Ga je op zoek naar iets betere luidsprekers met een redelijke prijskaart, dan krijg je in de huidige markt spontaan heftige keuzestress. Wij gaan dat nog wat erger maken, want de M16-boekenplankspeaker uit Revels Concerta2-lijn moet je dan zéker ook op dat lijstje zetten.
Revel
De kans is groot dat de naam ‘Revel’ niet spontaan opborrelt als je denkt aan betaalbare speakers. Je kunt het wat vergelijken met het Canadese Paradigm: aan de andere kant van de oceaan heel bekend, bij ons heel wat minder. En toch bouwt Revel hele interessante luidsprekers volgens een zeer doorgedreven wetenschappelijke designfilosofie. Meten en wetenschappelijk te werk gaan is niet een klein deeltje van het merk-DNA, het is gewoonweg de hele DNA-streng. Eén van hun slogans is ‘Sound of Science’, en dat is heus geen marketingkreet die door een hip bureau werd bedacht. Voorgaande uitleg lijkt misschien een hele opbouw naar een verklaring waarom de Revel-speakers peperduur zijn, maar in het geval van de Concerta2 die we hier bekijken klopt dat niet. De M16-boekenplank is voor 549 euro per stuk relatief betaalbaar.
Elegante wetenschap
Een dikke twintig jaar geleden ontstond Revel vanuit een streven om via doorgedreven metingen de ideale luidspreker te bouwen. Het is een houding waar het bedrijf heel trots op is; het claimt bij het ontwerpen van een luidspreker ook altijd eerst te focussen op prestaties. De esthetische kant van de zaak volgt later. Een andere aanpak dan bij heel wat hifi-merken, die op z’n minst tegelijkertijd bezig zijn met het uiterlijk en de akoestische prestaties. Waarom die zware nadruk op een wetenschappelijke insteek? Het vindt grotendeels een verklaring in het feit dat Revel deel is van Harman Luxury, het deel van de Harman-groep dat zich richt op premium audio en dat ook grote namen als JBL Synthesis en Mark Levinson omvat. De Harman-groep is een van de grootste researchpolen op vlak van audio ter wereld, wat meteen verklaart waarom een merk als Revel kan investeren in de peperdure faciliteiten die nodig zijn om luidsprekers echt volgens het boekje te maken. Apparatuur is ook slechts een aspect van de zaak, ook de nodige kennis moet er zijn.
Waarmee we allemaal niet willen zeggen dat de M16 een lelijke luidspreker is. Dat zeker niet. De Concerta2-speaker is heel net afgewerkt, met een fraaie laklaag van een hoge kwaliteit die over de hele behuizing is aangebracht. De midrange-driver is zonder zichtbare bouten opgehangen, met een buitenste ring die strak integreert met de behuizing. Ook knap is de ovale waveguide rond de 1-inch tweeter, die een cruciale rol speelt op akoestisch vlak (zie verder) en bovendien de voorkant van de speaker net iets intrigerender maakt om naar te kijken. Er zijn uiteraard ook frontjes voor wie niet graag drivers ziet. Met magneetjes, want gaten aan de voorkant om een grille vast te zetten zouden niet passen bij het strakke design.
Wij kregen de witte versie van de M16 op bezoek. Net zo mooi afgewerkt als de zwarte uitvoering, maar die laatste is volgens ons net iets chiquer omdat de zwarte drivers naadloos opgaan in het totaaldesign.
De M16 is geen klassieke rechthoekige doos. De voorkant is breder dan de achterkant, met zijkanten die naar binnen golven. Ook dat is akoestisch slim – het voorkomt staande golven in de kast – en geeft de M16 een smaller en elegant profiel. Dat is een pluspunt als je naar muziek wil luisteren zonder je woonkamer om te toveren tot hifi-ruimte. Het zijn boekenplankspeakers die behoorlijk subtiel in een interieur kunnen staan.
Elegantie
De opbouw van typische boekenplankspeakers op dit prijspunt lijkt vaak weinig spannend. Maar bij de Revel is er iets anders aan de hand. De M16 is, net zoals de andere Concerta2-speakers die we voor een test van een surroundopstelling bezoek hadden, zeer degelijk en solide geconstrueerd. Dat vinden we belangrijk, omdat kastresonantie een voorname oorzaak kan zijn van een troebelere, minder accurate weergave. Dat Revel hier de nodige aandacht voor heeft, verbaast weer minder als je de merkfilosofie kent.
Het 2-wegontwerp van de M16 bestaat uit een 1-inch aluminium dome tweeter en een 6,5-inch midrange-woofer. Wat meteen opvalt is hoe de tweeter verzonken werd in een ovale waveguide, een techniek die je eveneens terugvindt bij de duurdere Performance- en Ultima-speakers van Revel. Van dichtbij zie je ook een klein lens die voor de tweeter geplaatst is. Deze lens verzacht de hoogste frequenties en zwakt de directionaliteit af (wat de sweet spot wat groter maakt).
De ei-op-zijn-kant vorm van de waveguide heeft een dubbele functie: het zorgt voor een egalere uitstraling van hoge frequenties in het horizontale vlak en laat de tweeter beter integreren met de woofer die er onder is gemonteerd. Revel heeft namelijk veel onderzoek gedaan naar de interactie tussen de luidspreker en haar werkomgeving, de huis- of luisterkamer. Daaruit blijkt dat verreweg de meeste geluidsenergie de luisteraar via reflecties van vooral de zijwanden bereiken. Juist die energie wordt gedomineerd door het off-axis gedrag van de speaker. Pas als de gereflecteerde en dus off-axis weergave een goede coherentie vormt met het on-axis gedrag van de speaker ontstaat op de luisterplek een mooie egale klankbalans.
Wat betekent dat qua ervaring? Langs de ene kant zou de sweet spot breder moeten zijn, zodat even wat linkser of rechtser in de zetel zitten niet meteen leidt tot merkbaar minder detail. Dat is een fijne eigenschap als je graag met meerdere mensen van muziek wil genieten. Langs de andere kant is een goede integratie tussen de drivers van een speaker even belangrijk, want dat maakt dat wat je hoort realistisch klinkt – niet alsof het laag, midden en hoog van verschillende punten lijken te komen.
Nog een technologisch hoogtepunt van de Concerta2-reeks is een basreflex die ontworpen is om constant en lineair te presteren. Als het volume wordt opengedraaid, mag die poort niet opeens hoorbaar worden – wat bij goedkope speakers wel eens kan voorvallen.
Dynamisch en flexibel
We hadden een tijdje terug verschillende modellen van de Concerta2-lijn op bezoek voor een surroundtest, waaronder de F35-vloerstaanders en de M16’s die we hier bekijken. Wat voor een eerste test een heel logische insteek was, want de naam Revel leerden we persoonlijk eerst kennen via Amerikaanse home theatre-fora. In de V.S. heeft de Revel-naam nu eenmaal een hele goede reputatie bij surroundliefhebbers omdat hun doordachte designs zich goed laten lenen voor thuisbioscopen die met software nog verder worden geoptimaliseerd. Want: als de speakers zich correct gedragen, hoeft de kalibratiesoftware op een AV-receiver enkel nog kamereigenschappen te corrigeren.
De Concerta M16’s hebben we dus aanvankelijk ingezet als rear-kanalen in een 5.1-opstelling, met een Denon AVR-X6300H als receiver. Daarbij merken we heel snel dat de compacte Revels meer in hun mars hadden dan voor die rol echt nodig was. In alle eerlijkheid moeten we opmerken dat de fabrikant zelf voor rear- en surroundkanalen de S16-muurspeaker naar voren schuift. De M16 kan natuurlijk wel gebruikt worden als achterste kanalen, daar niet van, maar hoe het presteerde maakte ons net nieuwsgierig naar wat er gebeurt als je een stereo-opstelling maakt met deze compacte, huiskamervriendelijke speakers.
Wanneer we de M16 in een stereo-opstelling plaatsen met een Hegel Röst, valt meteen op hoe goed de Revel en de Noorse versterker combineren. Nou ja, als je houdt van een relatief neutraal geheel, al is de Röst naar ons gevoel een beetje warmer dan de duurdere Hegel-toestellen. Met onze Devialet Expert Pro 220 is de match ook prima. We spelen meestal vanaf Roon af, via een Auralic Altair (Hegel) of via de ingebouwde Roon Ready-functie van de Devialet.
De ‘Cross Chop’-track van ‘Uncanny Affable Machines’ is een echt percussiefest, net zoals alle numbers op dit album gecomponeerd door Eric Moe. Het is dynamisch, snel en bij momenten vol subtiele slagen op hihats, drumranden en cymbalen. Er speelt op deze track geen enkel ander instrument mee, dus je moet wel écht houden van drummers die uit de bol gaan. Kortom, het is muziek dat op een slomere, meer verhullende luidspreker nogal rommelig kan klinken, maar bij een set M16’s een heel sterk live-gevoel geeft. Ritmisch zit het helemaal goed, waardoor je spontaan met de drumslagen mee begint te bewegen – wat bij de levendige delen van de track voor grappige resultaten zorgt (of toch bij ons). 10 op 10 voor betrokkenheid, zouden we stellen. Ook het laag is strak en snel, wat bij een kleinere boekenplankspeaker met een baspoort niet altijd het geval is. Hoewel de M16 voor een boekenplankspeaker relatief diep duikt én gebalanceerd klinkt – waardoor met name vocals mooi worden neergezet – blijft het uiteraard een compactere luidspreker. Bij de bass-zware tracks in onze vaste test-playlist valt dat op, bijvoorbeeld bij nummers als ‘Angel’ van Massive Attack of ‘Contact’ van Daft Punk. Maar wel even nuanceren: het heeft wat te maken met de beperkingen van het compacte formaat. Dit is als we vergelijken met de Concerta2 F35-vloerstaanders (en vloerstaanders in het algemeen), niet zozeer met andere boekenplankspeaker.
Overigens willen we wel opmerken dat de M16 door zijn goede timing net heel sterk is in elektronicatracks zoals de twee die we net vermelden. Neem nu ‘Contact': het bouwt op naar een heftige, chaotische climax, iets dat de kleine Revel-speakers moeiteloos verwerken en weergeven. De F35 doet het natuurlijk net iets beter.
Uiteindelijk is ‘eerlijk’ het woord dat het vaakst terugkomt als we luisteren naar de M16. Wat we horen is heel fris en authentiek. Er is ook een stukje meeslependheid die voortvloeit uit de accurate weergave van de Revels, omdat wat je hoort gewoon klopt. De versterker en de bron spelen hier natuurlijk ook een grote rol, maar wat we horen op de Revel-luidsprekers heeft niets kunstmatig. Piano’s klinken als piano’s. Drums als drums.
Een ander pluspunt is zonder twijfel de goede off-axis prestaties. Er is niet meteen een harde, merkbare grens tussen binnen en buiten de sweet spot. De overgang is heel geleidelijk, wat in veel situaties heel fijn is. Voor de audiofiel die gefixeerd zit op zijn enkele luisterstoel is de brede uitstraling wellicht minder belangrijk (en misschien zelfs ongewenst), maar voor meer sociale muzieksessies is het een echte plus.
Conclusie
De Revel Concerta M16 is een compacte, lichte luidspreker die veel beter speelt dan je aanvankelijk zou vermoeden. De looks zijn misschien een tikje understated. Maar het is niet omdat een luidspreker extravagantie schuwt dat het niet premium is afgewerkt, want dat is de M16 wél.
Bovenal is de Revel M16 een heel eerlijke luidspreker met weinig kleuring en uitstekende timing. Het doorgedreven akoestische design zorgt voor een heel natuurlijke klank. Dat maakt dat je nodige aandacht moet besteden aan de matching met een passende versterker, naargelang je eigen voorkeuren. Het mooie is dat de Revel M16 boven zijn prijsklasse speelt. Je krijgt dus heel wat voor een redelijk bedrag, wat misschien meer budgettaire ruimte creëert voor een betere versterker die de Revel-speakers beter tot hun recht laat komen. Dezelfde eigenschappen vind je trouwens ook bij de Concerta2 F35-vloerstaander, met als bonus een groter laagbereik en een grotere soundstage.
Revel Concerta2 M16
549 euro/stuk | revel.referencesounds.nl
Beoordeling 4,5 op 5
