Cinemateq picture optimizer plus II

Vorig jaar mei recenseerde ik de Cinemateq picture optimizer plus, met een goed resultaat. Voor een diepgaandere algemene beschrijving van het produkt verwijs ik alvast naar die test. Er is echter inmiddels een opvolger van dit model op de markt, met de toevoeging ‘II’. Het uiterlijk van het product kreeg een flinke boost, want in plaats van zwart met een groen display is de scaler nu zilver met een blauw display en wordt hiermee plotsklaps één van de mooist ogende video-processoren die ik ken. Maar men zegt wel eens dat schoonheid van binnen zit en laat ik daar nou net in geïnteresseerd zijn...

HDMI? DVI? SDI?…

Bij mijn vorige bespreking van de picture optimizer plus legde ik het hoe en waarom van scalers uit. Ik raad u aan dit te lezen als het woord ‘scaler’ bij u niet bekend voorkomt. In dit artikel wil ik wat verder ingaan op de nieuwe digitale transportvormen voor video, namelijk DVI, HDMI en SDI. Wat is wat?

DVD is digitaal. Dat betekent dat ergens in het proces van video of film naar DVD het oorspronkelijk vaak analoge beeldsignaal (soms is het bronsignaal voor DVD echter al direct digitaal!) moet worden gedigitaliseerd. Dit gedigitaliseerde beeld met een resolutie van 720x576 pixels heeft een enorme data-omvang, dus wordt er MPEG2 compressie toegepast om de film of concert op 1 schijfje te krijgen. Vervolgens sluit u de DVD-speler aan op uw televisie, projector of plasma met behulp van composite, S-Video of component: analoge beelduitgangen! Is het niet mogelijk om het beeld digitaal te houden, van bron tot weergever? Het antwoord is: ja!

De nieuwe toverwoordjes bij de moderne displays en projectoren zijn DVI, HDMI en SDI. Wat zijn de verschillen? DVI staat voor Digital Visual Interface en is in eerste instantie ontwikkeld voor de PC. Met DVI kan het videosignaal digitaal blijven tot in het display (LCD monitoren kunnen volledig digitaal aangestuurd worden). DVI gaat in consumentenelektronica eigenlijk vrijwel altijd gepaard met HDCP (High-bandwidth Digital-Content Protection). HDCP is een signaal dat wordt meegestuurd om copieren van het videosignaal te voorkomen en te zorgen dat een gescaled DVI signaal niet zondermeer kan worden omgezet naar analoog. Een DVD-speler met HDCP op de DVI uitgang kan alleen gebruikt worden op een display die ook HDCP heeft. Overigens kan DVI ook analoge videosignalen transporteren, dus let hierop bij aankoop. DVI betekent niet altijd DIGITAAL! Men spreekt ook wel van DVI-D in het geval van een digitale DVI uitgang. Overigens zijn er wel verschillen tussen de computerversie van DVI-D en de video-versie van DVI-D. Deze hebben te maken met het niveau van het wit en het zwart. Bij een goede scaler kan er een keuze gemaakt worden.

HDMI staat voor High Definition Multimedia Interface en kan dezelfde signalen transporteren als DVI (op een kleinere connector), maar heeft naast het transporteren van digitale video ook de mogelijkheid voor digitaal multi-kanaals audiotransport. Dit maakt deze interface een uitstekende keuze voor de toekomst.

Zowel DVI als HDMI zijn in staat tot het transporteren van hoge resoluties tot 1080p, alleen is de minimum resolutie voor DVI 480p. Bij HDMI kunnen ook 480i en 576i worden overgedragen.

SDI (Serial Digital Interface) is een uitzendstandaard. Een SDI uitgang is niet erg gebruikelijk op DVD-spelers, omdat SDI geen enkele vorm van kopieerbeveiliging heeft. Er zijn echter veel fabrikanten die bestaande DVD-spelers kunnen opwaarderen met een dergelijke uitgang. Aangezien een SDI uitgang exact uitgeeft wat er uit de MPEG2 decoder komt, is dit de meest accurate manier om een video-signaal digitaal te transporteren naar een videoprocessor als de picture optimizer.

In- en uitgangen en mogelijkheden

Belangrijk bij een apparaat als deze is uiteraard het aantal en de soorten in- en uitgangen. Hier een opsomming van de ingangen: 2x Scart, 2x S-Video, 2x Composite en 2x Component (Y,Pr,Pb). Een dubbele SDI-ingang is te verkrijgen tegen een meerprijs. Qua uitgangen zijn beschikbaar: RGBHV (VGA) op 5x BNC en mini D-sub15, component (Y,Pb,Pr) en DVI-D. RGB kan worden uitgegeven als RGBHV (H en V sync), RGBs (combined sync) en RGsB (sync on green). Ook is een ‘pass through’ mogelijk van VGA-signalen. De standaard picture optimizer heeft ten opzichte van de ‘plus’ minder ingangen (3, namelijk 1x Scart, 1x S-Video en 1x component) en 1 VGA uitgang (mini D-sub15).

In de nieuwe versie van de picture optimizer plus II is er een keuze gekomen voor de computer of video-variant van DVI. Dit is een waardevolle functie om de zwart- en witniveaus goed te krijgen bij video.

Mogelijkheden

De picture optimizer plus II heeft met de versie 3.1 firmware (meest recente is 3.3) de keuze uit maar liefst 22 verschillende resoluties gekregen, waaronder echte 720p en 1080p resoluties en populaire resoluties als 852x480 (Matterhorn) en 1365/1366x768 (plasma). Hieronder alle resoluties op een rijtje:

Zit uw resolutie hier niet bij, dan kunt u er zelf twee aanmaken op 2 pixels nauwkleurig! Bijzonderheden bij de nieuwe ‘plus II’ zijn verbeterde kleurbalans en kleurtemperatuurregeling. Maar het gaat niet alleen om de het aantal features dat werd verhoogd, ik heb ook het idee dat de beeldkwaliteit iets beter is geworden, hierover zo meer.

Technische prestaties

Als testapparatuur werd mijn Marantz DV8300 DVD-speler ingezet, die zijn signaal via Crystal Cable component kabels aanbood aan de picture optimizer plus II. Als weergever diende mijn Barco Cine 8 CRT-projector, met 5x BNC kabels van Crystal cable aangesloten op de plus II. De scaler werd ingesteld op ‘Quadrupling’, wat resulteert in een resolutie van 1140x960/1152p, een prima resolutie voor de gebruikte projector. Er werd getest met zowel PAL (regio 2, Europa) als NTSC (regio 1, Verenigde Staten/Canada) DVD`s.

Op technisch vlak leek er niet veel veranderd t.o.v. de eerdere versie van de picture optimizer plus. Nog steeds was het 6,75 Mhz patroon (hoogste resolutie DVD) wat onduidelijk (op zich zijn er maar weinig scalers die dit perfect doen), hoewel ik vermoed dat als er gebruik was gemaakt van de SDI-ingang, dit patroon haarscherp zou zijn geweest. Een duidelijke verbetering zag ik echter in het feit dat het witste wit niet meer werd afgekapt (geen clipping). Fijn om te zien dat een fabrikant een continue verbetering weet aan te brengen in haar producten!

De NTSC beelden ‘Montage of Images’ op de DVD Video Essentials waren niet perfect, bij de video-beelden was wat staircasing te zien. Er werd wel onmerkbaar overgeschakeld van video naar film en weer terug. Ik heb eigenlijk alleen de Faroudja DCDi met zijn diagonale interpolatie hier zo goed als perfect zien presteren.

Ik ben korte tijd geleden in het bezit gekomen van de Peter Finzel en Burosch Referenz test DVD’s, waarop een aantal zeer moeilijke PAL testen staan, zoals die van een pendel die heen en weer zwaait, alsmede video-opnames met schuine en één video-lijn dikke verticaal bewegende beelden. De cinemateq sloeg zich tot mijn verbazing meedogenloos door de testen heen en verbeterde hiermee de DVDO iScan HD, die ik eerder deze tests aanbood. Vooral de video-beelden werden bij de DVDO iScan met meer trillingen weergegeven dan bij de cinemateq. Dit maakte mij nieuwsgierig naar de beeldtesten.

Subjectieve prestaties en conclusie

Zag ik bij de technische beoordeling van de scaler al verbeteringen, bij de subjectieve test wist ik ook vorderingen op de beeldkwaliteit te bespeuren. Het zwakke punt van de ‘plus’ bleek bij de ‘plus II’ omgeturnd te zijn naar zijn sterke punt, namelijk PAL videomateriaal. Bij videoregistraties als Robbie Williams Live at The Royal Albert Hall zag ik zelden zo weinig artifacten in het beeld. Iedere mogelijke stand en beweging van de microfoon en het kapsel van de microfoon was vrij van enige staircasing (strappetjes op schuine lijnen) of line twitter (trillende horizontale lijnen). Indrukwekkend! Ook PAL filmmateriaal werd met de cinemateq prachtig weergegeven. Ik zag met Brotherhood of the Wolf zeer soepele pans, prachtige texturen in kleding en natuurlijke materialen en een enorme diepte. Al met al zeer filmisch, met een pakkende kleurweergave. Dit zijn resultaten met PAL die ik nog niet eerder zag in een scaler van deze prijs.

Met NTSC filmbeelden waren de resultaten vrijwel even goed als met PAL, hoewel de echte 3:2 pulldown resultaten van de DVDO iScan HD (deze locked op de candence van de oorspronkelijke film frames en weet zo judder compleet te elimineren) niet gehaald worden. Deze gelockte 3:2 pulldown is echter alleen van belang voor CRT projectoren die ook echt de verversingsfrequentie zonder verdere bewerking weer kunnen geven. Met NTSC videomateriaal zag ik wat staircasing, wat eigenlijk niet echt te voorkomen is. In ieder geval was er met NTSC video sprake van een goede beeldscherpte. Hoewel Faroudja’s DCDi zeer artifactvrij is met NTSC videobeelden, werd er met de cinemateq een iets scherper beeld gerealiseerd. Dit zijn keuzes van een fabrikant en de ene keuze is niet persé beter dan de andere. De Silicon Image processor in de DVDO iScan HD heeft ook met video een scherper beeld en lijkt in zijn performance met NTSC vrij veel op de cinemateq.

Er viel mij zowel met PAL als NTSC op dat een lichte aliasing (een soort dubbele contour rond scherpe contrastovergangen) in de eerdere plus in deze nieuwe plus II ook was verminderd.

Conclusie

Cinemateq is er met de picture optimizer plus II in geslaagd een verbetering op hun eerder uitgebrachte picture optimizer plus te realiseren. De bonus is dat gebruikers van de oudere versie zonder kosten kunnen upgraden naar de plus II door alleen maar de laatste firmware te downloaden.
Zij krijgen hiermee alleen niet het fraaie nieuwe display en uiterlijk van de plus II.

De beeldkwaliteit vooral met PAL is vrijwel perfect (wat met de vroegere firmware niet het geval was) en zal op bijna iedere display of projector een verbetering op kunnen leveren, tenzij deze zijn uitgerust met een laatste generatie Faroudja DCDi bewerking en digitale beeldingang. Als u vooral PAL materiaal heeft en een al wat ouder model projector of lcd/plasma display, gaat u vrijwel zeker vooruit in kwaliteit met de plus II, vooral als u gebruik maakt van de SDI ingang van de scaler. Het beeld zal filmischer worden, met minder storende beeldfouten en meer subjectieve beelddiepte. De resultaten met NTSC zijn t.o.v. de vorige versie niet duidelijk verbetert, hoewel de aliasing zowel met PAL als NTSC licht verbeterd is, voor een nog filmischer beeld.

Al met al een uitstekend resultaat van een fabrikant die heel kritisch is op mogelijke verbeteringen in hun produkten. De relatief lage prijs is gezien de prestaties en flexibiliteit van het produkt volledig gerechtvaardigd. Met PAL (regio 2) materiaal is deze scaler voor zijn prijs zelfs onverslaanbaar.

Importeur:
VariTech
Prunuslaan 52
6921 EM  DUIVEN
Nederland
Tel. +31 (0)316 - 540522
Fax. +31 (0)316 - 540527
Website: http://www.varitech.nl
E-mail: info@varitech.nl

Prijzen:
Picture optimizer plus II (zilver): 1495 euro incl. BTW   
Picture optimizer plus II SDI (zilver): 1895 euro incl. BTW