Tijd voor klassiek werk van het Holland Baroque Society en Rachel Podger die samen de door Antonio Vivaldi gecomponeerde De La Cetra vioolconcerten spelen. Zonder daar moeite voor te hoeven doen steekt de solo viool goed af ten opzichte van de rest van het ensemble. Zuiver en mooi van klank met fluwelen tonen en toch de pittige rand van de viool. Goed qua plaatsing, prima in verhouding tot de oorspronkelijke opname, zo komt het althans op mij over. Met veel kracht in de lage registers, zijn midden en hoog levendig en natuurlijk. Favoriete violiste Janine Jansen mag haar gang gaan met werk van Sergei Prokofiev, zijn Vioolconcert Nr. 2 in G kleine terts Opus 63, waarbij zij steun heeft van het London Philharmonic Orchestra. Dit is een opname die nog veel meer recht doet aan de kwaliteit van dit systeem. Viool is nog veel levendiger, orkest zelf is beter gedefinieerd dan bij Podger, met als gevolg een betere scheiding van de instrumenten onderling. Dit is het bewijs dat de Sopra N°2 niet zomaar iets doet, maar bar weinig aan de opname verandert/toevoegt en die zoveel mogelijk volgt, zelfs als zou dat de muziek niet altijd fraaier maken in de weergaveketen. Deze opname leeft, ontrolt zich voor de ogen en oren van de luisteraar, waardoor ik enthousiast raak en de bewondering voor de Sopra toeneemt. In een sonate voor twee violen ontstaat er in het allegro een tweestrijd tussen de violisten die onbeslecht blijft. Hierbij komt de zuivere vioolklank optimaal tot zijn recht. Prachtig los van de systemen, vrij in de ruimte neergezet, variërend van subtiel tot krachtig. Deze opname kent geen orkest dat in het laag (te) overheersend kan zijn. Ik vervolg met de Dance Macabre van Saint-Saëns op Reference Recordings. Een mooi moment om te zien hoeveel geweld de Sopra aankan. Het begin is zacht, muziek is meeslepend, dreigend, met een mooie plaatsing, zowel breed als hoog en diep. Al snel komt de vaart er in en neemt het volume toe. Percussie spettert, het orkest davert de ruimte door. Toch blijven de diverse secties in het orkest geweldig te onderscheiden. Op hoog volume wordt het orkest majestueus, groots, fysiek heel groot zelfs. Prachtig!
Glans aan de zomertijd
Ik dacht aan een moment van rust met Beverly Craven, haar Change Of Heart cd met de track No Shame rockt echter behoorlijk terwijl slagwerk imponeert. Pas een rustige volgende track laat de stem subtieler weerklinken, warmer en vol gevoel. Eigenlijk gaat dat de hele cd zo door, wisselen tussen punch en zachtheid. In sommige tracks is dat zelfs gecombineerd, wat resulteert in heerlijke muziek van deze mooie Engelse zangeres. Ze heeft een heel herkenbaar stemgeluid waar de Focal Sopra N°2 perfect mee uit de voeten kan. Dat veel details hoorbaar zijn komt mede door de demping in de ruimte die geen reflecties toelaat. Een op korte afstand van de microfoon opgenomen sax heeft geen last van die demping en komt recht op de luisteraar af. Des te diffuser de opname, des te lastiger heeft de Sopra het in deze omgeving. Vanaf de eerste noot die Jachinta zingt heeft zij mijn hart gewonnen. Haar uitvoering van Lush Life voelt net zo ‘lush’ als ze heeft bedoeld. De Sopra werkt vanuit het hart mee om dit mooi te maken. Summertime is net zo, het intro alleen al geeft glans aan de zomertijd. Percussie, heel fraai op de achtergrond, is licht tikkend, verder is de muziek dynamisch, zit er de kracht van de zon in. Een zinderende warmte met luchtwervelingen, het is allemaal voor te stellen in dat ene nummer. Ik zie mijzelf hangen op een bank in de schaduw, met in de hand een glas gevuld met ijsklontjes om af te koelen. Ook voor jazz loopt de Sopra bepaald niet weg.
Nog wat korte indrukken van de verzamel cd Groove Into Bits Vol. 1 van STS Digital. Een track als Golden Brown van The Stranglers, speelt levendig en is helder neergezet met een duidelijke stem. Het So Strong van Labi Siffre toont aan dat een mannenstem het minstens zo goed doet als alle vrouwen die langs kwamen. Het is een mooie opname zonder opgeblazen bas waarmee het slagwerk indrukwekkend is gecombineerd. Come Di van Poalo Conte is ritmisch sterk met een opvallend goede plaatsing. Kleine geluiden gaan nergens verloren en maken de muziek levendig en spannend. De stemweergave van Focal is net als die veel Franse speakers: nadrukkelijk zonder te overdrijven. De weergever laat zich niet verhullen in opgepept laag en hoog aan de einden van de frequentieband. Wade In The Water van Eva Cassidy, laat weten waarom Eva vaak wordt genoemd als het gaat om de mooiste stem onder de pop zangeressen. Nuances komen met groot gemak naar voren, een tweede stem staat er mooi achter. Instrumenten vinden alle ruimte rondom de vocaliste. Als de laatste track Money Money van The King’s Singers van de conus spettert is er niets om over te klagen.
Conclusie
Ik heb een geweldige uitsmijter gevonden in Dee Dee Bridgewater met Live At Yoshi’s. Haar Slow Boat To China knalt werkelijk op hoog volume zonder een krimp te geven. Jammer dat het zo hard staat dat ik het niet lang vol kan houden, het geeft wel aan tot welke dynamiek sprongen de Sopra N°2 in staat is. Als je deze geweldige luidspreker zijn gang laat gaan weet ik geen grenzen te bereiken. Geen nare randen, geen scherpte, een heel lage vervorming, nauwelijks tot geen kleuring, zelfs geen aanwijsbaar eigen signatuur. De Sopra N°2 blijft neutraal zonder overdrijving. Maar pas op met de aankleding van de ruimte en geef de Sopra niet teveel demping om zich heen. Laat hem juist vrij en breng hem tot leven met een dynamische bron, plus een versterker met ballen. Dan ervaar je welk een prestatie het Focal team in de afgelopen drie jaar heeft geleverd. De Sopra zet een nieuwe norm in de prijsklasse volgens mij. Zelfs al past hij niet in uw ruimte, zelfs al keurt u het uiterlijk af, zelfs al verzint u stapels drogredenen, dan nog blijft bewondering bestaan. Hier staat letterlijk en figuurlijk een luidspreker van formaat.
Prijs
Focal Sopra N°2 € 12.000,- per paar
Smart Audio, www.smart-audio.nl