In 2015 heeft de Franse luidsprekerfabrikant zijn Sopra serie geïntroduceerd, waar ik destijds voor een recensie uitgebreid kennis mee mocht maken. Ik beluisterde de (toen nog) enige vloerstaander die luistert naar de naam Sopra N°2. In 2016 heeft Focal naast een center en surround speakers de grotere broer (zus?) uitgebracht met type benaming Sopra N°3. Grotendeels gebaseerd op de innovaties die zijn gedaan voor de Sopra serie, maar dan met meer kastinhoud, grotere woofers en vooral meer gewicht.
Om de importeur en mijzelf een hernia te besparen zijn de luidsprekers niet naar mijn huis gebracht, nee, ik mocht wederom in alle rust gebruik maken van de schitterde luisterruimte van iEAR in Tilburg waar de Sopra N°3 ingespeeld staat opgesteld.
Lezers die bekend zijn met de Sopra serie en de recensie daarvan uit 2015 zullen de onderstaande tekst over de innovaties en de techniek grotendeels herkennen. Toch acht ik het op zijn plaats die te herhalen voor al diegenen voor wie Focal of Sopra nog een grote onbekende is. Vier jaar werkte het R&D team van Focal aan de nieuwe serie luidsprekers, die een verbinding vormt tussen de Electra en de Utopia range. Het resultaat is een nog steeds verfrissende serie weergevers die verbazen door innovaties, hun kenmerkende uiterlijk en de gekozen luidspreker units. De indrukwekkende Sopra N°3 luidspreker, met de van de Utopia geleende “knakken”, maakt in de luisterruimte fysiek een forse indruk, ik sta ernaast en meet 1264mm hoog, 595mm diep en 402mm breed. Zonder verpakking wegen ze 70 kilo per stuk.
What’s new?
De luidsprekerunits zijn inmiddels bekenden: hun grijze “W” conus is gebleven voor de 15cm V2 midrange en de twee 21cm V4 woofers (40% meer conusoppervlak t.o.v. de N°2). Het 27mm beryllium membraam voor de tweeter ontbreekt evenmin. Ware schoonheden en de verbeteringen zitten dieper dan het conusoppervlak: in de midrange gebruikt Focal in de surround een zogenaamde Tuned Mass Demper. Op het oog slechts ribbels, maar een zeer uitgekiend extra stukje massa dat de conus meer precies in bedwang weet te houden en ongewenste resonanties zal dempen. Een techniek die Focal afkeek van de wielophanging van racewagens en het aardbeving bestendig maken van wolkenkrabbers. Helemaal niet te zien is het verbeterde magneetsysteem van de driver dat de naam “Neutral Inductance Circuit” draagt. Kort gezegd een Faraday ring die zorgt dat het magnetisch veld in de luchtspleet niet langer wordt beïnvloed door de positie van de spreekspoel, de stroom door de spreekspoel of de frequentie van de tonen. Het gevolg: lagere vervorming, meer detail en grotere dynamiek. Wat dat betreft lijken de twee forse woofers in vergelijk eenvoudige dingen. Gelukkig maar dat Focal ook daar de NIC technologie toepast. Diegenen die alles over de Sopra serie willen weten kunnen terecht op de website van Focal waar de techniek uitvoerig is beschreven.
De “Gamma Structure” kast is uitermate complex, reden voor Focal om de kastenbouw net als het fabriceren van alle units niet uit te besteden, maar in eigen fabriek in Frankrijk te laten plaatsvinden. Focal past het aloude basreflex principe toe voor de dubbele woofer, met een poort aan de onderzijde van de kast, waar de luchtwervelingen verspreid worden over de zware, glazen voet. Focal kiest ervoor onvermijdelijke resonanties in de kast te dempen met Helmholz resonatoren, vaak een fraaiere oplossing dan het filter complex te maken. De tweeter heeft achter zich een wijd uitlopende gesloten hoorn, gedempt met absorberend materiaal, die akoestisch gezien een nul impedantie heeft zodat luchtweerstand de beweging van de dome vrijlaat. Resultaat is een 30% lagere vervorming en ultieme definitie. De vorm van de kast zorgt voor een gelijkmatig faseverloop door de units ten opzichte van elkaar correct te positioneren. Opnieuw zou je die fasereinheid ook kunnen bereiken in het wisselfilter, maar dat gaat ten koste van rendement, detailweergave en dynamiek. Akoestisch problemen oplossen is gewoon een betere methode. Te melden valt verder dat de glazen voet plaats biedt aan de spikes waarop de Sopra staat, dat er frontjes voor de units zitten die magnetisch worden vastgehouden en dat de kasten leverbaar zijn in hoogglans zwarte lak, Carrara wit, Electric oranje, Imperial rood, of met grafiet zwart fronten die zijn gecombineerd met Dogato walnoot zijpanelen.
Technische gegevens
Tot slot resteren wat technische gegevens voordat ik de luistersessie ga beschrijven. Het geclaimde frequentiebereik is 33Hz tot 40kHz binnen +/- 3dB, met een -6dB punt op 26Hz. Het rendement is 91.5dB bij een nominale impedantie van 8Ohm. De minimum impedantie is 3.1Ohm. De cross-over frequenties liggen op 250 en 2200Hz. Afmetingen heb ik u al genoemd, dus alleen nog de prijs van 8.999 euro per stuk ben ik u verschuldigd. Voor het beluisteren stelde het iEAR team een topsysteem samen van McIntosh, te beginnen met een MB100 Media Bridge voor het kunnen streamen van muziek bestanden. Daarachter een C2500 buizenvoorversterker met ingebouwde digitaal-naar-analoog converter. De eindtrappen zijn machtige MC1.2KW mono blokken die elk in staat zijn om een vermogen te leveren van 1200Watt. Gezien het vermogen dat ik continu los kan laten op de Sopra N°3 niet eens heel erg overdreven groot, maar daarover later meer. Alle kabels zijn Van den Hul types. Het geheel staat opgesteld op plateaus en een rek van Finite Elements. Muziek bracht ik zelf mee op een USB stick die in de MB100 past.
