Tot voor een paar maanden was Boaacoustic als merknaam en JIB-Germany Technology GmbH als fabrikant mij nog onbekend. Importeur Hifi-Kabel wist de onbekendheid in één klap om te draaien naar bekend door met dozen vol kabels naar mijn luisterruimte toe te komen. Uit het enorme leveringspakket van Boaacoustic is in goed overleg een keuze gemaakt voor de Evolution Black Series.
Van die serie komen in deze review luidsprekerkabels, interlinks en netsnoeren aan bod. Zes soorten in totaal waarvan sommige kabels in tweevoud zijn achtergelaten. Moesten wel nog allemaal ingespeeld worden, zodat het huis soms meer leek op een slangenkuil dan op een woon/slaap/luisterplek. XLR kabels inspelen is het meest simpel, die klik je allemaal aan elkaar. De rest, wisselen/luisteren en wisselen/luisteren.
Welkom bij Boaacoustic
JIB-Germany is in 2010 gestart in Berlijn en maakt voor een groot deel de kabels met de hand in Duitsland, terwijl de goedkopere series in het Verre Oosten zijn geassembleerd. Boaacoustic maakt voor de geleiders van de Evolution Black serie gebruik van OOC(6N) koper geleiders, bijna zonder uitzondering voor de helft samengeslagen met strengen verzilverd koper litze. Het isolatiemateriaal is PE en PVC, waaromheen een katoenen mantel komt. Afgewerkt met vergulde connectoren, het huis bestaande uit carbon en metaal. Voor de netsnoeren zijn de stekkers licht in gewicht. Ideaal want heel zware connectoren belasten de chassisdelen mechanisch zonder dat het bijdraagt aan een betere verbinding.
De kabels zelf zijn wel zwaar. Een luidsprekerkabel met een buitendoorsnede van 25mm, afgewerkt met metaal/carbon hulzen om de aders te splitsen in plus en min, mag echt wel een steuntje krijgen. Alle luidsprekerkabels die mij ter beschikking werden gesteld maken gebruik van een schroefsysteem waarop zowel vergulde banaanstekkers als spades passen. Mooie service dat Boaacoustic beide in de doos stopt. Een klein nadeel is dat de uiteinden bij niet goed vastzetten speling kunnen hebben. Stevig vastdraaien en af en toe op speling controleren is dan een must. De stekkers klemmen vervolgens prima zonder de terminal op het apparaat te beschadigen. De interlinks worden in 1m, 1.5m, 2m en 3 meter aangeboden, luidsprekerkabels in 2m, 2.5m, 3m en 4 meter, netsnoeren in 1m, 1.5m, 2m en 3 meter. Maatwerk is op aanvraag mogelijk.
Goochelen
Het is goochelen met een ruime hoeveelheid geleende kabels, want wat gaat waar tussen? De netsnoeren werden voorbehouden aan een Metrum Adagio DAC met volumeregeling en een EAR-Yoshino 8L6 versterker, de EAR ingezet als eindversterker voor een paar Falcon LS3/5a luidsprekers. Tussen de Metrum en de EAR past een RCA interlink. XLR interlinks gaan tussen een Metrum Pavane DAC en een Audia Flight voorversterker, vanaf de voortrap een tweede paar naar een Audia Flight eindtrap. Met als luidsprekers Spendor Classic 2/3.
De Falcon en de Spendor krijgen als extra een Townshend Maximum supertweeter aangesloten. Omdat de kabels single-wire zijn moet ik de bi-wire terminals van de Spendor doorverbinden met jumpers. Muziek komt uit eigen collectie, gestreamd vanaf een Melco, via Roon naar Auralic netwerkspelers. De Boaacoustic kabels verhuizen van de ene set naar de andere; behalve de Black.sonic-16, want die blijft aan de EAR hangen.
Muziekkeuze beperkt zich gezien het aantal variabelen tot een paar tracks. Dat wil niet zeggen dat het de enige muziek is die speelde, heel wat meer kwam de afgelopen weken voorbij. Hieronder de vier echte uitschieters:
- Anne Akiko Meyers: The Vivaldi album, Vier Jaargetijden, Zomer, deel 3 Presto
- Lori Lieberman: Truly, de titeltrack van het album
- Vilde Frang: album Homage, track La capricciosa
- Inger Marie Gundersen: album The best of … vol II, track I can see clearly now
Metrum/EAR/Falcon
Eerste wisseling zijn de netsnoeren van de DAC en de eindversterker, van mijn eigen kabels naar de Boaacoustic Black.power-16. Een netsnoer met koperen aders van 3,3 mm2. Wat goedkoper in aanschaf dan mijn kabels, dus ik ben benieuwd wat ik ga beleven. Het betekent versterker en DAC uit, even wachten, weer aan, laten opwarmen en dan pas luisteren. Niet ideaal maar dat is de consequentie van netsnoeren wisselen.
De Black.power-16 geeft een push aan de dynamiek en kracht van de weergave, is tegelijk een snoer dat een gering verlies geeft aan subtiliteit van de weergave in vergelijk met mijn eigen powercord. Het stereobeeld blijft met beide opnames overeind, is ruim en luchtig. Voor de prijs van de Black.power-16 is dit een prima keuze aan zowel de DAC als aan de eindversterker. Zeker met oog op de afwerking en het feit dat het netsnoer nog vrij gemakkelijk op zijn plaats te krijgen is.
Stap twee is de Black.rca2 interlink aansluiten tussen DAC en eindversterker. Ook die heeft de nodige uren spelen achter de rug. Waar het netsnoer de weergave wat ruiger en wilder maakte, geeft de interlink juist wat meer rust aan het geheel. Ten opzichte van een veelvoud-kostende interlink waarvan ik weet dat deze zeer neutraal presteert, geeft de Black.rca2 geen verandering van klank en toont een bijna gelijke mate van neutraliteit. Uiteraard een goede zaak. Het stereobeeld zou wat hoger en breder en dieper kunnen, maar wederom moet ik rekening houden met de prijsklasse die een factor drie lager ligt dan wat hier normaal speelt. Dat de interlink eerder prettig dan ongenadig staat te presteren is best fijn met de opname van Lori. Ronder en zachter van klank, iets verhullend, daardoor komt de muziek wat minder heftig op de luisteraar af.
Listig
Met een draaiende buizenversterker de luidsprekerkabels wisselen verdient niet de voorkeur, maar uit/aan nog minder. Van mijn eigen LS-kabels naar Boaacoustic Black.sonic-16 met 2mm kwadraat geleiders. Daar komt weer de kracht terug die ik onderhand als handelsmerk ga leren kennen van dit merk. Waar de interlink inhield, geeft de luidsprekerkabel weer vol gas. De keten waarin nu de netsnoeren zitten, de interlink en de Black.sonic-16 is goed op elkaar afgestemd en blijft prettig in het gehoor.
Van duidelijk waarneembare kleuring is ook met de luidsprekerkabel geen sprake. Alle kabels zitten netjes op één lijn en samenwerking onderling is te beschouwen als een pluspunt. Was het stereobeeld met de interlink gekrompen, de sonic-16 trekt het weer open. Toch bijzonder dat synergie zoveel kan doen. Het kiezen van één merk voor een hele kabelset blijf ik prefereren boven een mix van merken en soorten. Ook Boaacoustic bewijst mijn gelijk, tenzij je heel goed weet welke combinaties ook werken. Deze kabel kan nog met een bocht aan een kleine en lichte monitor hangen zonder hem van zijn stand te trekken.
Met de moed der wanhoop slinger ik een set Black.sonic-25 luidsprekerkabels aan mijn kleine LS3/5a. Naar 3,3mm-kwadraat per geleider in 25mm doorsnede mantel. Afhankelijk van de gekozen lengte is de sonic-25 bijna tweemaal zo duur als de sonic-16. Ik verwacht geen tweemaal betere kabel, merk wel gelijk dat deze kabel in kracht wint van de sonic-16. De weergave heeft meer fundament, gaat verder open en zorgt voor een stereobeeld dat naar alle kanten expandeert. Subtiele details welke de sonic-16 nog versluierde komen duidelijk naar voren. De neutrale klankbalans blijft, het is extra power en drive dat naar voren komt in beide muziekstukken.
De sonic-25 heeft minder uren op de teller dan de sonic-16, de kwaliteit zou dus zomaar nog verder kunnen groeien in prestatie. Nu al is er rust, zonder rafels en randjes, zonder scherpte of dofheid. Prima kabel voor de prijs en de meerprijs waard aan de juiste spullenboel, ten opzichte van de lekker presterende sonic-16. Zelfs met een diameter van 2,5cm is de kabel nog te plooien in een richting die ik wil, zodat de speakers op hun stands blijven staan. Werken met spades aan de luidsprekerkant heeft tot voordeel dat de kabel recht naar beneden kan hangen en geen belastende bocht trekt.
Een zijstap met onverwachte gevolgen
Een vreemde eend in de bijt. De Boaacoustic Silver Actinium uit de Argentum serie is als laatste in deze ruimte aan de beurt. Daarna pas verhuizen naar de grotere set waar o.a. XLR kabels aan de beurt komen. Geen ronde Black kabel maar een Silver platte. Geen vergulde connectoren maar zilverkleurige bananen omdat de kabel deels van OOC(6N) koper is met een zware zilver coating op al het koper en deels OOC(4N), in een mechanisch totaal andere opbouw dan de Black series. Ik kan denk ik kort zijn, deze kabel brengt een schok teweeg.Het stereobeeld dat niet veel breder wilde dan de kamerwanden loopt nu in een halve boog rond, waarbij orkestleden bijna tot aan mijn linker- en rechterzij komen. De solo viool van Anne Akiko Meyers komt los van het orkest, is gelardeerd met extra details en springt dynamisch de lucht in. Alle strijkers verkrijgen de boost in detaillering.
Ter informatie, er is niets veranderd ten opzichte van zo-even, alleen de luidsprekerkabel is van Black serie naar Silver Actinium gegaan. Zilver scherp? Niet bij Boaacoustic. Helderder? Ja, dat wel en dat komt de weergave alleen maar ten goede. Merkbaar in de bas die schoner en strakker wordt, het middengebied dat opengaat, de hoge tonen met extra verfijning. Zelfs wat voordeliger dan de Black.sonic-25 is dit een heel sterke aanbieding. Natuurlijk kan het ook zijn dat deze kabel het beste past in de opgestelde set, daar komen we wel achter in de volgende sessies die plaats gaan vinden met een ander systeem in een andere akoestiek.
Metrum/Audia Flight/Spendor
Om niet helemaal de weg kwijt te raken en omdat het onmogelijk is met elke kabel wekenlang te spelen, beperk ik mij hier tot twee soorten XLR interlinks en twee soorten luidsprekerkabels. Er is wel telkens met iedere kabel langer geluisterd dan de twee tracks waarmee ik kabels onderling vergelijk. Voor nu afwisselend aan de slag met Black.xlr-8 en Black.xlr-15, met straks wederom of de Silver Actinium of de Black.sonic-25.
Dat ik de netsnoeren, de voordeliger luidsprekerkabels en de RCA interlink hier oversla heeft te maken met de prijs van de apparatuur, met het feit dat de set van voor tot achter gebalanceerde schakelingen kent en met de kabels die normaliter gebruikt worden. Ik houd zaken graag in verhouding, aan een versterker van 25.000 euro hang je meestal toch geen kabel van een paar honderd euro, ook al is dat serieus geld voor een “straight wire without gain”. Althans, ik doe dat niet en zoek het hogerop om elektronica optimaal te laten presteren.
Eerst maar eens aan de slag met de Black.xlr-8 interlinks die komen tussen DAC en voorversterker en tussen voorversterker en eindtrap. In twee stappen achter elkaar zou nog meer van het karakter naar voren moeten laten komen. Muziek wordt Inger Marie Gundersen met “I can see clearly now” en van Vilde Frang “La capricciosa”. Los van wat verder aan muziek langs komt. De eerste tonen van Inger laten horen dat de Black.xlr-8 donkerder van klank is dan mijn referentie. Haar stem komt mooi los van de band, terwijl de weergevers de muziek eveneens los laten. Het stereobeeld zit tussen de luidsprekers, met een behoorlijke diepte en beperkte hoogte. Het eigen karakter van de kabels is prettig en aangenaam, komt overeen met de eerder gebruikte Black.rca2 interlink in het andere systeem. Er is voldoende fundament in de lage tonen, het zijn de hoge tonen die het rustige karakter van de weergave bepalen. Het vioolspel behoudt glans en dynamiek, wordt nimmer scherp noch saai. Een mooie allround interlink die het neutrale karakter van elektronica niet aantast maar in zijn waarde laat.
Het is verre van een pretje om achter de set de stugge Black.xlr-15 aan te sluiten. De upgrade in kwaliteit maakt een hoop goed. Ten opzichte van de xlr-8 wordt het stereobeeld breder, dieper en hoger. Is de stem meer naar voren geplaatst, nog losser van de band. Speelt de muziek soepeler, afgezet tegen meer stilte in de achtergrond. Extra stemmen vanuit de band komen een stuk beter naar voren en vallen eigenlijk voor het eerst echt op. De kabel mag stug zijn, de weergave is vrolijk en losjes.
In dit systeem zou de keuze direct op de xlr-15 vallen en gaat de xlr-8 terug in de doos. De toegevoegde helderheid en daarmee het naar voren halen van hoge tonen kan een probleem zijn voor de viool van Hilde. Ook daar is niets van te merken, de speelsheid in de muziek krijgt meer vrijheid, de viool wordt verder losgemaakt van de piano die naar achteren schuift. Piano met extra power, het instrument waardig. Alles wat de xlr-8 aan goede dingen deed verkrijgt met de Black.xlr-15 een boost in de juiste richting, terwijl er aan nadelen niets te benoemen valt. Met andere muziek blijven die voordelen overeind. Het is lang niet altijd het geval dat een verdubbeling van de prijs een verdubbeling aan verbeteringen brengt, van xlr-8 naar xlr-15 op mijn set is dat wel het geval. Een echte aanrader de Black.xlr-15 op voorwaarde dat u het gevecht met de slangen denkt te kunnen winnen.
Zware jongens
Met de Black.xlr-15 in de set is de volgende stap de Black.sonic-25 luidsprekerkabel inzetten. Oppassen met het commentaar, normaal spelen hier kabels die een veelvoud kosten van de Boaacoustic, wat helaas voor de Black serie ook hoorbaar is. Toch maakt de Black.sonic-25 mij blij. Ruimschoots details aanwezig, een open karakter dat niet, of in ieder geval nauwelijks kleuring kent. Heerlijk rustige weergave die op de lange duur zeker niet zal gaan storen. De muziek en de set vrij kan laten om zijn ding te doen.
Gelijk maar even een vooroordeel van velen onderuit halen: de bijna volledig koper kabel van Boaacoustic klinkt “harder” dan mijn 100 procent puur zilver kabel. Het zilver is ronder van klank dan het koper. Een niets verhullende luidspreker kan daarom wel eens last gaan krijgen van een sonic-25, mijn Spendor is daar niet gevoelig voor. Een recent aanwezige GoldenEar met bandtweeter heeft daar vast en zeker wat meer moeite mee. Resteert de stap naar de vreemde eend, de Boaacoustic Silver Actinium die klaar ligt. Prompt blijkt hoe systeem afhankelijk een kabelmatch kan zijn. Was in de andere opstelling de Silver Actinium een aanrader, hier pas ik veel liever de Black.sonic-25 toe. De match met de Silver Actinium is aan de softe kant, laat de dynamische kant los, het leven gaat uit de track van Inger. Bovendien ervaar ik geen winst in details en zie het stereobeeld eerder krimpen dan expanderen. Nog altijd een upgrade ten opzichte van de Black.sonic-16, maar ik weet dat het beter kan voor bijna hetzelfde bedrag aan de kassa met de sonic-25.
Mogelijk heeft het tegenovergestelde gedrag te maken met de impedantie van 15 Ohm van de Falcon en zijn complexe filter, gekoppeld aan buizen, ten opzichte van de 8 Ohm Spendor met een eenvoudiger filter aan een transistoruitgang. Moraal van dit verhaal: een kabel is geen stukje draad dat het altijd doet, het is een component in een systeem dat moet passen, het beste uit het systeem naar voren haalt en uw oren dient te verwennen.
Van boa’s naar Boaacoustic
In een bestaande set snel even kabels wisselen is er meestal niet bij. Over kastjes heen hangen, je vrouw wijsmaken dat de bundels er maar voor een paar dagen liggen, het gevecht aangaan met dikke kabels die zich lastiger laten manipuleren dan echte boa constrictors, soms gaat het leven van een recensent niet over rozen. Voor Boaacoustic heb ik alles er graag voor over gehad, het blijken prima kabels te zijn die zich uitstekend staande weten te houden tussen de vele concurrenten. Qua afwerking in de prijsklasse er best bovenuit springen en qua prestatie weinig te wensen overlaten.
Zowel de interlinks als de luidsprekerkabels zijn in diverse varianten te verkrijgen, wie meer wil en kan uitgeven aan kabels wordt daarvoor beloond met een groter stereobeeld, rustigere weergave en het eenvoudiger terug horen van details in de muziek. Wie het prijskaartje liever meer bescheiden houdt zal met Boaacoustic een opstelling goed kunnen verbeteren ten opzichte van meegeleverde of verouderde kabels.
Dat gaat ook op voor de Black.power-16 netsnoeren die apparatuur in de middenklasse tot ver overstijgend prima kan voeden. Bovendien aangeboden wordt voor een aantrekkelijke prijs. Boaacoustic is in Nederland nog relatief onbekend, in landen om ons heen zijn ze een veel belangrijker speler. Dat kunnen we als audiominnende Nederlanders niet op ons laten zitten toch? Probeer daarom zelf eens een kabel uit hun omvangrijke productlijn. De uitkomst van het experiment kan verrassend positief zijn.
Interlinks
Evolution Black.rca2, 1 meter – 350 euro
Evolution Black.xlr-8, 1 meter – 275 euro
Evolution Black.xlr-15, 1 meter – 575 euro
LS-kabels
Evolution Black.sonic-16, 2x2,5m – 800 euro
Evolution Black.sonic-25, 2x2,5m – 1.500 euro
Silver Actinium, 2x2,5m – 1.340 euro
Netsnoer
Evolution Black.power-16, 1,5m – 350 euro
