Lyngdorf? Is dat niet het innovatieve Deense merk van ontwerper Peter Lyngdorf. Een visionair die eind jaren negentig van de vorige eeuw furore maakte met de unieke en geniale TacT Millennium digitale PWM (pulsbreedtemodulatie) versterker? Jazeker, en met zijn nieuwe TDAI-1120 gaan Peter en zijn team van ingenieurs zelfs nog een flink aantal stappen verder.
Lyngdorf TDAI-1120
Dat begint al met de niet te versmaden bonus dat deze streaming versterker de goedkoopste Lyngdorf tot op heden is. Natuurlijk is 1.999 euro nog steeds een serieus bedrag, maar hiervoor krijg je wel een 2 x 120 Watt aan 4 Ohm digitale versterker, RoomPerfect voor (DSP) akoestiekaanpassingen, veel digitale en analoge connectiviteit, volledige app- of browserbediening en dat alles verpakt in een opvallend kleine en volledig naar beneden verschaalde behuizing die je overal kunt plaatsen.
Hierdoor is het ook meteen duidelijk op welke doelgroep het merk met deze 1120 mikt, namelijk ‘normale’ consumenten die maximaal van alle moderne bronnen in de huiselijke omgeving willen genieten. Hoewel de verwende audiofiel waarschijnlijk in eerste instantie zijn neus voor dit zeer praktische auditieve pretpakket zal optrekken, moeten we onszelf ook realiseren dat de consumentenbehoefte al jarenlang verandert. Zelfs echte liefhebbers zoeken het steeds vaker in naar beneden geschaalde, meer geïntegreerde systemen met gecombineerde functionaliteit. Nog maar zo’n tien jaar geleden was dit nog niet goed mogelijk. Maar de nieuwste productgeneraties waar natuurlijk ook deze Lyngdorf onder valt, slagen er steeds vaker beter in om samen met deze grotere hoeveelheid mogelijkheden ook een alsmaar hoger kwaliteitsniveau te realiseren.
Maximaal praktijkgericht
Meteen al bij de eerste kennismaking realiseer ik mij dat de 1120 streaming versterker waarschijnlijk de meest praktijk georiënteerde versterker is die ik tot op heden thuis heb gehad. Hier valt heel mooi te zien dat de bestaande problemen en vraagstukken op knappe wijze in oplossingen zijn omgezet. De wijze waarom dit hier is gebeurd doet mij sterk denken aan de periode toen ik vele jaren geleden de overstap van een Windows naar Apple PC waagde. Een echt ‘aha’ moment. Want in plaats van de daadwerkelijke inspanningen om de computer zelf in het gareel te houden, kon ik mij ineens veel meer richten op de taken die ik ermee uit wilde voeren! Een enorm verschil dat niet alleen een veel hogere productiviteit tot gevolg had, maar ook mijn ogen opende voor de wijze waarop een computer óók kan functioneren. De hier thuis aangeleverde, perfect geschaalde en daardoor ‘schattig’ uitziende baby-Lyngdorf roept dat déjà vu-gevoel in sterke mate op. Want ook hier realiseer ik mij ineens tijdens het gebruik hoeveel slimmer en efficiënter dit apparaat in elkaar steekt dan veel anderen.
Dat begint al doordat zelf ik het apparaat zonder handleiding al heel snel volledig werkend krijg. Een volgende verbazing ontstaat door het opvallend complete leveringspakket. Een uitrusting waarbij zelfs binnen dit scherpe bedrag ook nog de ruimte is geschapen om een heus solide statief met gekalibreerde meetmicrofoon mee te leveren. De reden hiervoor wordt, zeker wie het merk Lyngdorf al een beetje kent, al snel duidelijk. Want behalve eigen ontwikkelde klasse-D techniek, staat het Deense merk ook al vele jaren te boek om zijn uitstekend werkende RoomPerfect akoestiek aanpassingstechnologie.
RoomPerfect
Een hele mond vol voor wat in de praktijk een hele efficiënte methode blijkt te zijn om eindelijk eens af te rekenen met het grootste deel van de vaak zo storende akoestische problemen. Artefacten die luisterplezier behoorlijk kunnen vergallen en waarbij de aanwezigheid vaak pas wordt opgemerkt als de problemen verdwenen of in ieder geval verminderd zijn. De eerlijkheid gebiedt mij hier wel te zeggen dat echte structurele akoestische verbeteringen eigenlijk alleen kunnen worden bereikt door een kamer echt akoestisch aan te pakken en de luidsprekers daadwerkelijk op hun optimale locaties vaak ver naar voren te plaatsen. Maar omdat de meeste mensen akoestische maatregelen vaak te ingrijpend, kostbaar en/of lelijk vinden en de luidsprekers liever niet te ver de kamer in mogen komen, biedt zo’n uiterst slimme DSP-oplossing dan in een handomdraai toch heel duidelijk waarneembare verbeteringen.
Dat gaat als volgt in zijn werk. Plaats de microfoon aangesloten met de bijgeleverde kabel op de XLR aansluiting aan de achterzijde op een willekeurige plaats tussen de luisterpositie en de luidsprekers, start de app en volg de aanwijzingen op. De hele procedure start met een meting op de luisterpositie, waarna het vervolgens de bedoeling is om de microfoon op verschillende plaatsen tussen deze twee items neer te zetten. Hierdoor ontstaat er binnen de processor een bepaald kennisniveau en zodra dit hoog genoeg is geeft het programma aan dat u gereed bent en kunt genieten van een weergave die over het algemeen aanzienlijk beter is dan voorheen. Zelfs iemand die technisch niet onderlegd is, kan hierdoor in korte tijd toch zijn weergave veel aantrekkelijker maken om naar te luisteren. Nogmaals zal de traditionele audiofiel van dit soort maatregelen gruwen en liever voor de eerder beschreven traditionele aanpak gaan, maar voor alle ‘normale’ consumenten is het een volstrekt legitieme en vooral praktijkgerichte en zinvolle oplossing.
Maximale connectiviteit
Wat bij het doorlopen van de mogelijkheden ook meteen duidelijk wordt, is waarom Peter Lyngdorf deze versterker ‘streaming amplifier’ heeft genoemd. Dat uit zich vooral in een pakket dat zo’n beetje alle beschikbare streaming mogelijkheden van dit moment bevat. Zo is er behalve Spotify Connect ook Google Chromecast ingebouwd, is de versterker voorzien van AirPlay2, Bluetooth, internet radio, kunnen er via het netwerk of lokaal bestanden worden afgespeeld en is het apparaat ook nog eens geschikt voor het buitengewoon fraaie en goedwerkende Roon. Het bizarre en voor mij nog immer vervreemde effect, is dat door de technologische vooruitgang al deze mogelijkheden ineens ook in veel kleinere afmetingen (30cm breed, 10cm hoog en 26cm diep) blijken te passen. Maar zelfs dan ben ik er nog niet en blijkt er zelfs ook nog de ruimte te zijn ingeruimd voor de meer conventionele connectiviteit. Hieronder twee paar analoge ingangen (waaronder zelfs een phono MM aansluiting), één paar analoge uitgangen en zelfs vier digitale ingangen waarvan twee optisch (Toslink) en twee coaxiaal (S/PDIF). Zoals in de vorige alinea al vermeld is de enkele gebalanceerde aansluiting bedoeld om de bijgeleverde meetmicrofoon metingen voor RoomPerfect te laten uitvoeren, terwijl met de ethernet- en USB aansluitingen een bekabelde netwerkverbinding en eventueel NAS kunnen worden aangesloten.
Eveneens heel praktisch en uiteraard passend binnen de Lyngdorf-gedachte, is dat ook deze slechts 8 kilo wegende loot door zijn klasse-D schakeling volledig koud blijft. Zelfs de koelsleuven in het bovenpaneel zijn achterwege gelaten, wat de weg eindelijk eens vrijmaakt om het apparaat te plaatsen waar u dat zelf wil. Bovenop een fraai dressoir is hierdoor nu net zo goed mogelijk als helemaal inbouwen in een nauw omsluitende kast of meubel. Twee paar allround luidsprekerconnectoren geschikt voor zowel spades als banaanstekkers en een euronetstekker aansluiting, ronden het bijzonder complete totaalpakket tenslotte keurig af.
Praktijkervaringen
Door de diepe indruk die grote broer TDAI-3400 op mij maakte, zijn de verwachtingen voor de nieuwe instapversterker hoog gespannen. Nou ja, misschien eigenlijk toch ook weer niet? Want ik hoop natuurlijk op een weergave die klankmatig grote overeenkomsten heeft met deze benchmark. Maar kan dat wel? Ongeveer dezelfde kwaliteit gecombineerd met zelfs nog meer mogelijkheden in een bijna gehalveerde behuizing en prijs
Aan de soepele werking en behoorlijk revolutionaire wijze waarop alles toegankelijk is, ligt het in ieder geval niet. Maar eenmaal aangesloten op een Estelon YB, Master Contemporary C en Sonus Faber Olympica Nova 2 weergevers, is wel waarneembaar dat de 1120 in tegenstelling tot de 3400 er meteen harder aan moet trekken. In eerste instantie doet de weergave wel meteen aan de prachtige eigenschappen van het geïntegreerde topmodel denken. Maar wat langer luisteren toont ook aan dat die volstrekt achteloze en moeiteloze weergave met echte autoriteit in het laag in combinatie met een opvallende transparantie en natuurlijk doorzicht niet in deze mate bij de 1120 aanwezig is. Op zich logisch ook, want 2 x 60 Watt aan 8 Ohm is natuurlijk heel wat anders als de 2 x 200 Watt van zijn grote voorbeeld. Maar kijk ik naar welke doelgroep de ontwerpers hier voor mee voor ogen hebben, dan scoort dit integratiewonder juist ineens heel erg goed.
Ook koppelt men doorgaans geen luidsprekers van 10.000 euro per paar aan een versterker van nog geen 2.000. Nee, in het echte leven worden uiteraard leuke betaalbare monitorluidsprekers en kleine modale vloerstaanders toegepast en is het streven geen live volumeniveau‘s, maar meer muziek genieten op zowel achtergrond als meer gangbare geluidsniveau. Mijn keuze voor de hierboven genoemde high-end weergevers is eigenlijk tweeledig. Enerzijds zijn de modellen hier nog voor andere testen aanwezig, maar bieden mij daardoor ook de ideale mogelijkheid om optimaal te onderzoeken waar deze Lyngdorf maximaal toe in staat is. Wat daarbij opvalt is dat de ontwerpers het ook binnen deze prijsklasse op knappe wijze voor elkaar hebben weten te krijgen, om wederom die specifieke neutrale, ongekleurde en natuurlijke Lyngdorf-signatuur aan het geluid mee te geven. Hierdoor ontstaat er een opvallend vloeiende, ongedwongen en opgeruimde weergave. Er is ook een heel aangename rust in combinatie met een bovengemiddeld hoge definitie, verfijning en een natuurlijke controle van het laag aanwezig. Hierdoor kun je zowel op de achtergrond als ook meer bewust met plezier naar een grote variëteit van muziek luisteren.
Nee, het enorme 3D-panorama, de overtuigskracht en autoriteit van de grote broer bezit deze benjamin toch duidelijk minder. Maar binnen deze prijsklasse is het absoluut nog steeds dik in orde. Het blijft immer een Lyngdorf en dat is een naam die inmiddels echt ergens voor staat. Hoewel audiofielen er waarschijnlijk van gruwen, is het binnen dit concept een echte meerwaarde dat voor ieder van de gekozen bronnen zelfs per ingang of bron, de klank kan worden aangepast. Dat staat op zich los van de RoomPerfect toepassing en vindt plaats met de uitgebreide toonregeling als ook instelbare filters. Wat RoomPerfect zelf betreft vind ik de implementatie bij deze 1120 misschien nog zelfs wel zinvoller dan bij het topmodel. Waarom? Omdat juist deze instap-Lyngdorf mikt op een ‘normaal’ publiek en dat zijn mensen die het liefste met muziek samen willen leven en niet de (huis)kamer daarop af willen stemmen. Juist dit soort toevoegingen vergroten de gebruiks- en meerwaarde van deze praktijkgerichte versterker enorm, waardoor velen hem als een lot uit de loterij zullen beschouwen.
Gelijkmatige kwaliteit
Kan er nog meer over de kwaliteit van de verschillende bronnen worden verteld, buiten dan dat ze allemaal zonder haperingen werken? Net zoals bij de grotere 3400, worden ook bij de 1120 de analoge bronnen gedigitaliseerd. Is dit de beste oplossing? In principe niet, want analoog kun je het beste analoog houden. Maar zeker in het kader van dit concept is het wel goed verdedigbaar. Vooral omdat het geheel goed en gedegen is uitgevoerd en het klankmatig resultaat helemaal in lijn ligt met de overige kwaliteiten van dit concept. Voeg daarbij dat je ook bij deze ingangen de klank naar eigen smaak en behoefte kunt aanpassen en het speelplezier is compleet. Dit is gewoon een versterkerconcept dat helemaal actueel is en qua functionaliteit perfect inspeelt op de huidige consumentenbehoeften. Uiteraard bestaan er meerdere mooie versterkers binnen deze zwaarbevochten prijsklasse, waarbij sommige conservatieve modellen met (bewust) maar weinig mogelijkheden soms klankmatig zelfs nog wat verder gaan. Maar de kracht van deze Lyngdorf ligt behalve zijn opvallend grote connectiviteit, ook bij een compleet arsenaal aan zinvolle mogelijkheden. Hieronder desgewenst uitgebreide klankmatige manipulaties zoals akoestiekcorrectie, maar dus ook klankmatige aanpassingen per bron en ingang.
Deze fabrikant heeft heel goed begrepen wat de doelgroep graag wil. Niet bergen losse kastjes die soms lastig en instabiel met elkaar communiceren en waar bovendien een hoop bedrading door je kamer voor nodig is, maar een hele fraaie alles in één oplossing die ook bovengemiddeld goed klinkt en probleemloos veel functionaliteit aanbiedt tegen een verhoudingsgewijze scherpe prijs.
Conclusie
Hoewel de nieuwe Lyngdorf TDAI-1120 in eerste instantie vooral een sterk verkleinde uitvoering van grote broer TDAI-3400 lijkt, is het eindconcept toch wezenlijk anders. Niet louter een maximaal haarbare geluidskwaliteit was hier het einddoel, maar veel meer een zo goed mogelijke integratie van alle tot op heden verkrijgbare digitale streamingbronnen. Natuurlijk is ook de weergave bij deze nieuwe visueel kleine maar in daden grote versterker dik in orde en voorzien van het zo typerende uitgewogen Lyngdorf karakter, maar de nadruk lag dit keer veel meer op een soort van ultieme gebruikerservaring.
Het apparaat klinkt dus zeker voor het beoogde doel goed, maar past vooral heel erg goed in wat veel mensen vandaag de dag willen. Een kleine behuizing met alleen de noodzakelijke fysieke knoppen waarbij je geen rekening hoeft te houden waar je hem in huis plaatst en die verder volledig met app of browser is te bedienen. Als mooie bonus zijn er ook nog enkele analoge bronnen waaronder zelfs een platenspeler op aan te sluiten, kan door middel van een bijgeleverde meetmicrofoon de akoestiek worden ingemeten en gecorrigeerd en is het zelfs mogelijk om per ingang(!) met een toonregeling en filters de klank naar eigen smaak en behoefte aan te passen. De kritische, conservatieve audiofiel zal waarschijnlijk met een grote boog om dit apparaat heen lopen, maar daar is het ding ook helemaal niet voor bedoeld. Dit is vooral een multi-veelzijdige versterker die daadwerkelijk aansluit bij wat veel mensen nu eens echt nodig hebben in hun thuissituatie. Wat kan een mens nog meer wensen?
Lyngdorf TDAI-1120 met standaard RoomPerfect
€ 1.999,- | www.hificornertrading.com
