De gerenommeerde luidsprekermerken komen uit Engeland, zoals Bowers & Wilkins, KEF, ATC, en PMC. Maar de innovaties komen tegenwoordig uit Nederland en België. Kijk maar naar de Grimm LS1, de Kii Three (en Seven) en Dutch & Dutch 8c. Wat mij betreft kan er daar nu eentje aan worden toegevoegd: de Daudio S1.

Het grote verschil met de drie andere luisprekers is dat de innovatie niet in het gebruik van DSP zit, maar in het terugbrengen van een luidsprekerontwerp in zijn meest elementaire vorm, waarbij een conus zo optimaal mogelijk lucht in beweging kan brengen, zonder gehinderd te worden door fysieke beperkingen. Eén van die fysieke beperkingen is de luidsprekerkast.

Daudio S1: geen kast

In een conventioneel luidsprekerontwerp zorgt de kast namelijk voor aardig wat problemen. Moet je maar nagaan wat een krachten er op die kastwanden teweeg worden gebracht als die luidsprekerconus heen en weer gaat. Dezelfde luchtverplaatsing aan de voorkant van de conus, vindt ook achter de conus plaats. De luchtdruk wordt heel groot als de conus naar binnen gaat en de wanden uiteen worden geduwd, en bij de buitengaande beweging worden de wanden aangetrokken. In een luidsprekerontwerp moet dit worden opgelost en heb je bovendien ook nog te maken met interne resonanties van een kast. De beste oplossing is heel simpel: helemaal geen kast. De Daudio S1 is een luidspreker die dit principe toepast, het is een ‘open baffle dipool’ luidspreker. Hij geeft aan de voorkant en achterkant eigenlijk hetzelfde geluid weer.

Voordelen

Als het echt zo simpel was, zou elke luidsprekerfabrikant wel een open baffle-luidspreker maken. Geen problemen of ongewenste klank van een kast, en uiteindelijk een veel dieper en ruimtelijker geluid. Maar het ontwerp is niet zo simpel als het lijkt. Het rendement zit hem vaak in de oppervlakte van de baffle; hoe groter de baffle, des te meer rendement, maar ook meer reflecties.

Daarnaast is de plaatsing en de ruimte zelf veel meer een onderdeel van het totaal, dan een DSP-luidspreker die zich zo min mogelijk van de ruimte aantrekt. Je kan een open baffle niet te dicht bij de muur plaatsen, maar wel dicht bij zijwanden en het liefst symmetrisch in de ruimte, maar dat geldt eigenlijk voor alle luidsprekers.

Dutch Audio Event 2022

Mijn eerste (korte) kennismaking met Daudio was op de DAE 2022. Er stond een klein paartje open baffles opgesteld, de Daudio M1, mét een subwoofer (foto rechts). Al bij binnenkomst kon je ervaren dat hier iets speciaals stond opgesteld. Een natuurlijke klank die vooral controle en ruimtelijkheid vertoonde en in zijn kleine gestalte een flinke kamer kon vullen, zonder dat het op zijn top of breekpunt stond te ‘blazen’.

Het gemak waarmee zware tracks werden afgespeeld, viel gelijk op. (En ook afgelopen weekend op DAE 2023 was het weer genieten bij Daudio, met de introductie van de Daudio MOB: Modular Open Baffle, foto onder, red.)

De tweede ontmoeting

Een uitnodiging om een keer naar het topmodel, de Daudio S1, te komen luisteren, heb ik met meteen aangegrepen. In Rijswijk heeft Daudio een prachtige luisterruimte (waar overigens de meeste modellen staan opgesteld), waar op afspraak geluisterd kan worden.

Op locatie werd ik ontvangen door Jeroen Dezaire en Hans Beckeringh, het team achter Daudio. Het enthousiasme en de liefde voor hun producten was overduidelijk, maar meer nog de ‘drive’ om een systeem te creëren voor de perfecte muziekbeleving. Die blijkbaar ook echt mogelijk is.

Tuurlijk vond ik het interessant te horen dat alle drivers speciaal naar eigen specificaties zijn gefabriceerd. Zo is er in het midden een Mundorf AMT-tweeter te vinden naar een ontwerp van Andreas Rullmann, waarbij de uitsparingen niet gelijkmatig zijn, maar in een patroon voor de optimale afstraling en passend bij het ontwerp van de S1. Er zijn laar liefst twee 15-inch subwoofers gebruikt van Audio Technology met een sandwich conus en dubbele magneet, afgestemd op de wijze van de filtering die Daudio toepast.

Onwerkelijk werkelijk

Leuk al dat technisch vernuft, maar als het daarna als een natte krant klinkt, schiet je er weinig mee op. Dus, luisteren en bepalen of het ook werkelijk is terug te horen. Dat heb ik geweten. Als allereerste track draaide Jeroen “Poem of Chinese Drum� van het album “Master of Chinese Percussion� door Yim Hok-Man. De eerste tromslag liet me enorm schrikken. Niet door het geluidsniveau, maar doordat ik vanuit het niets opeens een enorme trommel in de ruimte hoorde, alsof deze daar daadwerkelijk aanwezig was. Niet zoals bij een Dolby Atmos systeem, waarbij een andere akoestiek in de ruimte wordt geprojecteerd, maar een performance die daadwerkelijk in de luisterruimte werd uitgevoerd. Het werd een paar uur lang onafgebroken luisteren...

Mijn hersenen konden het na deze luistersessie echter nog steeds niet bevatten en eerlijk gezegd wilde ik ook nog niet echt geloven dat een luidsprekerset zo innemend en aanwezig kon klinken. Het is daarom dat ik vriendelijk om een tweede luistersessie heb gevraagd... en wel op bekend terrein, bij mij in de masteringstudio.

In de studio

Mijn masteringruimte is ontworpen door Erik van der Horst en is niet heel erg groot, maar prima geschikt om met een klant samen te werken. Met 6 meter lang, 3 meter 30 breed en 2,5 meter hoog, maakte ik mij een beetje zorgen of de S1 wel ging werken, maar Jeroen en Hans niet. Binnen een half uur stonden de twee 50 kilo zware zuilen opgesteld. Bovenop een luidsprekervoet van 25 cm hoogte (in verband met mijn studiotafel en apparatuur), netjes in een gelijkbenige driehoek op een derde van de voorwand en de luisterplek tweederde van de voorwand.

Omdat de luidsprekerplaatsing en de samenwerking met de ruimte zo optimaal mogelijk moeten zijn, wordt er door de heren van Daudio altijd ook nog een akoestiekmeting gedaan. Hierbij bleek dat ik rond de 50 Hz toch nog een aardige knoop/bult had op deze luisterplek, een kamermodus die op een andere plek juist weer een dip geeft. Niet zo’n heel groot probleem, wat bovendien door een simpele EQ in de keten eenvoudig verholpen kon worden. De gehele keten van mijn mastering ruimte (inclusief de dCS DA-converter en Benchmark HPA-4 voorversterker) kon hetzelfde blijven, alleen de versterking werd nu overgenomen door de prachtige Daudio P1000 Purify versterker met de Daudio Airtube bekabeling (die al een artikel op zichzelf waard zijn) tussen de luidsprekers en naar de versterker.

Geen kast

En ja hoor, in de studio precies weer diezelfde ervaring. Alsof alles daadwerkelijk in de studioruimte plaatsvindt.

Dezelfde diepte en hetzelfde gemak waarmee dit systeem speelt en dan met zo’n groots en stevig geluid, zonder maar een krimp te vertonen of iets van vervorming te laten horen. Het valt ook meteen weer op dat je geen luidsprekerkast hoort. Beetje vreemd natuurlijk, dat je kan horen dat iets er niet is, maar dat is de 30 jaar ervaring van luisteren naar systemen met een kast. Er ontbreekt hier een ‘gevecht’ met de kastwanden, de resonanties, de aangezette bastonen door een baspoort (en daardoor de vertroebeling van de werkelijkheid).

Geen probleem

Ik heb er altijd zo’n hekel aan als men een luidspreker of audiosysteem probeert te omschrijven (of verkopen) met uitspraken zoals “Ik hoor dingen die ik hiervoor nog nóóit heb gehoord�. Bij de Daudio S1 wil ik het dan ook omdraaien; het systeem kan dingen weergeven die bij andere luidsprekers problemen opleveren.

Luister bijvoorbeeld eens naar “Why So Serious� van de soundtrack van “The Dark Knight�. Op 3min26 wordt een hele lage puls weergegeven, maar heel zachtjes hoor je een hoog ademend patroontje er doorheen. Althans, dat zou je moeten horen. Ze staan los van elkaar, maar moeten door hetzelfde systeem worden weergegeven. En zo is er nog een aantal voorbeelden die ik van de lijst “Sounds Good� heb gedraaid en die datzelfde lieten horen. Alsof ik alles weer opnieuw moest ontdekken.

Ik heb hierna gelijk een paar studioklussen op deze luidsprekers afgewerkt, de grote graadmeter. Als ik een EQ aanpas in tienden van een dB en ik hoor het verschil niet, weet ik dat er qua timing en fase nog wat te wensen is en dat de luidspreker vergevingsgezind is. De S1 laat echter alles horen. Ook een miniem verschil tussen 150 of 160 Hz, wat meestal in het overgangsgebied van de drivers een chaos is, springt er met gemak uit.

Spreiding

De spreiding is anders dan ik van studioluidsprekers gewend ben, deze zijn on-axis altijd optimaal en off-axis niet werkbaar meer. Bij de S1 maakte dit haast geen verschil uit. Gevolg is wel dat de plaatsing van de individuele componenten in een opname ook iets minder kritisch was. Je krijgt er echter wel wat voor terug: diepte.

Dat is ook logisch met een dipool, die voor en achter de luidspreker weergeeft. In plaats van een vlakke opname, luister je naar een 3D-opname.

Conclusie

Opsomming van dit alles: de Daudio S1 is een studio- en huiskamerwaardige luidspreker die de werkelijkheid laat horen, zonder daar enige klank aan toe te voegen.

Daarmee zeg ik niet dat dit een kille of emotieloze luisterervaring oplevert, juist het tégendeel. Een mooie piano opname of een gevoelige stem komt echt bij je binnen en zodoende werd ik ook af en toe weer geraakt door opnames die ik al honderden keren eerder had beluisterd, maar nu pas voor het eerst een gevoelige snaar raakten. Of dit nou van een harde metal-gitaar is of een akoestische gitaar, de S1 geeft het beide met gemak weer.

Daudio S1 | vanaf 25.040 euro per paar | www.daudio.nl