Huiskamervriendelijk
In tegenstelling tot vele andere speakers hoeven de Opticon 6-luidsprekers niet ingedraaid te worden. Toe-in is geen vereiste omdat de speakers beschikken over de combinatie van dome- en lint-tweeter, wat voor een veel bredere uitstraling van het hoog zorgt dan bij een doorsnee luidspreker. Dit is een van de kenmerken van een DALI-speaker.
Bij een thuisbioscoopopstelling heeft die brede uitstraling zijn voordelen. Om te beginnen kun je dus de luidsprekers parallel met de muur opstellen, wat strakker oogt en toch net iets huiskamervriendelijker is - niet onbelangrijk als er een partner overtuigd moet worden. De wijde uitstraling is daarnaast absoluut een plus bij een filmavond omdat kijken naar een scherm doorgaans toch een socialer gegeven is. De muziekfan nestelt zich misschien op zijn eentje in de sweet spot en is gelukkig, maar naar een film kijk je misschien met heel het gezin of met vrienden. En die willen allemaal wel een goede klank. Wat we ook typisch DALI vinden, is dat de dome-tweeter (vanaf 2 kHz) en de lint-tweeter (vanaf 14 kHz) heel geleidelijk zijn optimaal frequentiebereik bereikt. Deze zachte roll-in samen met slimme cross-overs zorgt voor een coherentere weergave, zonder harde overgangen.
De brede uitstraling wil overigens niet wil zeggen dat je bij het beluisteren van muziek via de Opticon 6-speakers geconfronteerd wordt met een diffuse weergave. De sweet spot op de intersectie van de uitstraling van de linkse en rechtse speaker ervaar je nog, maar die is wel wat breder. Het effect is ergens wat vergelijkbaar met een sterk ingedraaide luidsprekeropstelling, waarbij de loodrechte assen van de speakers net voor de luisterpositie kruisen.
Slimme center
Dezelfde hybride tweeter-opstelling is ook aanwezig bij de Opticon Vokal, gecombineerd met een 6½ inch woofer. Het is een uitgekiende centerspeaker. DALI maakte er een 2½-weg ontwerp van, door er een passieve basreflex aan toe te voegen. Slim, want wat aanwezigheid in het hogere laag geeft gravitas aan stemmen. Tegelijkertijd realiseerden de Denen zich dat centerspeakers vaak in tv-meubels worden gestopt. Daarom heeft de Vokal de twee uitgangen van de basreflex vooraan, wat plaatsing heel wat eenvoudiger maakt.
De twee Opticon 2-speakers die het nodige audiogeweld achteraan de huiskamer leveren, zijn enkel uitgerust met een dometweeter. Geen hybride-aanpak dus, maar gegeven hun rol van achterste surroundkanalen is dat niet zo erg. Uit andere tests bleek de Opticon 2 al een zeer volwassen boekenplankspeaker die ondanks zijn compacte formaat toch een verrassend brede frequentieweergave neerzet. Naar ons gevoel is de Opticon 2 eigenlijk een beetje té goed voor rear-kanaalgebruik. Zit je wat kleiner qua ruimte, dan kun je overwegen ze te vervangen door de Opticon 1-speakers.
Aan de slag
Het mooie aan een 5.1-opstelling is dat je een behoorlijk goed resultaat krijgt, zonder dat je per se het onderste uit de kan moet halen qua AV-receiver. Er is geen 11.2-versterker nodig. Toch mag je niet overdrijven met het besparen, want je moet wel zorgen voor het nodige vermogen. De Opticons zitten in de middelmoot qua gevoeligheid, dus ze vereisen niet per se de zwaarste versterking. Maar filmsoundtracks zijn heel wat dynamischer en horen ook wat luider te worden gespeeld – en dan heb je wel weer voldoende pk’s nodig.
We hebben de Opticon 5.1-opstelling met meerdere receivers gecombineerd, onder meer met een Yamaha RX-V481, Sony STR-DN1070, Onkyo TX-L50 en recent onze Denon AVR-X6300H. Dat kon omdat we wat langer de Opticons als referentie konden gebruiken en we de speakerset naar aanleiding van de EISA Awards extra op de pijnbank legden. Doorgedreven getest dus, maar als afsluiter voor het Jaarboek besloten we onze Blu-ray-kast nog eens finaal open te trekken. 'Godzilla' (uit 2014, met Gareth Edwards aan het roer) is misschien niet de beste film ooit, maar toch al beter dan de versie uit 1998 van Roland Emmerich. Het heeft een bijzonder fraaie DTS HD Master Audio 7.1-soundtrack, die onze Denon-receiver terugbrengt naar 5.1. Dat de Opticons even goed zijn in het weergeven van fijn, goed gepositioneerd detail als heftige effecten, merken we reeds bij het begin van de film, als Ford Brody en zijn vader Joe binnendringen in de verboden zone rond de kernreactor van Janjira. Als het MUTO-monster uit de reactor ontsnapt, brengt de Opticon-opstelling – en in het bijzonder die K-14F – echt over hoe reusachtig dit beest is. Deze film wil echt duidelijk maken dat de MUTO's en Godzilla gigantisch zijn en de mensen zeer klein, en zet daar heel effectief audio voor in. Als later in de film de monsters slaags raken in een luchthaven, zit je middenin de destructie. We merkten het al eerder op: het trio Opticon 6 links - Opticon Vokal in het midden – Opticon 6 rechts levert een heel egale soundstage af, wat het bioscoopgevoel heel intens maakt. De rol van de Vokal mag niet onderschat worden, het is een center die stemmen vol weergeeft, maar ook hoger detail.
De muzikaliteit van de Opticon-speakers is een grote plus bij films die voor een keer niet voor het bombastische symfonische werk gaan. We stoffen om dat te testen nog eens de dvd af van 'Naqoyqatsi' af (dat afstoffen mag je trouwens letterlijk nemen), het pakkende tweede vervolg van Koyaanisqatsi, met de prachtige muziek van Philips Glass in Dolby Digital 5.1. De Opticon 5.1 speelt de non-stop muziek bij deze postmoderne klassieker heel betrokken af. De strijkers klinken heel natuurlijk en vloeiend, en brengen daarmee perfect dat gevoel van een nerveuze, repetitieve stroom over waar Glass zo van houdt. De verrassende klanken en ritmeveranderingen die dan toch regelmatig in contrast opduiken – vaak verstopt in de rear-kanalen – worden door de Opticons er mooi en onderscheiden tussen gemikt.
Conclusie
De Opticon 5.1-bundel is, gewapend met die Opticon 6-vloerstaanders en de geweldige K-14 F-subwoofer, een set die even goed uitblinkt in het presenteren meeslepend filmgeluid als in het weergeven van muziek. Dat is geen eenvoudige evenwichtsoefening, maar wel eentje die de Opticons moeiteloos aankunnen. Onder meer door de combinatie van dome- en linttweeter in de vloerstanders en Vokal-centerspeakers creëert de Opticon 5.1-set met name vooraan een mooie, egale geluidsmuur zonder harde grenzen tussen links-center-rechts. Bij films en tv-reeksen met een surroundtrack (zoals bij Netflix) krijg je daardoor een heel coherente, bioscoopachtige ervaring geserveerd.
Het Opticon 5.1-pakket is met zijn prijskaartje (zo’n 5.500 euro) geen budgetpropositie. Ook de bijhorende AV-receiver vereist een zekere investering. Maar qua geluidskwaliteit zit het op een niveau ver boven wat je met soundbar of goedkopere surroundset verkrijgt. Werkelijk elk onderdeel in de bundel is sterk, zelfs de vaak genegeerde rear-speakers. Maar wat de prijs van dit pakket nog meer naunceert, is het feit dat de Opticons zowel voor films als voor muziek zeer geschikt zijn. Dat maakt dat je met één aankoop alle audionoden kunt vervullen.
