Er zijn veel hoofdtelefoons beschikbaar, maar slechts een aantal mag je echt de stempel ‘hi-fi’ toekennen. Maar wat wil dat zeggen? In dit dossier leggen we het uit én bekijken we een aantal nieuwe en betaalbare hifi-hoofdtelefoons voor de serieuze luisteraar.
Thuis luisteren met een hoofdtelefoon is voor de ene een muzikale nirwana, voor de andere een noodzaak omdat de rest van het gezin wil slapen. Hoe dan ook, er valt te zeggen voor de daad van het hoofdtelefoon-luisteren. Het is één van de intenste manieren om muziek te ervaren en details te ontdekken, terwijl je rustig neergevlijd bent in je favoriete zetel.
Marktbeeld
De hoofdtelefoonmarkt is bijzonder groot. Vorig jaar waren koptelefoons wereldwijd zelfs goed voor vijf miljard dollar omzet. Er worden miljoenen apparaten verkocht, vaak relatief goedkope koptelefoons van enkele tientjes voor mensen die iets zoeken dat iets beter klinkt dat de gratis oortjes bij hun smartphone. Hoofdtelefoons voor mobiel gebruik, zowel met draad als draadloos, vormen dan ook een groot deel van de verkoop. Je kunt een mobiele hoofdtelefoon natuurlijk thuis gebruiken, een aantal leveren zelfs een zeer goede geluidskwaliteit. De Bowers & Wilkins PX of Sony MDR-1000X zijn mooie voorbeelden van noise-cancellinghoofdtelefoons die ook in het comfort van je woonkamer een rol mogen spelen.
Maar een toegewijde hifi-hoofdtelefoon is toch vaak iets anders. Ze zijn eerder ontworpen om optimaal te presteren met een hoofdtelefoonversterker (of een stereoversterker met een goed hoofdtelefoonluik), wat meestal tot uiting komt in een hogere impedantie. (Voor wie meer informatie wil over technische termen die met hoofdtelefoons te maken hebben, lees hier onze achtergronden).
De meeste hifi-hoofdtelefoons hebben bovendien een open behuizing, waardoor ze meer open en gedetailleerd klinken dan mobiele hoofdtelefoons. Die hebben vaak een gesloten behuizing om zo omgevingsgeluid buiten te houden. Zoals de naam aangeeft is een open hoofdtelefoon nu eenmaal… ‘open’. Er zijn openingen waarlangs de luchtbewegingen van de drivers naar buiten kunnen. Maar dit betekent ook dat geluid van buiten naar binnen komt.
Vooraleer kenners beginnen te steigeren: er zijn inderdaad ook hifi-hoofdtelefoons met een gesloten design. Ook thuis kan een betere isolatie van omgevingsgeluid soms een ware zegen zijn. Bovendien hebben gesloten hoofdtelefoons een zekere mate van natuurlijke demping, waardoor ze strakker klinken en impactvoller bassen produceren.
Ten slotte heb je ook het praktische aspect. HiFi-hoofdtelefoons zijn groter en vaak met meer kwetsbare materialen afgewerkt. Je wilt ze niet meenemen op de trein, want ze overleven de reis wellicht niet.
De volgende stap: DAC’s en versterkers
In dit artikel willen we niet een diepe duik nemen in de wereld van DAC’s en hoofdtelefoonversterkers. Het zal audiofielen die niets met hoofdtelefoons hebben allicht verbazen, maar het is een wereldje die even rijk is aan producten en merken als het segment van luidsprekers. Merken als Audeze, Auris, Burson, Bryston, FiiO, Grace Design, HiFiman, Pathos en Shiit klinken misschien wat minder bekend in de oren, maar zijn grote spelers in deze categorie. We laten uit deze lijst van nobele onbekenden bewust een aantal fabrikanten die je misschien wel kent voor hun andere audioproducten weg. AudioQuest bijvoorbeeld, of Chord Electronics, iFi Audio of Sony.
Een DAC en een hoofdtelefoonversterker wordt vaak gecombineerd in één toestel, maar puristen werken met twee aparte toestellen om bijvoorbeeld de digitale conversie van het analoge versterkingsproces te scheiden. Het zijn toestellen die heel goed passen bij de trend van desktop-listening: luisteren naar hi-res muziek via je computer. Aangezien pc’s en laptops doorgaans over heel slechte hoofdtelefoonuitgangen beschikken, is de stap naar een extern kastje snel gemaakt. Een DAC die je via USB aansluit is nu eenmaal niets anders dan een externe geluidskaart. Een hoofdtelefoonversterker heb je soms ook gewoon nodig omdat sommige hoofdtelefoons een zeer hoge impedantie hebben. Dit maakt dat ze moeilijk luid en goed kunnen spelen. De Audeze LCD-4, Beyerdynamic T1 en Sennheiser HD800 zijn bekende voorbeelden van hoofdtelefoons die zonder een goede versterking ronduit vreselijk kunnen klinken.
DAC’s en hoofdtelefoonversterkers zijn er in alle prijscategorieën. Het hoeft niet per se veel te kosten. De aankoop van een FiiO E10K of AudioQuest DragonFly kost je minder dan 100 euro en levert direct een merkbare verbetering. Een iets duurder toestel als de Pro-Ject Pre Box S2 Digital, RHA Dacamp L1 of Chord Mojo (300-500 euro) zal je meer flexibiliteit leveren op vlak van het DAC-proces en vermogen. Wie echt gebeten is door de hobby, eindigt al gauw met high-end materiaal, zoals de Chord Hugo 2, Mytek Brooklyn, Questyle CMA800i of Audeze The King. Er is nog veel meer keuze en prijstechnisch is de sky the limit.
Voor het evalueren van de hoofdtelefoons in deze test gebruikten we vooral onze vertrouwde (warmere) Chord Mojo, de eerder genoemde (wat analytischere) Pro-Ject en – kort – de Chord Hugo 2, allemaal aangestuurd vanuit Roon. Af en toe betrokken we onze hoofdtelefoonversterkers: de SPL Phonitor 2 (analytischer) en de Sugden HA-4 (warmer, letterlijk ook want klasse A). We hebben geen crossfeed-functies of gelijkaardige klankaanpassingen toegepast, hoewel die zeker interessant zijn als je wil experimenteren. In dit artikel spitsen we ons op de volgende pagina's toe op betaalbare hifi-hoofdtelefoons, in een follow-up nemen we binnenkort een aantal hogere modellen onder de loep.
