De XIO is niet zomaar de eerste soundbar in lange tijd van KEF. Het Britse audiomerk zette z’n R&D-afdeling aan het werk om iets te creëren dat het peloton achter zich moet laten. Maar is dat gelukt met deze 5.1.2-soundbar en z’n muzikale insteek?
Een eerste kennismaking met een prototype van de XIO in de KEF Music Gallery in Londen gaf een eerste indruk van wat deze innovatieve soundbar allemaal kon doen. Een geslaagde eerste indruk, het mag gezegd worden. Maar de echte test is natuurlijk zo’n KEF XIO in een vertrouwde omgeving te beluisteren waar wel vaker soundbars opgesteld staan, lees: de woonkamer. Dankzij een snelle actie van KEF Benelux konden we gelukkig meteen aan de slag met een winkelmodel van een XIO. Een mooie kans om een heel ambitieus toestel aan de tand te voelen… De KEF XIO ligt voor 2.399 euro in de winkel, waarmee deze 5.1.2-soundbar de strijd aangaat met de absolute topmodellen van merken als Samsung, Sennheiser en Sonos.
Grote luxe
De XIO is een echt topmodel, propvol technologie, wat ook het grotere formaat verklaart. Met 121 cm breed en 16,5 cm diep is het flinke verschijning, al doet het design z’n best om de visuele impact te verkleinen. Wat goed lukt, onder meer door het vermijden van opvallende elementen als leds en een display, en hoeken af te ronden. Van KEF verwachten we niets minder, want het merk legt al jaren sterke nadruk op een consistent toegepast industrieel design. Zo past de XIO ook echt in het rijtje bij die LS50 META of LS60 Wireless.
De soundbar is net laag genoeg om voor de meeste televisies op een stand te kunnen staan zonder over het scherm te komen. Bij onze 65-inch LG OLED aan de muur, paste het visueel in elk geval prima. Het toestel zou wel meer opvallen bij een 55-inch tv. De keerzijde is dat het grote formaat toelaat om twaalf relatief grote drivers in de behuizing te proppen. Én tussen iedere unit ook wat meer afstand dan normaal te voorzien, wat goed is om de soundstage meer vorm te geven.
De XIO is er in een zwart/donkergrijs of een zilvergrijs. Die laatste optie lijkt heel interessant als je de soundbar zou ophangen en de muur in een lichtere tint geschilderd is. Tijdens het ophangen wordt het toestel trouwens naar je toe gekanteld, waardoor de bovenzijde de voorkant wordt. Een sensor in de XIO detecteert die verandering en past de aansturing van de drivers aan. Zelf hebben we hem niet aan een wand gemonteerd, maar afgaande op de uitleg van KEF zou de weergave niet anders mogen zijn.
Geparkeerd op een AV-meubel, presenteert de XIO luxueuzer dan de overgrote meerderheid van soundbars. Het is een knap ding in een zee van kunststoffen balken. Door een textielbedekking aan de voorzijde en bij de speakers aan de bovenzijde te combineren met een aluminium bovenkant oogt het best mooi. De metalen bovenkant wordt enkel rechts onderbroken door een controlepaneel dat alleen oplicht als je vinger in de buurt komt. En door een cirkel in het midden, waaronder een speaker zit die als centerkanaal fungeert als je de XIO ophangt.
Achteraan zitten alle aansluitingen in een diepe nis verstopt, wat het wegwerken van kabels makkelijker maakt. De XIO gaat niet voor een uitgebreid aanbod ingangen. Een HDMI-eARC-poort is er voor de verbinding met de televisie, met een optische ingang voor oudere toestellen of pakweg een cd-speler.
Even makkelijk via app of remote
Je krijgt bij de XIO een fysieke remote. Lijkt logisch, maar zelfs bij een duurdere soundbar – Sonos Arc Ultra, iemand? – kan een afstandsbediening ontbreken. Hier gelukkig niet, dus. Het meegeleverde C3-kastje is functioneel maar wel degelijk afgewerkt, met naast de gebruikelijke toetsen ook twee EQ-knoppen waarmee je zelf ingestelde equalizer-instellingen selecteert (zie verder). Er is ook een hartjes-knop. Niet om een afgespeelde track meteen toe te voegen aan de favorieten van de gebruikte streamingdienst, wél is het instelbaar om een bepaalde functie uit te oefenen. De soundbar in Bluetooth-pairingmodus te plaatsen bijvoorbeeld, of een aangesloten subwoofer activeren. Wat het juist doet, bepaal je in de KEF Connect-app.
De KEF Connect-app die je gebruikt om de XIO in te stellen en te bedienen is een bekende verschijning voor wie ooit de actieve speakers van KEF gebruikte. De LSX II LT, de LS50 Wireless II of de LS60 Wireless, ze zijn allemaal te bedienen via deze app. De app spiegelt de remote, incluis het selecteren van ingangen. Het biedt ook méér, zoals toegang tot een aantal ingebakken streamingdiensten en internetradio.
Je verwacht het niet anders van een merk met sterke wortels in de hifi-industrie: muziek afspelen staat hoog op het menu bij de XIO. Dat begint in de app, waar je onder de tab ‘Music’ een hele reeks streamingdiensten vindt. Qobuz en Tidal zijn voor onze lezers wellicht de belangrijkste, maar er zijn ook andere opties die muziek in hi-res aanbieden, zoals Amazon Music en HighResAudio. Streamen kan verder nog via AirPlay, Bluetooth en Spotify Connect. Tidal Connect en Qobuz Connect werkten ook feilloos tijdens het testen.
Muziek in surround
Zelf muziek afspelen lukt eveneens via het Muziek-scherm, door een mediaserver op je netwerk te zoeken en daar je eigen muziekbestanden af te spelen. De XIO kwam met vlag en wimpel door de formatentest, afgespeeld vanaf een Synology DS923+ met Minimserver. Ook minder gangbare PCM-formaten, waaronder hi-res AIFF en WAV, en DSD-materiaal speelden af. De KEF-soundbar verslikte zich zelfs niet toen er op zeldzame meerkanaals-FLAC-bestanden werd getikt. Het enige wat het niet lustte, waren extreem zeldzame meerkanaals-DSD-bestanden van 2L – maar dat zijn ook de bestanden die nagenoeg elk apparaat doen struikelen.
Over muziek in surround gesproken: dat kan de XIO ook via streamingdiensten aan. Via Tidal in de KEF Connect-app kregen we het niet aan de gang, maar via Tidal Connect lukte het probleemloos om tracks met Dolby Atmos af te spelen. Tijdens de presentatie in Londen stelde KEF dat ook AirPlay 2 het streamen van Atmos-muziek naar de soundbar mogelijk zou maken, maar zover we kunnen bepalen vereist dit nog een update van de kant van Apple. Spatial Audio over AirPlay is wel al voorgesteld door Apple, maar nog niet beschikbaar.
Tot in de puntjes instellen kan
Met de KEF Connect-app kalibreer je ook de soundbar, waardoor het wordt afgestemd op de ruimte. Zo’n kalibratiefunctie kom je tegenwoordig op de meeste high-end soundbars tegen, het is dan ook heel nuttig in woonkamers die zelden akoestisch helemaal kloppen.
KEF zegt dat hun IPT-functie verder gaat dan het detecteren van zaken als staande golven (die een basfrequentie fel kunnen versterken), maar ook objecten in de buurt kan detecteren. Een PS5 die mee op de AV-meubel naast de soundbar, bijvoorbeeld. Tijdens het testen in de woonkamer (25 m2, met een heel grote opening links naar een gelijkaardige ruimte) leverde het inschakelen van IPT een strakker laag op. Dat bracht ook de rest van de weergave meer in balans. Het instellen via IPT gebeurt via de EQ Settings in de app. Het meten zelf verloopt zo goed als automatisch, via microfoons op de soundbar. Je doet dit door een EQ Wizard te doorlopen, een stappenplan waarbij je aangeeft hoe groot de ruimte is en hoe hoog de soundbar van de grond staat. Dit is de simpele modus die inderdaad heel eenvoudig te gebruiken is.
Net als bij de actieve KEF’s kun je daarnaast opteren voor een expertmodus waarbij je onder andere voor een optionele subwoofer veel meer opties krijgt. Je kunt op de XIO immers een bekabelde subwoofer aansluiten van elk merk, of opteren voor een KEF-sub die je met een kabel of via een KW2-adapter draadloos aansluit. In de app zijn er presets voor een zevental KEF-subs, incluis voor de knappe en compacte KC62 en de krachtige KC92. Heb je zo’n subwoofer nodig? Het komt neer op je eigen smaak en de grootte van de ruimte.
Er stond voor deze test een ELAC Sub 3050 klaar, maar na wat experimenteren koppelde ik hem weer los omdat de XIO zo wel al heel effectief vond. Dat gezegd zijnde, als je echt houdt van knallende actiescènes die met veel laag worden neergezet ga je wellicht wel een sub willen toevoegen.
Muziek, maestro!
Los van de audio-instellingen van de EQ Wizard die je wellicht maar één keer gaat aanpassen, zijn er ook ‘sound profiles’ of geluidsmodi. De labels Movie, Music, Dialogue, Night en Direct maken het meteen duidelijk. Het zijn modi die de weergave lichtjes aanpassen voor een bepaalde situatie. Zeker de moeite waard om te proberen, in het bijzonder bij het beluisteren van muziek. De Music-modus levert een meer hifi-gerichte klank dan de wat bombastischere Movie, echt een aanrader. Wat je hieronder leest over de muziekprestaties, is dan ook met die Music-modus ingeschakeld en na een kalibratie. Overigens zal die Music-modus stereomuziek naar alle kanalen upmixen, terwijl de Direct-modus het op stereo-weergave houden.
Eerst een experiment: het recente ‘Sommernachtskonzert Schönbrunn 2025’ met het Wiener Philharmoniker, dat van start gaat met de zachte strijkers van ‘Bachs Orchestral Suite No.3 in D Major, BWV 1068: II. Air’. Niet bepaald het type muziek dat doorgaans geslaagd uit een soundbar rolt, maar als ik het afspeel via Qobuz Connect weet de XIO er iets heel teder en groots van te maken.
De Music-modus brengt het best wel subtiel naar een weergave die alle speakers gebruikt, zonder kunstmatigheid aan de violen toe te voegen. Dat is best wel sterk. Als het album opnieuw afspeelt maar nu via Apple Music en in Dolby Atmos op de LG-tv, dan krijg ik opnieuw een stuk klassiek gepresenteerd op een manier die je niet van een soundbar verwacht. Wat hier eveneens opvalt is dat de trage continuo gedeelte er heel vol staat, waardoor het werk de gestage progressie overbrengt.
Bij het militaristische ‘L’Arlésienne Suite No.2’ op dit album gaat de complexiteit van een volledig orkest dat alles geeft niet verloren, wat opnieuw atypisch is voor een soundbar. Schakelen tussen een enkele fluit en een volledige bezetting strijkers en blazers doet de XIO probleemloos, en het volume opendraaien vergroot vooral de schaal, zonder vervorming. Dit is wel een werk dat met twee degelijke vloerstaanders je meer zou omhullen, maar wetende dat dit komt uit één balk: wow. Dat dynamisch naar een hoger versnelling schakelen deed de XIO ook feilloos als heel de band meezingt bij ‘Papa Won’t Leave You, Henry’ van Nick Cave & the Bad Seeds. Bij ‘Let It Happen’ van Tame Impala toont de KEF-soundbar dat het probleemloos een nummer met een stevige beat met een echt snelheidsgevoel kan neerzetten. De bassen zijn heel gecontroleerd, dat speelt daarbij een grote rol.
Ook straf is ‘St.Anger’ van Metallica: een beukend nummer aan een rotvaart, waarbij heel knap de verschillende drums van Lars Ulrichs trommelcollectie te plaatsen zijn. De bovenliggende speakers worden heel effectief ingezet om een grootser geluidsbeeld te creëren, met bijvoorbeeld de floortoms en cymbalen wat hoger geplaatst. Heel opwindend om naar te luisteren én tegelijkertijd ook tot op een zekere hoogte natuurlijk. Je denkt niet gauw ‘dit komt uit één punt’ maar ook niet ‘dit is een artificiële upmix’. Dat komt vaak terug tijdens het beluisteren van weer een nummer. Als het gaat om muziek weergeven weet de XIO dingen te doen die weinig anderen het nadoen.
Een uitdaging voor de R&D-afdeling
Er wordt wel eens neergekeken op soundbars, vooral door hifi-liefhebbers. Niet helemaal onterecht, want zo’n soundbar is per definitie een vat vol compromissen. Maar het is ook voor veel mensen een oplossing die ze willen; het is zelden dat er getwijfeld wordt tussen een soundbar of een volledig muzieksysteem. Een soundbar is op technisch vlak ook best een complex ding, zeker als de fabrikant effectief probeert zo goed mogelijke prestaties neer te leggen. Dat lijkt bij deze KEF zeker het geval te zijn, afgaande op de hoeveelheid technologie en knowhow die het in dit toestel stopte.
Het opvallendste is de Uni-Q MX, een nieuwe interpretatie van KEF’s favoriete coaxiale – de ontwerpers verkiezen coincident – driver. Je ziet de zes Uni-Q MX-drivers in de XIO niet, maar anders zou je als KEF-kenner opkijken. De klassieke Uni-Q bestaat uit een dometweeter het midden met daarop de kenmerkende Tangerine waveguide. Daarrond en helemaal onafhankelijk bewegend, zit de conus van de midrange. Bij de Uni-Q MX in de XIO is die tweeter niet te bespeuren, op eerste zicht is het een klassieke driver met een enkele conus. Maar dat klopt niet. Wat van ver op één conus lijkt is een dometweeter die ontkoppeld is van een omringende conus van een middentoner, een knap staaltje miniaturisatie. Nog knapper is dat beide door dezelfde enkele spreekspoel worden aangestuurd, met een mechanische cross-over die de hogere frequenties naar de tweeter stuurt.
De 2-inch Uni-Q-drivers (drie vooraan, drie boven) worden aangevuld met twee 2-inch drivers aan de zijkant en vier lange, ovale woofers. Pas van dichtbij zie je dat hun de buitenste surround (het deel waar de driver vasthangt en dat het meeste beweegt) opgeplooid is. Dit is de P-Flex technologie van de KC62-subwoofer, bedoeld om de driver preciezer te laten bewegen.
VECO
Een ander stukje high-tech dat KEF toepast is de Velocity Control Technology (VECO). Alle soundbarbouwers gebruiken natuurlijk iets toe om te zorgen dat de kleine drivers die gevoed worden met drukke soundtracks niet vervormen. Meestal zijn dat vaste DSP-beperkingen (pakweg zoals lage frequenties vanaf een bepaald volume beperken). KEF pakt het dynamischer aan: een sensor op de driver meet doorlopend het gedrag, data waarmee VECO in real-time het signaal aanpast dat naar die driver gaat. Dit laat toe om elke driver op subtielere wijzer dichter bij z’n limieten te brengen zonder erover te gaan. Dat klinkt misschien nog eenvoudig, maar zoals KEF-ontwerper Jack Oclee-Brown uitlegt in onderstaande diepgaande video van de collega’s van Soundstage was het een technisch huzarenstukje.
VECO lijkt zo’n slimme innovatie dat het ons niet zou verbazen dat deze technologie z’n weg zal vinden naar andere producten. Het vereist wel rekenkracht en een DSP, dus je spreekt dan wel over actieve luidsprekers.
Surroundprestaties
Een soundbartest begint altijd met technischere demofragmenten, zoals de demofilmpjes van Dolby en de channeltest van 2L. De XIO komt sterk binnen bij ‘Shattered’, een testfragment van een baseball die door een raam vliegt waarna schermen in slow-motion door de ruimte bewegen. De glasstukken bewegen heel overtuigend van links naar rechts… en blijven rinkelen tot een meter of meer rechts van de XIO. De jongen die z’n moeder roept en de hond die buiten blaft hangen heel hoog in de lucht, met een positie die zoals het hoort niet helemaal te lokaliseren is. Ook bij de uitgebreide 2L-demo zijn de onderscheiden kanalen goed te detecteren en hebben ze elk een plaatsing die overtuigt.
Er zijn momenten dat de XIO echt toont waar het een conventionele soundbar moeiteloos afdroogt. Bij het spelen van complexere muziekstukken bijvoorbeeld, maar ook pakweg bij ‘A Complete Unknown’, een film waar Timothée Chalamet onverwacht overtuigend transformeert naar een jonge Bob Dylan.
Zoals valt te verwachten komt er tijdens deze biopic van enkele beginjaren uit His Bobness veel akoestische gitaarmuziek aan te pas, terwijl Woody Guthrie, Joan Baez en Johnny Cash de revue passen. Bij scènes zoals wanneer Dylan voor het eerst ‘Blowin’ in the wind’ zingt voor Baez, creëerde de KEF-soundbar een geluidsbeeld dat detailrijk en realistisch overkwam. Ook bij lastigere klanken, zoals een gitaarsnaar die blijft natrillen, komt de XIO dicht in de buurt van losse speakers. En dat is wel het sterke aan de KEF: dit is een van de weinig soundbars waarbij je niet meteen denkt ‘twee losse speakers zouden toch nog beter zijn’.
Dialogen komen heel vol en rijk uit de XIO. Betere soundbars komen meestal met een toegewijde driver voor het centerkanaal, wat zeker de dialogenweergave vaak beter maakt. Hier gaat het nog meer een stap verder, door stemmen echt te integreren in het geheel en toch heel helder net boven de soundbar te laten verschijnen. De speciale Dialogue-modus via de app had ik nooit nodig.
Een andere sterkte van deze soundbar is dat het, mede dankzij die Uni-Q MX-drivers en strakke DSP-sturing altijd het stuur in handen houdt. Bij de waanzinnig spannende finale van ‘Mission Impossible: Fallout’, waarbij het IMF-team in een veldhospitaal op zoek gaat naar niet één, maar twee atoombommen én tegelijkertijd een luchtduel uitvecht met twee helikopters. En dit allemaal tegen de klok. Internationale spion zijn, het lijkt wel een vermoeiende bezigheid. Dat wordt ook echt overgebracht door het geluid bij deze film.
Naarmate de spanning stijgt, wordt het geluidsspoor alsmaar drukker, met meer geroep, luidere muziek en spectaculairdere stunts. Bij goedkopere soundbars (of tv-speakers) zie je mensen dan wel eens naar de afstandsbediening grijpen om het stiller te zetten, wat minder met volumeniveau te maken heeft dan wel vervorming. Bij de KEF-soundbar was die neiging er niet. De XIO schaalt naadloos mee naar een cinematische grootschaligheid, wat een heel knappe prestatie is.
Kan het beter? Ondanks alle slimme technologie in deze soundbar heb je natuurlijk niet een echte omhulling, met surroundgeluid achter je. Dat mis je niet per se door de grootschaligheid waarop de XIO filmgeluid neerzet. Er wordt gefluisterd dat er op een latere datum (“Herfst 2025”) achterspeakers gaan opduiken, wat officiële bevestiging krijgt op de KEF-website. Dat zal de al uitmuntende prestatie nog hoger tillen, al is het natuurlijk afwachten hoe die draadloze speakers er juist gaan uitzien. Uitbreiden met een subwoofer kan, zoals al gezegd, nu al.
Conclusie
Je kan niet om het feit heen dat de XIO een premiumproduct is, met een prijskaartje dat hoger ligt dan een doorsnee soundbar. En zelfs heel wat rivaliserende high-end modellen. Maar dat het ook meer biedt, dat is ook een feit. Het design is knap, er zijn veel streamingopties – maar het zijn de geluidsprestaties die de KEF-soundbar tot een van de beste op de markt maken. En dit zowel bij films als – en dat is al veel zeldzamer – bij muziek.
Op dat laatste vlak is de XIO de nieuwe referentie in het segment. De weergave die nooit geforceerd klinkt, de kwaliteit van het laag en de duidelijke plaatsing van de verschillende surroundkanalen zijn heel indrukwekkende zaken die duidelijk aantonen dat je met goede R&D het verschil maakt. De XIO is vooral een soundbar die een volle weergave levert en wegblijft van vervorming of compressie. Een schitterende prestatie!
KEF XIO
2.399 euro | www.kef.com
Beoordeling 5 / 5
