Het cliché leeft nog: sommige apparaten zijn een soort van Zwitsers zakmes voor audiotoepassingen. Kunnen heel erg veel en doen dat nog goed ook. Dat was een gedachte die weer opkwam tijdens het gebruiken van een Silent Angel Rhein Z1 Plus muziekserver. Die tegelijk een Roon Core kan zijn, of een netwerkstreamer, een Roon Endpoint, opslagmedium en speler voor diverse muziekbronnen.
Verpakt in een compacte, aluminium behuizing schuilt een innovatief apparaat dat de beloftes waarmaakt. Al is het niet allemaal koek en ei, ik zie persoonlijk graag nog wat extra uitbreidingen in de software. Misschien vraag ik te veel van het goede, omdat er altijd zijwegen mogelijk zijn om alle wensen toch te vervullen. Met een opslag vol muziek, een abonnement op Tidal, een licentie van Roon software en een handvol aan apparatuur kon ik heerlijk spelen en genieten van de Rhein Z1 Plus.
Rhein Z1 Plus
De Z1 Plus van Silent Angel is een logisch vervolg op eerder Rhein muziekservers, heeft de krachtigste CPU aan boord en is het meest uitgebreid van alle modellen. Leverbaar met 16GB RAM en 256GB SSD-opslag voor het eigen besturingssysteem en een beetje data, of met 32GB RAM en 4TB SSD opslag aan boord voor uw eigen muziek. Draaiend op een Silent Angel VitOS besturingssysteem en gebruikmakend van een Silent Angel Orbiter App. Geschikt om maximaal 4 Terabyte aan muziek op te verwerken, wat overeenkomt met circa 100.000 tracks. Wat kan je met de Rhein allemaal doen? Erg veel – en het werkt allemaal door en naast elkaar.
Laten we beginnen bij de basis, het VitOS besturingssysteem en de Orbiter App. In VitOS stelt u de basis in van het apparaat en ziet u netwerkgegevens, opslag en aangesloten USB DAC. U kiest hier ook voor het activeren van de Orbiter Plugin, HQPLayer, Roon server, Spotify Connect, AirPlay2, ReadyMedia server en DLNA renderer. Daarnaast maakt u back-ups, importeert u muziek en maakt u basis settings voor taal, tijd, netwerk en USB-optimalisatie. Is dat allemaal klaar, dan neemt de VitOS Orbiter het afspelen voor zijn rekening. Of Tidal Connect, rechtstreeks Tidal werkt nog niet, Qobuz en Amazon Music HD, muziek zoeken op netwerkschijven via een mappenstructuur, inclusief het maken van afspeellijsten en favorieten.
Ook niet onbelangrijk, u kiest hoe u met uw dac wil gaan werken. DSD, DoP, alleen PCM, DSD64 tot 512, welke sample rate en welke bit diepte. 44.1kHz tot 768kHz, 16 tot 32 bits, MQA-detectie en wel of geen volumeregeling actief. Kortom, werk aan de winkel voor u of voor uw dealer om alles in te stellen en klaar te maken. Wat ik mis, ik benoem het maar gelijk, is internetradio. Door mij veel gebruikt en niet beschikbaar in VitOS of de Orbiter App.
Het alternatief is het gebruik Apps van derden zoals MConnect dat prima werkt met VitOS. Of u neemt een licentie van de software van Roon, het muziek afspeel systeem bij uitstek. Met heel veel informatie over de artiesten, veel zoekmogelijkheden, prachtige interface en – *tromgeroffel* – internetradio. Via Roon kunt u ook werken met Tidal, Qobuz en muziek trekken van een eigen opslag. Het kost Roon even tijd om eigen muziek in de database te zetten die gaat draaien op de Rhein Z1 Plus, maar dan houdt Roon zelf bij of er wijzigingen zijn in de opslag. Om u een idee te geven, het inlezen van alle metadata van ruim 30.000 bestanden verspreid over 2200 albums, opgeslagen op een Melco N10 Music Library, nam via 1GB ethernet ongeveer 16 uur in beslag. Heeft u Roon draaien op een externe NUC, vrij onwaarschijnlijk als u een Rhein Z1 Plus heeft, dan kan de Rhein nog steeds werken als Roon Endpoint en via de USB-poort afspelen naar een dac.
Hardware
De Rhein Z1 Plus geeft zelf geen muziek, een opslag is nodig als u de basis Z1 Plus koopt, een digitaal/analoog converter is nodig, desnoods een andere netwerkspeler, versterker, speakers, et cetera. Daarom heeft de Rhein Z1 Plus ruime aansluitmogelijkheden. Twee LAN-poorten, één naar het netwerk, een tweede geïsoleerde poort om een speler aan te hangen. USB 2.0 en twee 3.0 poorten voor opslag. Een USB type C-poort en een USB player poort, een aansluiting voor een 12 Volt voeding en voor een externe klok. Tot slot HDMI voor service doeleinden. Een aan/uit drukknop maakt de achterzijde af, voorop zit een zichtbare streep blauw licht van een LED. Zacht licht, geen gruwelijk fel puntje. Meegeleverd wordt een schakelende voeding van 12 Volt. Een Silent Angel Forester F2 lineaire voeding is een mogelijke upgrade. Net als een Silent Angel Genesis GX Word Clock.
In de aluminium behuizing die afschermt van EMI zit een Intel Quad Core Celeron CPU verstopt, gemonteerd op een passieve koeling gemaakt uit koper en grafeen. Een TCXO-klok zorgt voor minimale jitter, zelfs per ethernetpoort gescheiden gemaakt. Een EMI-filter aan de 12 Volt ingang houdt rommel uit het lichtnet buiten en HF filters op de USB uitgang voor audio dragen bij aan een schone USB verbinding. NVMe SSD is er in twee capaciteiten voor opslag van data. Meerdere voedingscircuits zijn gescheiden gehouden voor de diverse onderdelen.
Dat alles in een kastje dat maar 200 x 65 x 200mm meet, wel 3,6 kilo weegt. De Rhein Z1 Plus is leverbaar in naturel aluminium of in zwart.
Waar draaien we mee?
Twee systemen staan ter beschikking. Zonder op alle puntjes een i te zetten hebben we het over Auralic streamers, Metrum Acoustics DAC3 dac’s met USB-poorten, Audia Flight transistor en EAR/Yoshino buizen versterkers, ATC en Falcon luidsprekers, AudioQuest netfilters, Melco opslag en ethernet switches, kabels van Crystal Cable, AudioQuest, Inakustik en Ricable. De Rhein Z1 maakt gebruik van zijn interne klok en meegeleverde schakelende voeding. Hangt met een AudioQuest Vodka ethernetkabel aan het LAN en aan de streamers. Heeft van mij een AudioQuest Carbon aan de USB player poort. Oh ja, er staat een NUC centraal opgesteld met Roon als operating systeem als dat niet als Core actief is op de Rhein.
De Rhein Z1 Plus is ten eerste ingezet als Roon server, waarmee een DIY NUC werd vervangen. In de interface van Roon verandert dat niets, wel moeten de instellingen van diverse endpoints even ingesteld worden. De Rhein reageerde op verzoeken gedaan met een iPad net wat sneller dan de NUC, wat ik belangrijker vond is dat de Rhein geen keer haperde en vlekkeloos zijn werk deed. Ook nadat ik hem zowel als Core als endpoint liet werken. De M2Tech interfaces van mijn Metrum dac’s werden feilloos herkend.
Je kunt de verbinding naar een USB-poort nog wat optimaliseren in de Orbiter App, ik merkte niet veel verschil en liet hem daarom gewoon staan op de optimale waarde. Een poging om de Rhein lekker te laten stotteren faalde. Zonder moeite werden gekoppelde streamers aangestuurd met dezelfde muziek, daarna kreeg elke streamer een ander stuk muziek te spelen, wel allemaal tegelijk. Dat waren een Bluesound, twee Auralic’s, een Naim en de Rhein zelf. Toegegeven, geen van de streamers doet iets met DSP.
Weergavekwaliteiten
Juist voor wie een Rhein koopt, zal het een pluspunt zijn dat hij zich direct laat aansluiten op heel veel versterkers waar tegenwoordig een dac chip in zit en die een USB-ingang kennen. Het scheelt kabels, kastjes, voedingen enzovoort. De weergave van de Rhein geeft een wat platter stereobeeld in de diepte en wat minder breedte dan een topklasse streamer kan aanbieden. Echte verschillen in resolutie kon ik niet ontdekken.
De Rhein is wat minder sterk in de weergave van de lage tonen, hij klinkt in mijn oren ‘lichter’ van toon. Ook dat hoeft geen probleem te zijn als de luidsprekers of de versterker zelf wat aan de warme kant van het spectrum zitten. Opgeteld is de Rhein voordelig als je hem gebruikt als Roon Core en tegelijk als Roon endpoint. Prik hem op bijvoorbeeld een Hegel en je bent klaar. Over de weergavekwaliteit valt verder weinig anders te melden dan dat de Rhein via zijn USB-poort niet de kwaliteit haalt van een Auralic G1 of G2.1, apparaten waarin bovendien de voedingen zijn vervangen door betere types. Dat was ook niet te verwachten gezien de verschillen in functie en prijs tussen Silent Angel en Auralic. Mijn Auralics werken via de AES/EBU uitgang naar Metrum dac’s, een verbinding die superieur is aan de M2Tech USB interface van Metrum (zegt Metrum zelf ook). Dus niet helemaal een eerlijk vergelijk. Dat de Rhein dan toch heel fijn presteert, is in het apparaat te prijzen.
Bij gebruik van de Orbiter App om muziek te spelen gelden dezelfde voordelen als met Roon, gewoon aansluiten met USB op een apparaat. Wat dan niet kan, is spelen over verschillende zones. Je bent beperkt daarin. Voor heel veel mensen niet erg, met multiroom en meerdere installaties kun je beter ook Roon software gaan gebruiken. De Orbiter App is simpel in gebruik, je werkt via een mappenstructuur vanaf je opslag. Bij mij is dat netjes (opslagmedium-artiest-album-tracks), wie dat niet consequent heeft volgehouden zoekt mogelijk lang naar een bepaalde track. Apps van derden bieden dan wel uitkomst, je moet ervan houden om steeds een andere interface te zien. Zeker als je ook Tidal Connect en Spotify Connect ernaast gebruikt. Leg dat je niet-audiofiele partner maar eens uit. Het ontbreken van internet radio blijft voor mij een dingetje.
Over de weergave geen klachten, wat ik eerder aanhaalde met Roon gaat hier net zo goed op. Voorzien van de nodige details, neutraal van klank zij het aan de lichte kant met mijn dac’s, prettig in de oren en een stabiel stereobeeld. Ik vraag mij zelfs af of een minder getrainde luisteraar veel verschil zal horen tussen de USB-uitgang van een Rhein en een AES/EBU poort van een Auralic. In hoge mate zal dat ook afhangen van het totale audiosysteem, de opstelling van de luidsprekers en de akoestiek van de luisterruimte. Met de Orbiter App werk je puur, zonder het sausje van Roon dat iets doet met de weergave. De één ervaart dat als positief, de andere persoon wil daarom toch liever met Roon werken. Kosten voor de Roon licentie zijn uiteraard ook een punt. Al vind ik het gek dat mensen dit soort apparaten kopen, daar in de hogere prijsklasse versterker en luidsprekers bij zoeken, vervolgens mopperen dat software een beetje geld kost. Ons ben zunig?
Rhein tot slot
Werken met de Rhein Z1 Plus is als positief ervaren. Als stand-alone apparaat wordt hij bediend met eigen apps of met die van derden. De Z1 Plus is compact, ziet er zeer verzorgd uit en functioneerde zonder ook maar één keer te haperen. Muziek is van externe bronnen te betrekken, of van een NAS of van een harde schijf aangesloten op één van de Rhein USB-poorten.
Je hebt in alle gevallen een dac nodig, los te koop, ingebouwd in een netwerkspeler waar Silent Angel ook voor in de markt is, of ingebouwd in een versterker. De enige koppeling daarvoor is via USB. Het alternatief voor de Silent Angel apps of die van derden is het gebruik van Roon software, dan werkt de Rhein als Core en tegelijk als endpoint. Mijn voorkeur ligt bij Roon, maar dat is uiteraard persoonlijk.
Hoe de Rhein intern is opgebouwd blijft een raadsel, zonder te gaan slopen kun je hem niet openen. Dat is ook maar beter, elektronica is kwetsbaar en gevoelig voor statische elektriciteit. De afwerking van de Rhein Z1 Plus is top, zelfs over de streep met blauw licht aan de voorzijde is nagedacht. Duidelijk zichtbaar, toch bescheiden en nooit storend. In mijn beide systemen speelde de Rhein op plezierige wijze. Ook bij lange luistersessies stelde de Z1 Plus nooit teleur, deed zijn werk en bleef altijd zichtbaar op mijn netwerk.
Silent Angel Rhein Z1 Plus
Vanaf 2.799 euro | www.dimex.nl
Beoordeling 4.5 / 5
