Liefhebbers van een echte surroundervaring bij het tv-kijken die op andere momenten naar muziek willen luisteren in hoge kwaliteit, makkelijk hebben ze het niet. Neem nu soundbars: veel van die apparaten doen hard hun best, maar beide taken goed vervullen lukt ze maar zelden. Ook HT-sets zijn eerder getuned voor een bombastisch filmgeluid en leveren niet de verfijning die je wenst als je even in de zetel gaat genieten van een muziekalbum.
Is er dan geen manier om met één oplossing zowel qua filmgeluid als muziekweergave een goed resultaat te krijgen? Toch wel. Een van de opties is vertrekken vanuit een speakerfamilie die alle onderdelen bevat om een degelijke surroundopstelling te bouwen én die eveneens ontworpen is voor muziekweergave.
Zo zijn er niet veel. Kijk je echter bij DALI, dan ontdek je heel vlug dat de Deense speakerfabrikant bij de meeste speakerfamilies net sterk de vereiste veelzijdigheid biedt. Ze houden daar in Nørager zowel van liedjes als van films, zo te zien. Zo ook bij de Opticon-reeks, die uit een zevental modellen bestaat, naast dit kant-en-klaar 5.1-pakket. Deze surroundbundel won dit jaar van de EISA – waar FWD Magazine lid van is – een Award als Home Theatre Speaker System van 2016-2017. Een hele eer, gegeven de felle concurrentie in dit segment.
Mooie bundel
Je favoriete hifi-handelaar kan volledig op maat een Opticon-surroundopstelling voor je samenstellen. Zo is het in sommige huiskamers en thuisbioscopen interessant om voor de achterste kanalen en zelfs vooraan te opteren voor de Opticon LCR. Dat is een bijzondere speaker die ontworpen werd om tegen de muur te monteren, wat handig is als je weinig ruimte hebt of een heel strak ogende opstelling wenst. Het draaibare tweetergedeelte van de LCR laat zowel horizontale als verticale plaatsing toe, zodat je de speaker zelfs als liggende centerspeaker kunt gebruiken.
Er is echter ook het ‘officiële’ pakket van DALI, bestaande uit een set Opticon 6-vloerstaanders, een set DALI Opticon 2-boekenplankspeakers, een Opticon Vokal-centerspeaker en een DALI SUB K-14 F-subwoofer. De onderdelen maken dit pakket tot een premiumaanbod, geschikt voor middelgrote en zelfs grotere kamers. In het bijzonder de subwoofer is een zeer krachtig model. De Opticon 6 is bovendien een zeer volwassen speaker die in stereomodus voor een goede muziekweergave zorgt, zoals we eerder in een andere test ontdekten. Is de ruimte echt wat groter en wil je in pure 2-channelmodus zonder subwoofer muziek beluisteren, dan moet je wel nagaan of de fors grotere Opticon 8 geen betere keuze is. Dit drijft de totaalprijs wel een stuk hoger.
Lonk je naar een 7.1-opstelling, dan kan de Opticon 5.1 uitgebreid worden met een set Opticon LCR’s of een paar Opticon 1’s of 2’s. We hebben het zelf nog niet getest, maar theoretisch zou je met enkele LCR’s twee of vier hoogtekanalen kunnen toevoegen. 5.1 blijft nog altijd het meest haalbare voor een huiskamer, dat klopt. Maar wie droomt van het ultieme qua surround kan op basis van Opticon 5.1 een 5.1.4-opstelling voor Dolby Atmos of DTS:X bouwen. De brede uitstraling van de linttweeter bij de LCR-speakers lijkt dat mogelijk te maken met montage bovenaan de muur, in plaats van echt aan het plafond. Dat maakt het in veel situaties toch al wat haalbaarder. Maak je de stap naar surround met hoogtekanalen, dan ontdek je wel meteen het grote nadeel aan Atmos-opstellingen: de totaalsom voor alle speakers en bekabeling doet je wellicht even slikken.
Goed uitgeruste middenklasser
De Opticon-reeks neemt bij DALI de middenpositie in. De speakerfamilie wordt grotendeels in Denemarken gebouwd (in tegenstelling tot goedkopere reeksen) en is mooi afgewerkt met een vinyllaag over MDF en een chamfer aan de bovenkant die het design net iets gesofisticeerder maakt. De Opticons zijn beschikbaar in verschillende kleuren: zwart (met glanzende voorplaat en doffer vinyl aan de zijkanten), walnoot (wederom met een zwarte voorplaat en dan walnootpatroon aan de zij/bovenkant) en wit (licht glanzend en onze favoriet).
De vloerstaanders, de Vokal en de LCR komen met de voor DALI kenmerkende fraaie metalen plaat waarin zowel dome- als linttweeter gemonteerd zijn en dubbele luidsprekerterminals van hoge kwaliteit voor bi-wiring/bi-amping. Kortom, met de uitstraling van de Opticons zit het behoorlijk goed. Zeker als je rekening houdt met de prijs. Het is zonder twijfel een belangrijke reeks van DALI, net omdat het als middenklasser tegelijkertijd bereikbaar en reeds meer dan een beetje high-end is. Je kunt op HiFi.nl van een aantal Opticon-speakers aparte recensies lezen (Opticon 5 & Opticon 1), toch ook een indicator van het belang van deze speakerfamilie.
Stevig fundament
De subwoofer is het enige onderdeel van dit 5.1-pakket dat geen Opticon-naam draagt. Dat komt doordat de Denen eigenlijk wel trots zijn op hun subwoofers en ze universeler positioneren. De K-14 F zou je bijvoorbeeld eveneens kunnen combineren met een DALI Rubicon-set of met speakers van een ander merk. Maar qua afwerking past hij volledig bij de Opticon-luidsprekers. Als je van plan bent om de sub op een zichtbare positie op te stellen, dan kan dat esthetisch gezien probleemloos. Alleen als je wil gaan voor de walnootafwerking kom je in de problemen, want de K-14F is er enkel in het wit of zwart.
Het zeer zichtbare middenpunt van de K-14F is een gigantische 14-inch woofer die uitpakt met een bijzonder lange slag, waardoor hij kan duiken tot 29 Hz. Voor die allerlaagste frequenties krijgt de woofer de ondersteuning van een basreflex die naar onder is gericht. Dat verklaart ook mede waarom de behuizing door middel van een metalen voet een kleine centimeter boven de grond wordt gehouden.
De K-14 F is met ruime voorsprong het duurste losse onderdeel in dit pakket en is zeker niet de goedkoopste subwoofer van DALI. Je zou hem dus in een kleinere kamer kunnen vervangen door een minder krachtig model, al moet je wel oppassen dat je de totaalbeleving niet aantast. De sleutel tot een echt meeslepend filmavond is immers tweeledig: het fundament in het laag moet voldoende potig zijn maar moet ook voldoende verfijnd, want anders krijg je het wollige geblaas dat kenmerkend is voor goedkope HT-sets. Die verfijning, met voldoende detail en onderscheid in de lage frequenties, vereist net een potente, volwassen subwoofer.
Ja, met SMC
We stelden reeds dat de Opticon-familie ondanks een betaalbaar prijskaartje toch al een serieuze stap richting high-end zet. Dat is zeker niet overdreven. Die stap richting het betere werk merk je onder meer aan het feit dat DALI in deze speakerreeks SMC inzet bij de woofers. SMC (of Soft Magnetic Compound) is een materiaal dat de Denen met groot succes hebben gebruikt in hun top Epicon-lijn en de premium Rubicon-speakers. Dat het naar de Opticon komt, is op zich al behoorlijk opmerkelijk. SMC is immers een vrij duur materiaal.
Maar waarom is SMC belangrijk? Zoals je wellicht uit de naam kunt opmaken, wordt dit materiaal gebruikt in het magneetsysteem van de drivers. SMC heeft als bijzondere eigenschap dat het zeer magnetisch is, maar elektriciteit betrekkelijk slecht geleidt. Hierdoor ondervindt het magneetsysteem minder invloed van de stroom die door de voice-coil of spreekspoel vloeit bij het weergeven van muziek, wat zich vertaalt naar een veel lagere warmteontwikkeling. Het zal sommigen verbazen dat een speaker überhaupt warm wordt, maar dat is inderdaad het geval (als gevolg van die omzetting van de stroom van het geluidssignaal naar magnetisme). De warmteontwikkeling door wervelstromen is bij een inductiekookplaat handig, bij speakers is het een slechte zaak, want hierdoor worden de karakteristieken van speakermaterialen aangetast en krijg je vervorming. SMC heeft ook weinig last van hysteresis, het fenomeen waarbij de spreekspoel weerstand biedt tegen magnetische veranderingen. Ook dat veroorzaakt vervorming
.
