Perlisten is een gloednieuw merk dat op heel korte tijd waanzinnig veel aandacht kreeg in de internationale pers én veel awards veroverde. Dat deze Amerikanen alles op alles zetten om met de nieuwste kennis en onderzoek luidsprekers te bouwen heeft daar alles mee te maken. In deze review bekijken we de R5t, een van hun kleinere vloerstaanders. Nou ja, klein…
Perlisten: Perceptual Listening Experience
Officieel bestaat Perlisten (voluit: Perceptual Listening Experience) al sinds 2016. Maar zoals we ontdekten tijdens een uitgebreide technische infosessie eerder dit het jaar, duurde het daarna nog enkele jaren vooraleer de eerste luidsprekers er echt waren. Het bedrijf, opgericht door een aantal consultants die al decennia audiodesigns leverden aan grote luidsprekermerken, wou immers zijn R&D op punt stellen. Een trage start dus, maar dat hebben de Amerikanen heel vlug weten in te halen. Het assortiment van Perlisten omvat inmiddels al 27 types, incluis subwoofers en inbouwmodellen. Dat is behoorlijk indrukwekkend.
Maar het zijn vooral de rijzige vloerstaanders van het merken die de aandacht trekken, met hun vele drivers en een opmerkelijk trio van tweeters. Jawel, drie tweeters! Zo’n tweetergroepering vind je op nagenoeg alle Perlistens, en kun je beschouwen als een essentieel onderdeel van hun DNA. De ronkende naam ‘Directivity Pattern Control’ (DPC) voor dit onderdeel legt al uit wat het doet. Het eindresultaat van DPC is een bijzonder afstraalgedrag dat dit merk behoorlijk uniek maakt – en meteen ook deels verklaart waarom Perlisten in de hifi-wereld zo’n hype slash sensatie is. Perlisten is ook het eerste luidsprekermerk dat de ultieme THX Dominus-certifiëring ontving, en de S-toplijn strikte ook een unieke EISA Award zowel voor stereo- als surroundweergave.
Nadat we je warm hebben gemaakt voor een forse vloerstaander met veel woofers, gaan we in deze review de R5t bekijken... Dat is net het kleinste zuilmodel van Perlisten, al is het toch moeilijk om ‘em echt slank te noemen. Het bezit ‘slechts’ twee woofers maar ook het DPC-tweeterarray waar de Amerikanen graag mee uitpakken.
We moeten wel opmerken dat R5t niet de kleinste Perlisten is. Zoals gezegd is het aanbod behoorlijk uitgebreid, en is er binnen de R-reeks nog een R5m (een staanderspeaker), de R4b (een boekenplankmodel) en de compacte R4s die bedoeld is als muurgemonteerde luidspreker voor surroundkanalen.
Nieuw bedrijf met veel voorgeschiedenis
Als we niet wisten dat de wortels van Perlisten ergens aan de andere kant van de oceaan lagen, dan hadden we dat wel geraden toen we deze vloerstaanders uit hun doos haalden. Ze hebben gewoon iets Amerikaans qua omvang en concept. Neem nu hun status als ‘kleinste’ zuilmodel. Toch zijn het potige vloerstaanders van 1,1 m hoog die dankzij een heftige metalen voet relatief veel gewicht in de schaal gooien. De voetafdruk wordt door die voet wat omvangrijker, maar er wordt wel gezorgd voor een uitstekende stabiliteit. En van Perlisten krijg je naast spikes ook dempende voetjes die er goed uitzien en de betere keuze zijn op een zachte vloer. Een finishing touch wordt geleverd door doppen met koperkleurigen ringen die bovenaan op de voet passen. Ongeacht of je nu gaat voor de voetjes of de spikes, dit visueel detail is heel gelikt.
Nu zeggen we heel vlotjes dat Perlisten Amerikaans is, maar het verhaal is toch iets genuanceerder. Een van de oprichters is bijvoorbeeld de Deen Lars Johansen, een oudgediende in de audiowereld die onder meer heel lang bij M&K aan het hoofd stond en een achtergrond in drivers heeft. Ook mee aan het roer staat Daniel Roemer, als CEO, na een rijke carrière gevuld met consulting en designwerk binnen de audiowereld. En voor automerken, zegt zijn bio, want werkend voor Aston Martin en Land Rover.
Ook deel van het management is Peter Yang, die een toegewijde hifi-fabriek opende in China om zelf de speakers in hoge kwaliteit te produceren. Er loopt nog zo een aantal audio-experts bij Perlisten rond, allemaal met uitgebreide CV’s met lange carrières op vlak van R&D en productie. Zoals we te horen kregen tijdens een presentatie door Johansen, is Perlisten echt een bedrijf dat werd opgericht om nu ‘eindelijk’ luidsprekers te bouwen zonder compromissen opgelegd door bovenhand. Zoals niet mogelijk was als externe consultant die in opdracht voor een audiofabrikant werkt, lazen we zo tussen de lijnen.
Bolle baffle
De behuizing van de R5t is even onconventioneel als het merk zelf. In de basis betreft het hier een klassiekere zuil. Toch is het anders door de baffle die uit de kast ‘springt’ en die op een verleidelijke manier naar binnen buigt. Behoorlijk smal wordt die voorkant daardoor, en de twee drivers en de tweeter-array lijkt daardoor als het ware uit de baffle te groeien. Dat geeft deze speaker op esthetisch vlak een beetje schwung.
Maar – en dat is dus waar die Perlisten-oprichters heel sterk opgefocust zijn – deze constructie heeft stevige akoestische voordelen. Refractie of kleine reflecties onmiddellijk aan de baffle worden zowel door die gebogen voorkant als de uitspringende drivers geminimaliseerd.
De R5t die we op bezoek kregen was aangekleed in een weelderige zwart glanslak. Klassiek misschien, wel luxueus uitgevoerd. De meegeleverde witte handschoenen heb je wel nodig om hem zonder vingerafdrukken op te stellen – en af en toe een stofdoekje bovenhalen hoort er ook bij. Perlisten sprak bij de introductie ook over een witte pianolakuitvoer maar het is onduidelijk wanneer die er zijn. Op shows zijn er ook modellen getoond gehuld in een ebony-achtige fineer. De productie- en logistieke uitdagingen waar heel de hifi-industrie mee te kampen heeft, zorgen wellicht voor onduidelijkheid op dit vlak. Niemand ontsnapt er aan.
DPC
Wat natuurlijk de audiogeeks meteen zal opvallen, is dat plaatsing van niet één maar drie tweeters tussen de twee 165-mm woofers. Dat is dus die befaamde DPC-array waar het merk veel lof mee oogst. De meeste mensen zullen echter over de extra tweeters heen kijken. De centrale tweeter van 26 mm springt in het oog, gemonteerd in een brede golvende waveguide die geluid ruim de kamer in moet sturen. De tweeters boven en onder spelen lagere frequenties af, waardoor het crossoverpunt van het DPC-array al op 1.250 Hz zit (de middelste tweeter speelt vanaf 4.400 Hz). Een heel stukje midrange komt dus uit deze centraal gemonteerd tweetercollectie. Bijzonder.
De tweeters in de DPC-array zijn bovendien zo geconfigureerd dat ze horizontaal breed uitstralen, maar niet verticaal – zelfs bij lagere frequenties. Hierdoor worden reflecties van het plafond of de vloer geminimaliseerd, handig bij een tegelvloer. Ogenschijnlijk lijkt de driewegs R5t een gesloten speakerkast te bezitten. Tijdens het monteren van de voet ontdek je echter een baspoort die naar beneden wijst. Via subtiel aangebrachte roosters aan de zijkanten kan die naar buiten blazen. Het is een ingreep dat de plaatsing eenvoudiger moet maken – en inderdaad, we merkten dat de R5t best makkelijk is op dit vlak.
In elke doos vind je trouwens een plug om deze baspoort te dempen. Dit is wel best iets dat je vooraf beslist te doen. Even snel deze speaker draaien, de voet verwijderen, de plug insteken en dan weer monteren, het is toch niet iets dat je anders snel gaat doen. Bij een stereosysteem lijkt het aanbrengen van de plugs niet iets dat we zouden doen, tenzij je echt met een subwoofer aan de slag gaat.
S vs R
Een van de verschillen tussen de R-modellen en de duurdere S zit in de samenstelling van de drivers en tweeters. Alle Perlistens komen weliswaar met een DPC-array, bij de S-modellen is de middelste tweeter gemaakt uit het kostbare beryllium en de buitenste twee uit koolstofvezel. De R5t (en de andere R-modellen) bevatten drie dometweeters uit zijde. Ook de conussen van de twee woofers zijn uit papierpulp, wat ze trouwens wel een fraaie ruwere look geeft. De S-speakers vallen op dit vlak wel nog meer op, dankzij een soort dambord-effect op de conussen. We zagen deze high-end speakers nog op High End München, en het is wel een knap effect. Kortom, de R5t is een beetje conventioneler dan zijn grote S-broers, maar dat merk je wél aan het prijskaartje.
Krachtig maar ook natuurlijk
De R5t’s zijn op papier niet heel moeilijk aan te sturen, met een gevoeligheid van 89 dB. Het zijn wel het soort luidsprekers dat een betere versterker verdient en wat vermogen – zeker als je graag je favoriete nummers op hogere volumes aanhoort. Gelukkig hadden we tijd genoeg om het Perlisten-paartje met twee heel andere betere systemen uit te proberen: onze vaste Hegel H590 klasse A/B-versterker en daarnaast een fraai T+A-setje bestaande uit de MP200-speler, DAC200 en de A200-eindtrap op basis van klasse D Purifi-versterking.
De uniekere tweeter-array is niet het enige sterk punt waarmee de Perlistens uitpakken. Maar laten we het er toch even over hebben, want werken met drie tweeters op deze manier laat deze speakers toch wel sterke dingen doen. Beeldvorming in de luisterstoel is bijvoorbeeld uitstekend, de échte verrassing kwam toen we even rechtstonden om een kopje koffie op het bureau te gaan halen. Er speelde net ‘Shorthand’, een modernklassieke compositie van Anne Clyne met een hoofdrol voor strijkers die je kunt vinden op ‘The Kreuzer Project’. Dit mooi stuk is opgenomen in een New Yorkse concertzaal, en die ruimtelijkheid ervaar je bij deze luidsprekers ook echt. Normaal zouden we verwachten dat wanneer we uit de stereodriehoek treden, dat gevoel van ruimte en detail zou wegvallen. Off-axis van de speaker krijg je nu eenmaal veel minder mee. Maar dat is bij deze R5t op de Hegel wel even anders. Het was alsof we in de concertzaal even opstonden en rondliepen – dus zonder die grote tonale veranderingen. Uiteindelijk bereik je wel een punt waarbij je je ten opzichte van de speaker té schuin staat en dat er frequenties wegvallen, maar het is op een later punt dan bij veel andere weergevers. Dat maakt voor een verrassende en ook ontspannen luisterervaring. Waarbij we ons kunnen inbeelden dat deze luidsprekers ook geschikt zijn voor een grotere woonkamer met pakweg een fors L-vormige sofa.
Een kleine muzieksensatie uit de UK die ons recent kon bekoren is Blue Violet, een band met als middelpunt het getrouwd koppel Sam & Sarah Gotley. Het is dromerige popmuziek die soms wat doet denken aan Mazzy Star, soms zelfs aan de Cowboy Junkies, die op de Perlistens aangedreven door de Purifi-modules in de T+A A200 kraakzuiver maar vooral heel coherent weerklinkt. Het is muziek die als een warme gloed je omhult, een perfecte match met de R5t’s. Hoe de stem van Sarah Gotley op ‘Rabbit Hole’ of ‘Poster Girl’ op ‘Late Nite Calls’ ijl de kamer inrolt, daar kunnen we enkel heel gelukkig van worden. De akoestische afsluiter ‘Vanished in the Night’ is om van te snoepen, zo natuurlijk en rustig wordt het neergezet. Ook de wondermooie ‘Sonata for solo violin No.2 in A mineur, BWV 1003’ die je terugvindt op ‘Homage to Bach’ van het Brodsky Quartet wordt door de R5t’s knap neergezet, met als blikvanger een (hoog)midden dat heel gelaagd en gedetailleerd weerklinkt.
Na iets intimistisch mag er ook met wat meer leven aan bod komen. Een technoplaylist die we afspelen op de Perlistens nodigt uit om het volumeknop een draai te geven (wat bij de T+A-combo met aangename maar ook luide klikgeluiden wordt beloond). Gelukkig is de power er ook om de speakers echt tot leven te wekken. Zo ook bij het trance-achtige ‘Alla Sera’ van Tale of Us en het heftigere ‘Running’ van Moderat, beide neergezet met een strakke onderbouw waarop synthgeluiden en vocals groots boven zweven. Het zijn speakers waar gestreefd werd naar totaalplaatje dat helemaal klopt, zo lijkt het wel.
De R5t is gepositioneerd als een stereospeaker, maar tussendoor hebben we hem geniepig in de testruimte toch gebruikt voor tv-geluid. Gegeven de THX Dominus-label hadden we wel door dat Perlisten aan deze toepassing gedacht heeft; het merk biedt dan ook echt alles wat je nodig hebt om een uitgebreide surroundopstelling te bouwen. Zo ver zijn we niet gegaan, we hielden het op 2-channel aangeleverd door de Sony OLED in de testruimte. En die ervaring viel heel goed mee, toen we nog op play drukten voor een paar afleveringen van ‘Andor’, de prequel-reeks die hoort bij Star Wars Rogue One. Het R5t-paartje zette de geluiden van een buitenaardse stadsomgeving voortreffellijk neer: grootschalig, dynamisch en heel detailrijk, met prima stemweergave. Dit horende en met de ervaringen tijdens het luisteren naar muziek in gedachten, vragen we ons af hoe die duurdere S-reeks nog beter kan zijn?
Conclusie
Merken die vanuit het niets opduiken en muziekliefhebbers proberen te overweldigen met een of andere gimmick, dat heb je wel vaker in de hifi-wereld. Perlisten lijkt echter een heel ander verhaal, alleen al door het aanbieden van twee volledige luidsprekerlijnen op hoog niveau plus nog een reeks ambitieuze subwoofers. Het bedrijf mag relatief nieuw zijn, je merkt meteen dat de R5t met veel competentie en kennis gebouwd is. We hebben het dan niet enkel over z’n moderne smoel. Deze kleine kolos overtuigt vooral als de muziek begint te spelen, dankzij een zeer goede integratie en een natuurlijk karakter waardoor zelfs kleine muzikale nuances in de kamer worden neergezet.
Snelle beats neerzetten en diep duiken zijn deze vloerstaander ook niet vreemd, waardoor je een luidspreker krijgt die – en dat verraste ons wel een beetje vanwege de nieuwkomerstatus – in heel veel audiofiele hokjes een vinkje mag zetten. Voor een keer lijkt de hype toch wel gelijk te hebben.
Perlisten R5t
6.999 euro/paar | perlistenaudio.com | viertron.nl
Beoordeling 4,5 op 5
