3. Plaatsing van uw luidsprekers

In de twee onderstaande schema’s wordt het ideaalbeeld weergegeven, volgens de zogenaamde ITU-T norm. Deze norm is ontwikkeld om een zoveel mogelijk gestandaardiseerde manier van speakerplaatsing voor te stellen voor zowel professional als consument. Op die manier luisteren alle technici en consumenten naar hetzelfde. Het eerste schema geeft een 5.1 opstelling weer en het tweede schema is voor een 6.1/7.1 opstelling (met dank aan Garmt van der Zel voor de 2 schema’s):

5.1 opstelling

 
6.1 / 7.1 opstelling

Deze tekeningen geven de ideale opstelling weer, vaak zult u concessies moeten doen. Lees goed de gebruikaanwijzing van uw luidsprekers door. Vaak worden er speciale eisen gesteld aan de plaatsing van luidsprekers. Onder welke hoek, de hoogte en welke afstand van de muur etc.

Voor meer gedetailleerde informatie verwijzen wij u naar de site van Dolby Laboratories. (www.dolby.com)  Hier kunt u “The Dolby Guide to Home Theater Sound” downloaden voor nog meer gedetailleerde informatie.

Het plaatsen van de center en frontspeakers

Uw center speaker wordt in het midden recht tegenover de door u bepaalde sweet spot geplaatst en wel op een dusdanige manier, dat het geluid uit uw centerspeaker ondersteunend is aan de beeldweergave. Dus bij voorkeur onder of boven uw TV, of bij een plasma- of projectiescherm plaatsing van de center speaker in het midden van het scherm, liefst er direct achter, maar meestal erboven of eronder geplaatst.
De frontspeakers worden geplaatst in een hoek van tussen de 25° en 35° ten opzichte van de centerspeaker, en worden onder een lichte hoek op de sweet spot gericht. 
Plaats de drie speaker op een lijn en voorkom dat de center speaker voor de front speakers komt te staan. Voor normale stereo weergave wordt een luisterhoek van 45 i.p.v. 60 graden voor uw frontspeakers aanbevolen. En als laatste, probeer deze drie speaker op ongeveer dezelfde hoogte te plaatsen.

Afhankelijk van het model kunt u de speakers het beste (indien mogelijk) op oorhoogte plaatsen en uiteraard in de luisterrichting. Soms is het experimenteren op welke plaats uw speaker het beste tot z’n recht komen. Een eenmaal gevonden opstelling hoeft zeker niet zaligmakend te zijn.

Experimenteren door speakers hoger, lager, breder of smaller op te stellen verdient aanbeveling. Op deze wijze bereikt u de voor uw ruimte de meest optimale opstelling. Hiervoor is geen standaard regel, dit zal per luisterruimte in combinatie met de speakers verschillen.

Het plaatsen van de surroundspeakers

Voor een 5.1 opstelling dienen de surround speakers iets naar achter geplaatst te worden onder een hoek van maximaal 20°, niet te ver naar achteren en meer dwars geplaatst dan bijvoorbeeld de frontspeakers. De surround speakers worden over het algemeen ook breder (dus verder van elkaar) geplaatst dan de frontspeakers. Hierdoor wordt het ruimtelijk effect meer bevorderd.

Noot: In de huiskamer tekening ziet u dat de surround speaker noodgedwongen verder naar achteren staan omdat er anders geen leefbare situatie bestaat in deze kamer.

Hiermee aangegeven dat bijna iedereen in een huiskamersituatie concessies zal moeten doen en creatief moet zijn om voor die ruimte de ideale opstelling te vinden. Alternatieven voor het plaatsen van de surround speakers is in het schema weergegeven, maar uitproberen is de beste manier om erachter te komen wat voor uw situatie de beste oplossing is.

Het plaatsen van de subwoofer

In tegenstelling tot de andere speakers, waar voor het plaatsen een aantal regels zijn, is het voor de subwoofer meer een kwestie van uitproberen. Als een subwoofer goed geplaatst wordt krijg je een mooie strakke bas. Tevens wordt het geluid van de subwoofer als het ware samengevoegd met de andere speaker. Anders gezegd, je hoort de subwoofer niet als een aparte speaker.

Een slecht geplaatste subwoofer zal bonkend, zwaar en zonder detail klinken. En heeft zeer zeker geen invloed op de dynamiek in het totale geluidsbeeld. Een paar richtlijnen voor het plaatsen van een subwoofer:

• Niet op dezelfde afstand van twee muren
• Bij voorkeur niet compleet in een hoek, hoewel een plaats niet verder dan 1 meter uit de hoek vaak de beste plek is
• Zo dicht mogelijk bij de luisterplaats kan een oplossing zijn in sommige probleemgevallen
• Probeer verschillende plaatsen voor de subwoofer en stel bij iedere verschuiving opnieuw het niveau van de subwoofer af

Een veel gebruikte methode voor de plaatsing van de sub is deze op de luisterplek neer te zetten en vervolgens al kruipende door de kamer tijdens het spelen van een bas-rijk muzieknummer de meest neutrale plek te vinden voor de bas. Dit zal de plek zijn waar de bas niet het hardst, nog het zachtst is, maar wel het meeste gedetailleerd en neutraal.

De meeste subwoofers zijn tegenwoordig actief. Een speaker voor de laag weergave met een eigen ingebouwde versterker. Hou dus rekening met de plaatsing van deze subwoofer dat een stopcontact in de nabijheid van het apparaat wenselijk is voor de noodzakelijke stroomvoorziening.