Servolabs Little/One Mk2: testomgeving
We hebben de Little/One Mk2 op de door de fabrikant meegeleverde statieven gezet en met een cinch-kabel verbonden met een voorversterker type X-P1200 van de Franse fabrikant Advance Paris. Over deze voorversterker, die voorzien is van analoge en digitale ingangen, zal binnenkort een recensie verschijnen op dit medium. Ook is een voorversterker van het Amerikaanse Pass Labs type XP-20 gebruikt om de Little/One Mk2 aan te sturen. Muziek was afkomstig van een door Magna Hifi gemodificeerde Sonos Connect die bitperfect geripte cd’s in de vorm van WAV-bestanden van een NAS serveert. Een Wadia 321 DAC verzorgde de vertaalslag van digitaal naar analoog voor de XP-20. De X-P1200 van Advance Paris heeft zijn eigen DA-converter aan boord.
We hebben beide luidsprekers een meter of vier uit elkaar geplaatst en de luisterafstand was ook ongeveer vier meter. De opstelling was min of meer een gelijkzijdige driehoek. We hebben de luidsprekers ook ingedraaid naar de luisterpositie. Dit gaf de beste focus, hoewel de sweetspot ruim te noemen is. De afstand naar de achterliggende wand maakte weinig uit. Een beetje indraaien, of juist niet, doet meer met de klank dan een plaatsing tegen de wand of juist wat verder weg.
We hebben veel verschillende soorten muziek de revue laten passeren. En, was het de moeite waard?
Servolabs Little/One Mk2: muziek luisteren
Om maar meteen met de deur in huis te vallen, de Little/One Mk2 gaat verder waar de oorspronkelijke Little/One is gebleven. De krachtige weergave van lage tonen is gebleven, maar de makers hebben de weergave van middentonen en hoge tonen weten te verbeteren. Hoewel de eerste Little/One prima presteerde voor zijn prijs, is de algehele weergave van opvolger Little/One Mk2 meer in balans. Dat gaan we proberen te duiden.
We spelen Magdalena, het tweede nummer van het album “Mer de Noms” van A Perfect Circle. Melodielijntjes van een basgitaar en elektrische gitaar worden begeleid door rustige droge klappen van de drummer. De basgitaar en de bass drum gaan diep. Tegelijk klinkt droog getik op de hi-hat. De relatief kleine Little/One Mk2’s genereren een laagweergave vergelijkbaar met veel grotere luidsprekers. We zijn net als bij de eerste Little/One’s onder de indruk van de hoeveelheid en kwaliteit lage tonen.
Tegelijkertijd kunnen we vaststellen dat de Little/One Mk2 is gegroeid t.o.v. zijn voorganger. De middentonen zijn meer afgewogen en de hoge tonen beter gedefinieerd. De drummer varieert zijn tikjes op de hi-hat en deze variaties zijn beter gearticuleerd vergeleken met de eerste Little/One. De eerste Little/One had een klein vleugje warmte in de klank. De Little/One Mk2 klinkt meer transparant zonder het randje warmte van zijn voorganger.
We kiezen Democracy van het album “The Future” van Leonard Cohen. De drummer opent het nummer met een militair marsritme, of iets wat daar in elk geval aan doet denken. Is dat hoe democratie binnenkomt? We gaan geen politicologische analyse uitvoeren. Cohen stopt wel vaker ironie en/of sarcasme in zijn teksten. We zijn nu meer technisch geïnteresseerd in de muziek en de klank van ons testonderwerp Little/One Mk2.
De instrumenten en achtergrondzangeressen staan ver uit elkaar maar tegelijk een beetje op de achtergrond vergeleken met de warme en lage stem van Leonard Cohen. Cohen staat heel dichtbij en los van zijn begeleiders, zo is ons al vaker opgevallen bij het afspelen van zijn albums. De riffjes van de mondharmonica klinken scherp met een klein randje warmte. Het is opvallend hoeveel voor/achter informatie de kleine Little/One Mk2 kan geven.
Leonard Cohen heeft een hele lage stem. Als contrast selecteren we het album The Diary (Storm Version), een project van Arjen Lucassen met daarop een hoofdrol voor de stem van Anneke van Giersbergen. Het album begint met geruis van de zee en de deinende noten van een cello en een scheepsbel op de achtergrond. Van Giersbergen zingt als een spreekwoordelijke nagtegaal. We horen ook een mannenkoor. De cello en het mannenkoor gaan diep. Van Giersbergen zweeft boven de muziek.
De Little/One Mk2 laat ons meedeinen met de muziek en tegelijkertijd vliegen we met Van Giersbergen over de golven van de ruisende zee. De dwarsfluit in de opening van New Horizons klinkt warm en betrokken. De muziek op The Diary kent grote dynamieksprongen. De Little/One Mk2’s klinken groter dan ze zijn. Wonderbaarlijk wat de techniek van MFB uit zo’n klein kastje kan persen.
Tijd voor een stukje live muziek en het wordt Shine On You Crazy Diamond van “Delicate Sound of Thunder” van Pink Floyd. Het album begint met geroezemoes van het publiek dat langzaam aanzwelt om de luisteraar een beetje op te warmen. Het hele muziekstuk duurt bijna twaalf minuten. De compositie en ook de band is ontdaan van enige vorm van haast. Als de teller op circa 3:50 min. staat horen we de bekende noten van een elektrische gitaar. De rest van de band valt even later bij. De langzame deining van de driekwartsmaat doet ons heen en weer wiegen. We horen het door de basgitaar gelegde fundament onder de muziek terwijl de lichte galm van de gitaar ons het gevoel geeft dat we in een hele grote zaal staan. De eerste Little/One wist een mooi totaalplaatje te presenteren maar de Littke/One Mk2 doet het in alle toongebieden net iets beter.
We gaan de Little/One Ml2 kietelen met Hourglass van het album “Eat The Elephant “ van A Perfect Circle. Deze opname vormt een uitdaging voor alle luidsprekers, met name de putdiepe lage tonen, de snoeiharde droge drumklappen en de grote dynamieksprongen. Hoge tonen en middentonen worden niet weggedrukt door de laagweergave. De laagweergave staat als een huis en de algehele weergave is kamerbreed. De Little/One Mk2 levert een grote prestatie als we het formaat (en de prijs) van de luidspreker in aanmerking nemen.
We hebben toevallig ook een setje Epicon 8 in de ruimte staan van de Deense luidsprekerbouwer Dali (een recensie over de Epicon 8 is in de maak). De Epicon 8, het huidige vlaggenschip van Dali, is een grote en zware vloerstaande passieve luidspreker die meer dan het tienvoudige van de Little/One Mk2 kost. De Epicon 8 heeft ook een versterker nodig en dan zitten we aan nog een keer een veelvoud van de kosten van een setje Little/One Mk2’s. De Epicon 8 gaat nog wat dieper en speelt in alle opzichten breder dan de Little/One Mk2. Dat is natuurlijk helemaal geen verrassing als we kostprijs van de Little/One Mk2 afzetten tegen de kostprijs van de Epicon 8 met een bijpassende versterker. Beide sets spelen in een totaal andere prijsklasse. Ja, we weten dat er nog een zee van apparaten tussen deze uitersten is, en ook nog daaronder en daarboven. We willen de sets niet met elkaar vergelijken, maar we willen wel aangeven dat de Little/One Mk2 heel veel muziekplezier geeft voor zijn aanschafprijs en formaat. De laagweergave doet denken aan de laagweergave van een vloerstaander. Zonder MFB is het simpelweg onmogelijk om zoveel lage tonen uit een kleine kast te halen.
Kort samengevat mogen we concluderen dat de herziening van de Little/One een verbetering heeft opgeleverd. De duurdere drivers zorgen natuurlijk voor een verhoging van de kostprijs en dus ook de aanschafprijs, maar die kostenverhoging leidt tot een significant meer afgewogen en betere klank.
Servolabs Little/One Mk2: plaats in de markt
De eerste Little/One had geen rechtstreekse concurrenten. De techniek van MFB zorgde voor een laagweergave die onvergelijkbaar is met andere luidsprekers van ongeveer hetzelfde formaat. Dit is niet anders met de Little/One Mk2. Natuurlijk zijn er beter klinkende kleine luidsprekers maar die zijn zonder uitzondering duurder en gaan minder diep dan de Little/One Mk2. Als het om de klank gaat moeten de concurrenten van de Little/One Mk2 onder de grotere en zwaardere monitorluidsprekers of vloerstaande modellen worden gezocht. De Little/One Mk2 neemt een unieke positie in. Hij heeft eigenlijk geen rechtstreekse concurrenten.
Een gebruiker kan de Little/One Mk2 aansluiten op de analoge uitgang van een televisie of op een andere bron die voorzien is van een volumeregeling. De klank is beter en het stereobeeld breder dan van een soundbar. Wie geen vloerstaande luidsprekers in zijn luisterruimte wil hebben (vanwege de negatieve Wife Acceptance Factor?) maar wel een goede laagweergave zonder een subwoofer te hoeven aanschaffen en plaatsen, moet de Little/One Mk2 op zijn onderzoekslijstje zetten.
Servolabs Little/One Mk2: conclusie
Het luisteren naar een kleine luidspreker die is voorzien van de techniek van Motional Feedback was wederom aangenaam. De Little/One Mk2 is little maar hij klinkt net als zijn voorganger verre van little. De Little/One Mk2 is gegroeid, in klank, niet in formaat. De makers hebben zinvolle verbeteringen aangebracht. Dankzij de toepassing van MFB klinkt de Little/One Mk2 als een vloerstaande luidspreker maar dan voor een prijs en een formaat dat eventuele drempels tot aanschaf en plaatsing weg zal nemen.