De volgende generatie DVD
DVD is een doorslaand succes: zo ongeveer iedereen heeft inmiddels wel een DVD-videospeler. De industrie denkt inmiddels na over een opvolger, want het systeem is inmiddels alweer negen jaar oud en de wensen en mogelijkheden zijn in die tijd gegroeid. De belangrijkste drijfveer achter de opvolger zal de invoering van hoge definitie beelden (HD-TV) zijn. De vraag op dit moment is echter welke opvolger het moet worden en hoe snel die zich in de markt zal vestigen. Op het moment van schrijven zijn er maar liefst zeven kandidaten voor de volgende generatie DVD te onderscheiden.
De eerste kandidaat is voorgesteld door hetzelfde forum dat verantwoordelijk is voor de huidige DVD-videostandaard. Hij heet HD-DVD en is eerder is HVT ten tonele gevoerd onder de oude naam AOD (Advanced Optical Disc). De belangrijkste ontwikkelaars achter de techniek van HD-DVD zijn Toshiba en NEC. De datarate gaat bij dit formaat omhoog naar maximaal 36 Mbps. De geperste versie kan 15 of 30 Gbyte aan data bevatten, de opneembare gaat nog verder met 20 of 40 Gbyte.
De tweede opvolger heeft op dit moment een sterke troef in handen: hij is te koop en heet Blu-ray Disc (BD). De specificaties zijn wat uitbundiger dan bij HDDVD: de datarate is maximaal 72 Mbps. Een BD-schijfje kan 25 of 50 Gbyte data bevatten. Op dit moment zijn er alleen opneembare exemplaren; de geperste versie wordt in de loop van 2005 verwacht. De motoren achter dit formaat zijn Dell, Philips, Pioneer, Sony en nog een hele rij anderen.
Opvolger drie is Microsoft’s WMV-HD. Het grootste nadeel is dat het op dit moment alleen af te spelen op een PC. Een tweede nadeel is dat het weliswaar HDbeelden betreft, maar dat de techniek dezelfde is als van de huidige DVD. Er is dus nauwelijk mogelijkheden tot groei in datarate of opslagcapaciteit.Wel zijn er nu dertig titels te koop in de VS. Waarschijnlijk zal dit formaat niet overleven.
De vierde opvolger is een voorstel van de Divx-groep: Divx-HD. Afgezien van het codeeralgoritme lijkt het technisch sterk op Microsoft’s WMV-HD.Het beeld is beperkt tot 720p, de datarate tot 4 Mbps. Ook hier bijna geen ondersteuning van grote namen.
De nieuwe partijen in het verre oosten, China en Taiwan blazen ook hun partijtje mee. China doet dat met de EVD (Enhanced Versatile Disc). De voornaamste drijfveer achter dit formaat lijkt het omzeilen van de westerse patentrechten te zijn. Ze hebben een mooi plan: hij is er nu al (MPEG-2 video, ExAC audio op een met rode laser afgetaste disc). Eind vorig jaar verscheen de opneembare versie. Dit jaar gaat de speelduur omhoog, want dan moet de meerlaags- (tot acht lagen) versie verschijnen.
Tenslotte moet in 2006 de overgang naar blauwe laser de speelduur en beeldkwaliteit / resolutie nogmaals laten stijgen. De Taiwanezen denken het met alleen een rode laser te redden en noemen hun disc FVD (Forward Versatile Disc). Zij gokken op WMA-9 codering voor het video, en ook hier is het maximum beeldformaat 1280x720p. Nog op de tekentafel staat VMD (Versatile Multilayer Disc). Deze schijf blijft een rode laser gebruiken en haalt de hogere opslagcapaciteit en datarate uit meerlaagsstructuren. Heeft de huidige DVD-video er maximaal twee, dit formaat doet het minimaal vier lagen, en men denkt tot twintig lagen te kunnen gaan. Vanwege de rode laser is er per laag 5 Gbyte opslagruimte. Het grootste probleem van dit formaat is dat er geen grote namen achter zitten. Samenvattend zal de strijd voor het volgende DVD-formaat naar alle waarschijnlijkheid gaan tusen HD-DVD en Blu-ray Disc. Welke van de twee het gaat worden is onmogelijk te zeggen op dit moment.
Er zijn verschillende scenario’s mogelijk: beide formaten versmelten tot één voordat de werkelijke marktintroductie een
feit is, één van de twee wint of beide blijven naast elkaar bestaan. In het laatste geval zullen er waarschijnlijk multispelers die beide formaten kunnen afspelen verschijnen.
Een verdere verwachting is dat de integratie van de volgende generatie DVD geleidelijk zal verlopen: de installed base – het aantal in gebruik zijnde spelers in de huishoudens – van het huidige formaat is veel te groot en het aantal displaysystemen dat de hogere beeldresolutie zal kunnen weergeven is voorlopig nog zeer beperkt, vooral in Europa. Het optische formaat zal voorlopig nog even blijven, want distributie over high speed Internet is geen optie. De bandbreedte is hiervoor te klein. Tegen de tijd dat de bandbreedte is gegroeid, is ook de over te dragen hoeveelheid data groter geworden zodat deze race de komende vijf jaar nog de door de optische schijf zal gewonnen worden. Een tweede reden is dat mensen graag iets tastbaars in handen hebben: een verzameling schijfjes toont nu eenmaal beter dan een harde schijf vol met data.
Een laatste waargenomen trend is dat tweelaags herschrijfbare DVD’s (DL-RW) waarschijnlijk niet bewaarheid zal worden: tegen de tijd dat de technologie klaar is, is het formaat ingehaald door de binnenkort beschikbare Blu-ray recorders voor PC’s. (N.d.V.)
