ARTIKEL

Techniek

Rob Nijman | 28 januari 2010 | Fotografie Gastauteur

‘Driedimensionaal’ betekent dat iets ruimtelijk kan worden waargenomen, in de drie meetkundige dimensies lengte, breedte en hoogte. Hiertoe gebruiken we stereoscopie, ofwel binoculaire dispariteit: het combineren van 2D-beelden van beide ogen tot één 3D-plaatje. Om die beelden op een plat scherm waar te kunnen nemen, moeten de juiste signalen gesimuleerd worden. Monoculaire signalen zijn in het beeld al aanwezig, stereopsis moet er aan worden toegevoegd. Het rood-groene of rood-blauwe brilletje waar je bij 3D-beelden direct aan denkt (inmiddels vervangen door een modernere variant met getinte glazen, maar het idee is hetzelfde), zorgt ervoor dat ieder oog iets anders waarneemt, zodat het lijkt alsof de beelden uit het scherm springen.

3d brillen

De truc van driedimensionale films en televisie is ‘gemakkelijk gezegd’ het opnemen met twee camera’s (c.q. één camera met een dubbele lens of computer gegenereerde beelden met twee perspectieven), die dezelfde data vastleggen als je ogen. Tot voor kort betekende circulaire polarisatiefilters (waar bioscoopprojectors en de allerduurste HDTV’s gebruik van maken) in combinatie met het bekende brilletje de enige methode van weergave. Een voorname innovatie, die het mogelijk maakt het idee op televisie toe te passen, is de technologie die het bekijken van 3D-beelden mogelijk maakt zonder dat filter: active LCD shutter glasses.

3d brillen

Deze elektrische (!) bril met shutter sluit de lenzen razendsnel af om ieder oog individueel te synchroniseren met een 1920 x 1080 HDTV frame, waarbij de bril zelf ‘in sync’ blijft door een infrarood zendertje op de televisie. Deze nieuwe brillen zouden betere kleur en contrast opleveren dan de polarisatiefilters, en worden bovendien stevig gepromoot door zowel Samsung als Sony, Mitsubishi en Panasonic. Laatstgenoemde verwacht binnen een paar jaar het merendeel van zijn afzet HDTV’s te realiseren in het 3D-segment (met toestellen die nauwelijks duurder moeten worden dan de huidige generatie), en de Blu-ray Disc Association (BDA) werkt momenteel aan een standaard om de schijfjes geschikt te maken als driedimensionale beelddrager. De backwards compatible 50GB Blu-ray discs zullen bovendien ook een gewone 2D-versie bevatten.

 


EDITORS' CHOICE