REVIEWSimaudio

Luisteren en conclusie

Zowel Moon als de importeur maken gewag van de inspeeltijd die de 780D nodig heeft. Ook andere fabrikanten van dacs hebben het over die inspeeltijd. Inspelen blijft een lastig issue. Mechanische componenten moeten inspelen. Je merkt dan ook een duidelijke verandering van de prestaties na verloop van tijd. In een eerder artikel werd het inspeelfenomeen van condensatoren belicht en de theoretische achtergrond dienaangaande. Maar, wat zou er in een converter moeten inspelen?

Moon 780D: verschillende systemen

De daarin toegepaste elco's zijn ook niet megagroot. Vaak wordt inspelen verward met het op bedrijfstemperatuur komen. Het is volstrekt duidelijk dat het op temperatuur komen een geluidsmatig verschil veroorzaakt en dat die tijd voor elk component anders is. Duurt het dan langer voor een converter om op bedrijfstemperatuur te komen? Waarom is dat dan? Zolang er geen fysische verklaring is, hoort het thuis in het hoofdstuk perceptie en psychologie. Hoe dan ook, de Moon heeft simpelweg de hele decembermaand ononderbroken aangestaan. Na een week resulteerde dat in iets dat ‘extra flow en gemak’ kan worden genoemd.

Om te luisteren zijn vijf verschillende systemen gebruikt, inclusief een actief systeem van GoldenEar Technology in combinatie met de Moon Neo Ace en de Moon Neo 340i. Cd’s waren eerst aan de beurt. De 780D werd daartoe via xlr verbonden met een professioneel Sony cd-loopwerk. Dan praat je over een heel ander prestatieniveau dan waar consumenten-spelers op uit komen. Ook is er geluisterd naar de bestanden die vanaf de tape zijn gemaakt. Vervolgens de aanwezigheid van acht andere converters.

Leuk, maar eigenlijk overbodig. Het is na 60 seconden volstrekt duidelijk wat de 780D doet. Hoewel deze 780D ook via andere ingangen is beluisterd en via de streamer, is het basiskarakter overal herkenbaar. Niettemin zijn er subtiele kwaliteitsverschillen, afhankelijk van de gekozen ingang en bron. Maar zelfs streamingsignalen via het hier aanwezige Cisco-netwerk, klinken zeer goed. Hierna volgen de ‘sonic highlights’, zo nauwkeurig mogelijk beschreven.

Moon 780D: over-analytisch

De stage die de 780D presenteert is ronduit spectaculair. Ruim 7 meter breed, ver buiten de luidsprekers, met een overtuigende diepte en gelaagdheid, texture, een enorm onderscheid tussen alles wat zich op de studiovloer bevond en volstrekt natuurlijk overkomend. Stemmen en instrumenten clusteren niet en hebben hun eigen plaats. Roep niet dat het de verdienste is van de 780D dat dit beeld ook bij exorbitant hoge afspeelvolume’s overeind blijft. Dat is de verdienste van de luidsprekers en de versterker.

De Moon geeft namelijk altijd hetzelfde uitgangsniveau naar de voorversterker. Heel opvallend is dat het geluidsbeeld een soort soliditeit kent. Een stabiele en klankmatig dichte structuur als basis voor het muzikale gebeuren. Het middengebied komt erg fraai naar voren. Stemmen zijn fascinerend om naar te luisteren. Over het hele frequentiebereik is er een soort harmonische rijkdom. Macro dynamisch kan de Moon enorm uithalen. Maar daartegenover staat de subtiele en gedetailleerde manier waarop zachte en minuscule bewegingen weergegeven worden. Kenmerkend en erg opvallend is het fraaie uitsterven van klanken.

Je hoort alles, zonder dat de 780D over-analytisch is. Een in eerste instantie vreemd effect is dat de Moon enigszins ‘donker’ lijkt te klinken. Maar, dat heeft te maken met het overheldere karakter en de vlijmscherpe edge van goedkope converters en andere (ondermaatse) digitale systemen. Daar zijn we aan gewend geraakt. Het is een klankkarakter dat instrumenten en stemmen in het echt niet hebben. Niet te verwarren met fel en dynamisch. Die termen passen soms bij een Fender, een hi-hat, een piccolo of snare.

Maar het is nooit razor sharp, te helder of gemeen. In die zin komt de weergave van de Moon erg in de buurt van wat een tape doet. De Moon is waarschijnlijk de meest natuurlijk en analoog klinkende converter die hier speelt. Maar dan op een manier die je enorm beetpakt. Analoog wordt door velen volledig fout begrepen. Analoog is ongekend dynamisch, is neutraal, kan de warmte van stemmen en instrumenten volledig vertalen, klinkt los en vrij, is ruimtelijk, solide en kan muziek uiterst realistisch presenteren. De Moon 780D komt daar enorm dicht in de buurt.

Moon 780D: epiloog

Van de tot nu toe hier beluisterde converters hebben de Moon 780D en de dCS een enorme indruk achtergelaten. Veel andere converters zijn, ahem…, gewoon converters. Onder de maat, redelijk of ‘weinig op aan te merken’. Hoewel Moon al jaren erg goede versterkers bouwt, viel de kennismaking met de 780D even buiten het verwachtingspatroon. De 780D heeft de ‘magic factor’. De beroemde plus die sommige audio-componenten, helemaal los van prijs, hebben en waar iedereen naar zoekt.  

Die paar converters die voor heel veel geld de lat nog iets hoger leggen, zijn in de luisterruimte bekend en/of aanwezig. So be it. Maar er is nog veel meer exorbitant geprijsde en onderpresterende onzin. Deze Moon kost rond de 13K. Dat is best een fiks bedrag. Maar wie digitaal echt op een analoge manier muziek wil horen maken, heeft verdraaid weinig alternatieven. De Moon 780D is de meest analoog klinkende converter die momenteel beschikbaar is.  

Prijs

Moon 780D 13.500 euro

EDITORS' CHOICE