(ingezonden mededeling)

De prachtige elementen van de firma Scan-Tech weten al vele jaren bij audiofielen wereldwijd bewondering af te dwingen. Met hun open, levendige en snelle karakter behoren de elementen uit de Lyra moving coil serie, gefabriceerd door Scan-Tech, duidelijk tot de selecte groep van beste audioproducten die je kunt kopen.

De Lyra elementen worden ontworpen en gefabriceerd door de firma Scan-Tech gevestigd in Tokyo, Japan. Ieder Lyra model ontstaat middels een intensieve samenwerking tussen Jonathan Carr en Yoshinori Mishima, de man die op ambachtelijke wijze ieder onderdeel zelf fabriceert. Het ultieme doel waar alle Lyra elementen naar streven is een exacte reproductie van de informatie die in de platengroef is opgesloten, zonder ook maar een spoortje van eigen klanksignatuur toe te voegen.

Ieder Lyra element maakt gebruik van de Ogura PA micro line-contact naaldhouder welke een extreem lage eigen massa bezit. Ondanks de zeer geringe afmetingen maakt de uiterst nauwkeurig geslepen diamant een bijzonder goed contact met de platengroef mogelijk en weet middels de uitstekende aftasteigenschappen een zeer goede fijndetaillering te koppelen aan een minimale plaatslijtage. Door zijn bijzondere vorm is de naalddrager in staat meer contact met de groefwanden te maken dan gebruikelijk waardoor storende invloeden van licht beschadigde groefwanden tot een minimum beperkt kunnen worden. Daarbij weet de naalddrager dieper in de groef door te dringen dan enig ander element met als resultaat minder oppervlakteruis en een meer natuurgetrouwe weergave bij het afspelen van grammofoonplaten.
 
Dorian (750 euro)
De onder de Lyra merknaam uitgebrachte producten worden ontworpen en gefabriceerd door Lyro Co., LTD uit Japan en bevatten een serie High-End platenspeler elementen en andere verwante producten die met het aftasten van grammofoonplaten te maken hebben. Sinds 1985 is Lyra bezig met het ontwikkelen en produceren van MC elementen. Alle producten zijn gebaseerd op de modellen en concepten van Jonathan Carr terwijl ieder Lyra element feitelijk wordt gerealiseerd door Yoshinori Mishima welke ook betrokken is bij de montage en het fijntuning proces van ieder onderdeel

Argo (1450 euro)
De Argo moet gezien worden als een eenvoudigere versie van het Helikon element; beiden bevatten ze eenzelfde onderscheidende dosis ontwikkeling en techniek. Om een optimale stijfheid te bereiken wordt de behuizing van de Argo door Lyra uit één enkel stuk aluminium vervaardigd. Voor allebei worden een non-ferro en niet geleidende magnetische drager gebruikt om invloeden van aanwezige geleidende materialen in de buurt van het fragiele signaal afgevende spoelen tot een minimum te beperken. Deze constructietechniek voorkomt kleine wervelstromen die anders zouden kunnen interfereren met het belangrijkste magnetische veld en daardoor het signaal generatieproces kan vervormen.

Zowel de naalddrager als de interne constructie van de Argo zijn rechtstreeks op de elementbehuizing gemonteerd, Deze wijze van monteren minimaliseert het aantal mechanische verbindingen tussen naalddrager en toonarm, en maximaliseert de afvoer van mechanische energie van de naalddrager - spoelmotor omgeving. Het eindresultaat laat beduidend minder gereflecteerde mechanische energie zien en mede daardoor een aanzienlijk verminderd vervormingniveau.

De naalddrager van de Argo is een Lyra lijn contact ontwerp met extreem lage massa. De geringe 0,08 x 0,12 x 0,5mm naaldtip verzekert u van superieure aftasteigenschappen en een uitnemende reproductie van low-level detail met gereduceerde groefslijtage. De naald is bevestigd in Lyra’s lage massa naalddrager gemaakt van een massieve Boron schacht met een extra metaal versterkte buis. De lage massa en hoge stijfheid van de naalddrager reduceren opslingering en helpen daardoor bij het minimaliseren van de waarneembaarheid van groefbeschadiging en verbeteren waarneembaar de signaal/ruis verhouding, zelfs bij niet geheel vlakke platen.

Nieuwe interne dempingonderdelen zorgen voor optimale aftasting en dragen bij tot het optimaliseren van de detailweergave en de reproductie van een grotere dynamiek waardoor een krachtig en energieke weergave ontstaat. Een uitstekend element met een zeer goede prijs/kwaliteitsverhouding.

Helikon (2250 euro)
De Lyra Helikon is mijn favoriete element uit de serie. Het is het eerste element wat gebruikmaakt van de 4e generatie Scan-Tech’s ontwerp architectuur. Het meest opvallende voordeel is de eliminatie van geleidend materiaal uit de nabijheid van de spoelmotor omgeving wat zorgt voor een duidelijke verbetering in snelheid en detaillering. Zoals bij alle Scan-Tech ontwerpen gebruikt ook de Helikon een echt uit één stuk aluminium vervaardigde behuizing van luchtvaart kwaliteit. Deze techniek verbetert dramatisch de structurele stijfheid van de behuizing en reduceert ongewenste resonanties. De naalddragerfabricage van de Helikon is mechanische verbonden met de uit één geheel bestaande basisconstructie van het element. Dit verbeterd de energiestroom terwijl voorkomen wordt dat ongewenste trillingsenergie de spoelen, naalddrager en naald bereiken.

De Helikon bevat Scan-Tech’s gebalanceerd symmetrische magneetveld systeem waarbij de signaalspoelen werkzaam zijn binnen een magnetisch veld welke wordt opgewekt door twee krachtige en nauwkeurig vervaardigde gevormde schijfmagneten. In tegenstelling tot conventionele elementen is er geen compensatie magneet die het magnetische veld binnen de opening verstoord. Verder zijn er geen magneetpoolelementen om het energietransport van magneet naar spoelen te verstoren, de dynamiek te verminderen of om niet gewenste vervorming of kleuring op te wekken. Het ontbreken van geleidend materiaal rond de spoeldrager draagt er zorg voor dat er geen magnetische strooivelden middels inductiviteit worden opgewekt wat de conversie om de mechanische groefenergie accuraat om te zetten in elektrisch signaal sterk verbeterd. De interne impedantie van de Helikon is een geringe 5,5 Ohm terwijl de output op 0,35V (bij 3,54cm.sec) ligt. Een prachtig element ongeacht de prijs. Voor dit bedrag is het een absolute winnaar.
 
Titan (4750 euro)
De Titan is het nieuwe vlaggenschip van Lyra en is de vervanger van de niet meer in productie zijnde Parnassus D.C.t. De Titan is tevens het meest geavanceerde element wat Lyra ooit heeft gemaakt. Vergeleken met de D.C.t. kent de Titan conceptueel meer raffinement, biedt een hoger niveau van component ontwerp en levert vooral een superieure geluidskwaliteit. De potentie van de Titan op de gebieden detailinformatie, dynamiek, waarneembaarheid van frequentie uitersten en voor het aftasten van de groef, zijn allen sterk verbeterd. Net zoals bij alle andere huidige Lyra elementen zijn de enige onderdelen die een magnetisch veld kunnen creëren in de Titan de twee symmetrisch geplaatste schrijfmagneten. Het magnetische veld is daardoor eveneens symmetrisch waardoor het optreden van het gebruikelijke magneetveld vervormingen zoals bij een conventionele constructie van pool onderdelen en compensatie magneten voorkomt, volledig wordt geëlimineerd. De magneten zijn gemaakt van een nieuw soort neodumium waardoor het materiaal het meest krachtige is ter wereld. De verbeteringen in het magnetisch veld resulteren in een nauwkeuriger omzetting van mechanische trillingen in elektrische signalen wat minder vervormingen tot gevolg heeft. Tevens resulteert het in een grotere bewegingsvrijheid van de spoelen en naalddrager waardoor de low level resolutie en de aftasteigenschappen verbeteren, vooral bij lagere naaldkrachtinstelling.

De behuizing van de Titan is vervaardigd uit één stuk titanium waarbij de vormgeving is afgestemd op het minimaliseren van staande golven en ongewenste resonanties. Deze aandacht voor detail wordt ook onderhuids voortgezet waar de constructie te gecompliceerd is om door normale gereedschappen te worden vervaardigd. Een afwijkend proces met de naam elektrische ontladingfabricage is speciaal hiervoor ontwikkeld. Niet alleen vanwege de mogelijkheid om een complex ontwerp vorm te geven maar meer nog omdat het een non-contact proces is waarbij onderhuidse beschadigingen worden vermeden. De superieure stijfheid veroorzaakt door de Titan’s massieve, gecompliceerde, resonantiearme behuizing draagt zorg voor een stabiel afstelpunt voor de naalddrager wat de nauwkeurigheid verbeterd van de omzetting van mechanische trillingen in elektrische signalen. De stevige titanium behuizing draagt ook bij tot een efficiënte afvoer van trillingen welke worden veroorzaakt door de naald. Deze ongewenste trillingen worden op deze wijze uit het kritische signaalverwerkingscentrum via de toonarm afgevoerd naar een locatie waar de energie uiteindelijk gemakkelijk kan worden omgezet in warmte. De titanium legering zelf is van een andere samenstelling als bij de Parnassus DCt en is speciaal voor zijn geringe eigen resonantie en verbeterde akoestische eigenschappen.

De naaldtip van de Titan bevat een lage massa diamand van 0,08 x 0,12 x 0,5mm. De naaldtip zelf is een lyra line-contact ontwerp met een grootste radius van 70 micrometer en een kleinste van 3 micrometer. Allereerst hebben we een groot aantal verschillende vormen ontworpen die gebaseerd waren op theorie en berekeningen, vervolgens hebben we een aantal modellen uitgekozen voor uitputtende, intensieve luistersessies waaruit uiteindelijk de beste is overgebleven. Het resultaat is een naaldtip welke extreem uitblinkt in aftasting en detaillering maar ook zeer lage niveaus van groefgeluiden laat horen. Bovendien is er een zeer goede signaalruisverhouding ontstaan waarbij ook de waarneembaarheidsdrempel van groefbeschadigingen is verminderd.

De Titan gebruikt enkele uit verschillende lagen bestaande naalddrager structuur welke is ontworpen om de snelheid en zelf dempende eigenschappen zoveel mogelijk te vergroten. Gebruikmaking van een uit één geheel bestaande boron schacht een uitwendige uit diamant vervaardigde drager en een extra metaal versterkte buis vermindert de naalddragers combinatie van lage massa, hoge stijfheid en geringe interne eigenresonantie, overspraak en naijlen. Ook wordt de waarneembaarheid van groefbeschadigingen minder terwijl de signaal/ruisverhouding verbeterd, zelfs bij minder vlakke platen.

De 5,5Ohm lage impedantie signaal spoelen zijn gewonden van koperdraad met een hoog zuiverheidgehalte om een speciaal behandelde metalen kern van grote zuiverheid welke is verguld om wervelstromen en daardoor vervorming te minimaliseren. De impedantiekarakteristieken lopen recht tot ver voorbij hetgehoormatige bereik en het gebruik van materialen met een hoge zuiverheid draagt mede bij tot het verminderen van vervormingen. Zowel meettechnisch als gehoormatig.

De naalddrager van de Titan wordt rechtstreeks aan de titanium behuizing bevestigd. Externe bevestigingsmethodes zoals losse pool of ondersteunde transportonderdelen zijn volledig elimineert. Zowel de naalddrager als de binnenkant van de behuizing zijn zo vormgegeven dat wanneer de twee componenten worden samengevoegd er een verdubbelt-mes-rand systeem ontstaat wat zoveel mogelijk druk als maar mogelijk op de las samenbundelt en daardoor een soort van koude las laat ontstaan. Deze directe bouwwijze vermindert het aantal mechanische verbindingen tussen naalddrager en toonarm en maximaliseert de mechanische energie afvoer vanuit de naald en signaalverwerkingscentrum. Het eindresultaat is een weergave met een sterk verminderde invloed van ongewenste mechanische energie en een daardoor beduidend verlaagd vervorming- en resonantieniveau.