedrag van net geen 1.200 euro per stuk gaan ze over de toonbank.

KEF levert de R-reeks luidsprekers met een magnetisch te bevestigen frontje. De vorm van de kast is rechthoekig. Alle horizontale en verticale lijnen lopen evenwijdig. De R5 staat op stevige metalen voeten voorzien van afstelbare spikes. KEF levert metalen onderleggertjes mee, zodat de spikes de vloer niet kunnen beschadigen. Aan de achterzijde zijn twee baspoorten geplaatst. De R5 dient vrij in de ruimte te staan, dus op enige afstand van een achterliggende wand.

De R5 is een drieweg luidspreker. Hij heeft een hoogte van 107 centimeter, maar heeft intussen een relatief slank voorkomen. Door twee wat kleinere woofers in te zetten i.p.v. één grote, kan de baffle wat smaller uitgevoerd worden. Dit is een beproefd concept – niet alleen bij KEF – om de kast wat smaller te kunnen houden. De woofers hebben een diameter van 130 millimeter en zijn voorzien van een conus die is gemaakt van papier met daarop een laagje aluminium. De drives hebben dezelfde kleur als de kast. De hele luidspreker lijkt geen aandacht te willen trekken. De zwarte exemplaren in onze testruimte vallen ’s-avonds bij gedempt licht nauwelijks op.

Tussen de woofers bevindt zich KEF’s zelfontwikkelde Uni-Q driver die de middentonen en hoge tonen verzorgt. Dit is overigens alweer de 12e generatie van de Uni-Q driver. Kort samengevat komt het erop neer dat de tweeter zich in het hart van de middentoner bevindt. De d’Appolito-opstelling samen met de inzet van de Uni-Q driver komt heel dicht in de buurt van een puntbron en het resultaat is volgens KEF een realistische weergave en een ruime sweetspot, zowel in de breedte als in de hoogte. Deze bewering gaan we straks toetsen.

De cross-overfrequenties liggen op 400 Hz en 2,9 kHz. KEF geeft een frequentiebereik op van 58 Hz tot 28 kHz op niveau –3 dB (op –6 dB is dat 38 Hz tot 50 kHz). De R5 heeft een impedantie van acht Ohm (de laagste waarde is 3,2 Ohm) en een gevoeligheid van 87 dB. De R5 is dus niet hongerig en kan ook met minder potige versterkers uit de voeten.

We geven in dit verband overigens geen scherpe definitie van het bijvoeglijk naamwoord “potig”. Feit is dat de H90 van Hegel met een opgegeven vermogen van twee keer zestig Watt geen krachtpatser is. Maar zoals wij wel vaker hebben opgemerkt, de hoeveelheid vermogen die een versterker kan leveren zegt weinig tot niets over de klank van de versterker. In de praktijk is een vermogen van pakweg veertig Watt per kanaal al ruim voldoende voor de gemiddelde woonkamer. We lopen even langs de technische aspecten van de H90 van Hegel.

Hegel H90: geïntegreerde versterker met analoge en digitale ingangen, AirPlay en UPnP

De H90 is de kleinste geïntegreerde versterker van het in Noorwegen gevestigde Hegel. Voor een bedrag van 1.698 euro wisselt de H90 van eigenaar. NB: dit is de huidige adviesprijs. Momenteel wordt de H90 her en der voor 1.398 euro aangeboden. Even rondkijken is lonend.

De afmetingen zijn met 10 x 43 x 31 centimeter (H x B x D) relatief bescheiden maar de H90 weegt wel ruim tien kilogram. Een forse ringkerntransformator is medeverantwoordelijk voor dit relatief hoge gewicht. Hegel geeft een vermogen op van twee keer zestig Watt aan Ohm. De impedantie mag zakken tot twee Ohm. Het frequentiebereik loopt volgens de fabrikant van 5 Hz tot 100 kHz. Overspraak en ruisvloer liggen beneden een waarde van –100 dB. Over krachtpatsers gesproken, wie een geïntegreerde krachtpatser nodig heeft, kan ook terecht bij Hegel. Het model H590, de zwaarste geïntegreerde vesterker van het merk, kan 300 Watt aan acht Ohm leveren.

De dempingfactor van de H90 is een aparte vermelding waard. Een dempingfactor van 2.000 is uitzonderlijk hoog. Er zijn maar weinig versterkers met een vergelijkbare dempingfactor, in elk geval niet in de prijsklasse van de H90. De dempingfactor zegt iets over stabiliteit van een versterker die een lastige luidspreker moet aansturen. Het is dus niet zo dat de versterker met de hoogste dempingfactor de beste versterker is, net zo min als de versterker met het grootste frequentiebereik de beste versterker is. Een versterker die 200 kHz kan versterken klinkt niet per definitie beter dan een exemplaar dat niet verder gaat dan 100 kHz. NB: de meeste bronnen gaan niet verder dan 20 kHz; het menselijk oor overigens ook niet.

Het front van de Hegel H90 is minimalistisch en strak. Aan weerzijden van het centrale monochrome OLED-display is een draaiknop geplaatst, de rechter voor volume en de linker voor bronkeuze. Op de voorzijde is ook een 3,5 millimeter jackplug hoofdtelefoonaansluiting te vinden.

De gebruiker heeft de beschikking over een tweetal analoge lijningangen uitgevoerd in cinch. Daarbij afgezet is het digitale aansluitpakket een stukje ruimer: 1 x coaxiaal cinch, 1 x USB en 3 x optisch. De ingebouwde DA-converter kan signaal tot 24-bit/192 kHz vertalen. De H90 is voorzien van een voorversterkeruitgang, hetgeen de mogelijkheid biedt om een losse eindversterker in te zetten.

De H90 heeft ook een RJ45 LAN-aansluiting en ondersteunt UPnP. Hegel heeft ook ondersteuning van Apple’s AirPlay ingebouwd. Tijdens het tikken van deze recensie is de laptop ook als muziekbron gebruikt en dat werkte zeer genoeglijk. De WAV-bestanden op de laptop konden eenvoudig met de rechtermuisknop naar de H90 gezonden worden. UPnP werkt vlekkeloos en stottervrij en er hoeft niets te worden geïnstalleerd. UTP-kabel erin en gaan. De computer neemt zelfs de volumeregeling van de H90 over. Wie geen andere bronnen dan een computer bezit, of geen zin heeft om een bron aan te sluiten, kan zich beperken tot het aansluiten van een stroomkabel, een UTP-kabel en een set passieve luidsprekers. Dezelfde computer kan ook met een USB-kabel aan de H90 worden gehangen. Over minimalisme gesproken.

Hegel H90: wat zit er niet op?

Er zijn versterkers die voorzien zijn van alle denkbare aansluitingen en functies maar de H90 valt niet in die groep. Hegel heeft bijvoorbeeld geen draaitafelingang gemonteerd, ook geen ondersteuning van bluetooth en wifi. Gezien het formaat en het budget, is dit verklaarbaar. Bovendien, een losse bluetooth-ontvanger is al voor een paar tientjes te koop. Ook een losse phono-trap is eenvoudig toe te voegen, als dat al nodig zou zijn. Er zijn immers veel draaitafels die een phono-trap aan boord hebben en dus aangesloten moeten worden op een lijningang. De H90 heeft twee lijningangen.

De H90 kan alleen verbinding maken met bekabeld LAN, niet via wifi. Dit zien wij niet als een nadeel. Bekabeld LAN is per definitie stabieler en sneller. We hebben liever dat wifi ontbreekt dan dat de fabrikant de RJ45-aansluiting weglaat ten gunste van wifi.

Afgezien van UPnP heeft de H90 geen streaming-functies aan boord. Het ontbreken van een streaming-platform is geen nadeel; het is een voordeel want het maakt de H90 toekomstvast. Streamers hebben de vervelende eigenschap dat ze afhankelijk zijn van software en software-updates. Streames kunnen, net als computers, ernstig last krijgen van updateritis. Daar zal de H90 geen last van krijgen want de H90 heeft geen verouderingsgevoelige functies aan boord.

Hegel levert een nette zwarte kunststof IR-afstandbediening bij de H90. De bediening van de H90 is intuïtief en wijst zichzelf.

Kort samengevat, de gebruiker heeft de beschikking over analoge en digitale ingangen, Apple’s AirPlay en het universele UPnP. Hoewel de H90 dus niet alle denkbare aansluitingen en functies heeft, is het een behoorlijk complete versterker. De meerderheid van de gebruikers zal genoeg hebben aan het geboden functiepakket.

We hebben de R5’s van KEF met de H90 van Hegel verbonden en we gaan muziek luisteren.